Catrina van der Vegt
Tijdens het schrijven van de post over Christiaan zijn kleinkinderen ontdekte ik tot mijn schrik dat ik er eentje vergeten had.
Catharina Johanna van der Vegt, dochter van Teunis, vernoemd naar haar grootmoeder Kaatje aan vaderskant en haar grootvader Jan aan moederskant. Op andere documenten zoals haar geboorteakte staat Catrina, vandaar dat dit blog zo heet.
Ze werd geboren op 15 augustus 1820 in Buiksloot.
Haar moeder is Hendrika Heuting, haar vader is Teunis, de zoon van Christiaan waar ik steeds meer over te weten kom. Door die vondsten heb ik wel eens een nachtje wakker gelegen….
Catrina haar broer Jan Christiaan is vier jaar ouder, hij is vanaf zijn 13e jaar zoek in de archieven, zou hij zijn gaan varen? Ik blijf naar hem uitkijken. Haar ouders hebben een klein jaar voor haar, Elizabeth gekregen en die kan ik nergens verder vinden. Ik ben bang dat zij vlak na haar geboorte is overleden.
Op de geboorteakte wordt aangegeven dat haar vader een arbeider is zonder vaste woonplaats. Zijn woonplaats was waar er gewerkt werd aan het Noord-Hollands Kanaal en zijn kinderen werden geboren waar hij werkte. Catrina haar zusje Hendrica Sophia werd in Warmenhuizen geboren waar toen gewerkt werd aan het kanaal.

“Feestelijke eerstesteenlegging van de Willem I sluis of Willemssluis in Amsterdam-Noord die toegang geeft tot het Noordhollandsch Kanaal vanaf het IJ bij Amsterdam op 6 mei 1820. In het midden een grote tent die diende als kantoor voor de inspecteur-generaal Jan Blanken. Eromheen tientallen mensen. Op de achtergrond huizen en enkele schuren. Linksachter water met het zeil van een schip dat boven de dijk uitkomt”. Gerrit Lamberts Coll. Rijksmuseum
Op Oneindig Noord-Holland staan een aantal leerzame artikelen, geschreven door Maarten Hell, over de aanleg van het Noord-Hollands Kanaal. Daar leer ik ook over de sluis Willem I waar, drie maanden voor de geboorte van Catrina, de eerste steen werd gelegd. (zie bovenstaande afbeelding) De sluizen liggen in Buiksloot.
Catrina zal zo met haar ouders door Noord-Holland zijn getrokken, van stad naar stad. Naar de plaatsen waar haar vader werk had. Haar oom Christiaan werkte ook aan het kanaal en ik vermoed haar oom Cornelis en zijn zwager Joseph ook. Ergens in een document hoop ik ze te vinden, misschien een kleine aantekening over deze vier zwarte mannen gravend in Noord-Holland.
In het Noord-Hollands archief ligt de doctoraalscriptie van G. Dil genaamd:
“30595 “De poldergasten van het Noordhollands kanaal” : het leven en werken van de arbeiders die dit kanaal hebben gegraven en gebaggerd in de jaren 1819 tot 1825 / G. Dil, 1986“. Die staat nu op mijn lijstje om te gaan lezen.
In de archieven kom Catrina haar weer tegen in 1839, net een maand 19 jaar, krijgt ze haar zoon Johannes in Amsterdam.
De akte vertelt veel, ze is van beroep dienstbode en woont in de Boomsloot nr 4. Johannes wordt aangegeven door de directeur van het Binnengasthuis, samen met twee suppoosten. Zou er niemand anders geweest zijn uit haar omgeving om haar zoon aan te geven? Het klinkt eenzaam…. en wie is de vader van Johannes?
Ergens in dit pand stond Catrina haar bed. Wie er nog meer op Boomsloot 4 woonden heb ik niet kunnen vinden. De bevolkingsregisters beginnen 10 jaar later. Zou ze als dienstbode intern geweest zijn? Het is wel opvallend hoeveel kleinkinderen van Christiaan allemaal werkten als dienstbode.
Haar ouders wonen nu in Den Helder, daar waar het Noord-Hollands Kanaal eindigt. Het lijkt er op dat ze met Johannes naar haar ouders is gegaan.
Hij is net een jaar oud wanneer hij op 20 oktober 1840 in Den Helder overlijdt.
Haar vader Teunis doet de aangifte. Tot nu toe staat er in elke akte dat hij niet kan schrijven maar nu bij het aangeven van het overlijden van zijn kleinzoon, ondertekent hij.
Hij ondertekent in januari 1842 de overlijdensakte van zijn echtgenote Hendrika Heuting niet, hier staat weer aangegeven dat hij niet kan schrijven.
Catrina heeft nu haar zoon en moeder in korte tijd verloren en ik vraag mij dan af hoe het met haar gaat…
Hoe het met haar vader gaat hoef ik mij niet af te vragen. Catrina krijgt een (half)broertje, op 20 maart 1843 wordt Teunis van der Vegt junior geboren. Zijn moeder is Vrouwtje Brederode. Een lang leven is hem niet gegeven, hij overlijdt op 14 januari 1844.
In dit zelfde jaar is er ook een heugelijke gebeurtenis, Catrina trouwt.
Op 19 december 1844 zegt ze Ja in Den Helder tegen de Amsterdamse zeeman Johannes Tuijnman.
Hij kan schrijven, zij niet.
Zou deze Johannes de vader zijn van kleine Johannes? Was hij op zee toen Catrina zwanger bleek te zijn? Was hij net terug en zijn ze toen getrouwd? Allemaal vragen waar ik nu (nog) geen antwoord op heb. Misschien is er ergens een monsterrol te vinden waar zijn naam op staat….
Het lijkt erop dat ze na haar huwelijk dienstbode werd in Den Helder.
Richardus Philippus Arnoldus van Rees werd 17 april 1850 geboren en staat onder haar naam. Ze zal dus voor zijn geboorte al bij hen gewerkt hebben.
Hij werd kunstschilder en je kan hem terugvinden bij de RKD. Hij schilderde vooral schepen, hij zal die genoeg gezien hebben in Den Helder.
Ik kon het niet nalaten om te onderzoeken hoe het mogelijk was dat zijn moeder zich een dienstbode kon veroorloven. Al snel vond ik het huwelijk van zijn ouders, zijn vader is Luitenant ter zee en dat zal voor genoeg inkomen gezorgd hebben.
In 1853 duikt het echtpaar op in het bevolkingsregister van Amsterdam. Echt honkvast zou ik ze niet willen noemen.
maart 1853 – ? Bloemstraat 172
8 oktober 1854 – 8 maart 1855 Prinsengracht 521
9 maart 1855 – juni 1855 Bloemstraat 179
juni 1855 – september 1855 Anjelierstraat 467 In het boek staat dat ze vertrekken naar Den Helder.
In Den Helder gaat ze ook door met regelmatig verhuizen:
Ik heb even getwijfeld hoe ik hier verder zou gaan met schrijven, volg ik de gebeurtenissen of volg ik de volgorde van de vondsten. Voor het laatste heb ik gekozen omdat het misschien anderen helpt hoe je soms via een omweg toch achter gegevens kan komen.
Het volgende wat ik namelijk in de archieven vond, was een huwelijk van Catrina met de sergeant van het korps mariniers, Pieter Hendrik Olivier op 27 juni 1861 in Den Helder. In de akte staat dan Catrina weduwe is van Johannes Tuijnman.
Nergens in de archieven vond ik Johannes zijn overlijden maar de oplossing zat in de huwelijkse bijlagen.
Johannes is overleden in het “Hospitaal te Weltevreden” op 20 januari 1859. Er staat ook dat het is ingeschreven in Amsterdam op 11 maart 1861. Dus op zoek naar die inschrijving, misschien staat daar meer informatie op.
Wanneer ik in het boek met overlijdensaktes aankom op de datum 11 maart 1861 blijkt dat er veel mensen op die dag zijn ingeschreven die overlijden zijn in Indonesië.
Hij voer op het fregat Palembang en nu is het eenvoudig om meer over zijn vertrek te achterhalen. Via Delpher kan je alle scheepstijdingen vinden en het fregat volgen op haar reis.
Tussen zijn overlijden en de melding in het Amsterdams archief zit ruim 2 jaar. Hij overleed op 20-01-1859 en de melding is op 11-03-1861. Zou Catrina ook al die jaren hierover onwetend zijn geweest?
Wat ik wel weet is dat ze dus drie maanden na die melding in het huwelijk stapt met heer Olivier. Ze is dan 40 jaar oud.
Lang heeft dit huwelijk niet geduurd, op 26 januari 1865 overlijdt ze in Leiden in de Dolhuissteeg.
Ik denk dat ze een bezoek aflegde bij haar schoonfamilie.
UPDATE 02-04-2021
Dankzij een post in de Facebookgroep Genealogie/Stamboom Onderzoek kwam ik er achter dat in de Dolhuissteeg een werkhuis stond. Eén van de getuigen op haar overlijdensakte heeft als beroep “binnenvader”. Ik denk dat Catrina dus overleden is in het werkhuis…..
Nazaten heeft ze niet, na Johannes kreeg ze geen kinderen meer maar haar naam leefde wel voort. Haar zusje vernoemde in 1857 haar dochter naar Catrina, Catharina Johanna van der Vegt. Over haar schreef ik al een blog want zij had een intrigerend leven. Een kleindochter van deze Catharina Johanna kreeg de namen Johanna Catharina in 1919 en zo leeft Catrina toch voort in de familie.
Interessant verslag weer !
Wat leuk Annemiek, nog geen jaar (20-06-1821) na de geboorte van Catrina werd in het (stief)gezin waarin mijn betovergrootvader Gerrit Vons leefde, ook in Buiksloot, dochter Geertruijda geboren. Stiefvader Wouter Hoek was ook arbeider aan het kanaal. Dezelfde Jan Nagtegaal en Leendert Schepper tekenden de geboorteakte. Zouden Wouter en Teunis elkaar gekend hebben? Wouter werkte vanaf 1813 in den Helder op het Nieuwe Werk, in 1818 in Middelburg bij de aanleg van een kanaal aldaar, in 1821 in Buiksloot en in 1825 in Watergang bij de aanleg van het NH-kanaal.
Dat is zekerk leuk!
Grote kans toch dat ze elkaar gekend hebben? Teunis en zijn broers zullen als zwarte mannen wel opgevallen zijn tussen alle arbeiders.
Mijn voorouders woonden volgens mij ook aan de Boomsloot zo rond die tijd, op verschillende huisnummers. Ik zal eens een keer opzoeken waar en wanneer dat is geweest.
Graag! Stel je toch eens voor!