De titel klinkt alsof we iets te vieren hebben, maar ik zal maar meteen de teleurstelling brengen, nee we hebben niets te vieren. Dit gaat over een man met de naam Champagne.

In het blog van februari 2017 “Wie bracht hem hier?” staat Jacob Baron De Petersen centraal als kandidaat die Christiaan meegenomen heeft naar Nederland. Eén van de redenen is een aantekening in het gouverneursjournaal uit Suriname waarin bij zijn vertrek geschreven dat hij een bediende mee naar Nederland nam.

Nationaal Archief: Nummer toegang: 1.05.03, inventarisnummer: 200, folionummer: 539

“Met Capt Jan Smit vertrekt den Heer Generaal de Petersen met des .. Domestique, en den Capitein Hanekroth, en ’t Zoontje van wijlen den Heer Gouverneur Raije.”

Dankzij Lieve zijn we nu een stap verder.

Het zoontje van wijlen Gouverneur Raije is Johan Raije, op dat moment 10 jaar oud. Voor De Petersen is hij geen vreemde, integendeel kleine Johan is familie van hem.
Om het duidelijk te laten zien heb ik een stukje stamboom gemaakt. De voornaam van de  hoofdrolspelers in dit verhaal heb ik met hoofdletters geschreven.

Johan is de zoon van De Petersen zijn achterneef Johan Raye van Breukelerwaard, voormalig gouverneur-generaal van Suriname.
Er staat nog een interessant persoon in deze stamboom, Jacob Bicker Raye, ook een achterneef van De Petersen en de schrijver van een dagboek.

Jacob Bicker Raye – “Notitie van het merkwaardigste meyn bekent” 1732-1772, naar het oorspronkelijk dagboek medegedeeld door Fr. Beijerinck en Dr. M.G. de Boer, 1935

Ik heb het boek gekocht maar het is ook online te lezen. Wanneer ik in het personenregister kijk, kom ik bekende namen tegen, waaronder Jacob Baron de Petersen!
Wat staat er op pagina 147:
“1747

[13 November]

Op 13 November had Bicker Rayer het genoegen gehad zijn broeder zaligers zoon, den Heer Joan Raye uit Suriname te ontvangen. Genoemde ‘Heer’ was tien jaar oud en was met neef Petersen (Mr. Jacob baron de Petersen, generaal directeur van Guinea) meegekomen, die het jonge mensch uit Suriname gehaald had, om te Amsterdam zijn opvoeding te laten krijgen.”

Wanneer we verder kijken wat er nog meer geschreven is over de jongeman, komen we uit op 20 oktober 1748:
“1748

[17 Juli]

‘Chiampangne’ was de naam van den n***r, die het vorige jaar met zijn neefje Joan Raye uit Suriname was gekomen. De zwarte had al dien tijd ten huize van Bicker Raye doorgebracht, maar ging op 17 Juli weer naar Suriname terug.”

Nu komen voor mij de vragen….. Was Champagne degene die beschreven staat als de bediende van De Petersen? In deze aantekeningen staat dat hij met het neefje was meegekomen, dat hij ook had verbleven “ten huize van Bicker Raye” en hij ging naar Suriname terug. Niet naar de Kust van Guinee.

In het gouverneursjournaal staat op 20 oktober 1748 de volgende aantekening:
“Aankomst uit Amsterdam van het schip Liesveld onder kapitein Roelof Bootman. Passagiers: Pieter Verbeek, Frans van Kollen, Jan Christiaan Slag, Frans Jan Blok en Joseph Abarbanel met de n***rs Prins en Champagne.”

Kan ik nu het idee dat Christiaan als kind door De Petersen naar Nederland is gebracht, laten varen? Ik heb daar een poos over nagedacht en mijn antwoord is nee.
Champagne was misschien wel de bediende die door in het gouverneursjournaal als bediende is beschreven maar dat sluit nog niet uit dat De Petersen geen kindbedienden bij zich had, meegenomen vanaf de Kust. Ik heb nog meer argumenten waarom ik denk dat Christiaan door hem naar Hier is gebracht.

De aantekeningen van Jacob Bicker Rye geven mij nog iets anders, ze geven mij hoop dat er nog ergens anders ook aantekeningen gemaakt kunnen zijn in een dagboek. Aantekeningen die mij dichterbij Christiaan zijn aankomst in Nederland kunnen brengen en degene die hem naar hier bracht.
Ik geef nog niet op!

Dit is een tekening van Anton Pieck, gemaakt voor “Jacob Bicker Raye – “Notitie van het merkwaardigste meyn bekent” 1732-1772, naar het oorspronkelijk dagboek medegedeeld door Fr. Beijerinck en Dr. M.G. de Boer, met illustraties van Anton Pieck, NV Uitgeversmaatschappij Joost van den Vondel, 1935″

(Lieve, dank voor je vondsten! Ik ben er elke keer weer heel blij mee!)