Christiaan jr en Marretje
Terwijl ik op zoek was naar de reactie van de Burgemeester op Christiaan zijn vijfde brief, kwam ik in het archief van Weesp nog iets anders tegen. Er stond ook Christiaan van der Vegt, daarom trok het meteen mijn aandacht.
Het is een dossier, netjes gedupliceerd met een brief gedateerd 2 oktober 1821 van de Schout van Nederhorst den Berg aan de Gouverneur van Noord Holland. Het gaat over Christiaan jr, jongste zoon van Christiaan en Kaatje en zijn eerste echtgenote Marretje de Jong. Ze zijn drie weken na de geboorte van hun eerste zoon Christiaan in Nederhorst den Berg gehuwd. Deze zoon overleed na 6 maanden.
Blijkbaar maakte de Schout zich zorgen over de status van het echtpaar en hoe meer ik zijn brief las, hoe verbaasder ik werd.
“ik heb de eer UHoogEx Gestr. te verzoeken geinformeerd te mogen worden, hoe ik moet handelen in het geval, dat Zekere Marretje de Jong zijnde hoog Zwanger en huisvrouw van Christiaan van der Vegt, zich in deze gemeente ten huize van hare moeder blijft op houden en het dus te verwachten is dat Zij aldaar Zal bevallen, terwijl hare man de genoemde van der Vegt Zijn domicilium alhier nog toe niet heeft gevestigd; en nu en dan Zoo aan hem bij Zijn kort oponthoud alhier als aan Zijne vrouw en aan derzelven moeder
is aangezegd, om deze gemeente door Marretje de Jong voornoemd te doen verlaten tenzij hij christiaan van der vegt wilde over leggen een bewijs van goed gedrag afgegeven”
Je zou toch bijna denken “waar bemoeit de Schout zich mee” maar als ik verder lees, komt de aap uit de mouw.
“Zoo wenschte echter het Armen Bestuur van deze gemeente verzekerd te Zijn, dat hierdoor geen last van onderhoud bij eventuele armoede van de meergemelde Marretje van der vegt of van hare kinderen op hetzelve kwam te vervallen”
Hij is bang dat ze haar ondersteuning moeten gaan geven…..
Het antwoord van de Gouverneur laat niks te raden over.
voorkomt dat aan het gemeentebestuur van Nederhorst den Berg niet toekomt de bevoegdheid, om aan christiaan van der vegt het verblijf binnen die gemeente te ontzeggen en veel minder om door ernstige maatregelen haar tot een vertrek te noodzaken. dat, Zoo wanneer zij in het geval mogt komen te geraken om onverwijl onderstand te behoeven, het gemeentebestuur als dan verpligt is, om uit den algemeende onderstand in haare behoefte te voorzien, behoudens het regt van aanspraak tot restitutie op haren man. en ingevalle van deszelfs onvermogen, op zoodanige gemeenten, welke voor deszelfs onderstands domicilium zal worden gesustineerd te moeten worden gehouden hetzij primitivelijk als geboorteplaats het Zij uit hoofde van een onafgebroeken verblijf van vier achtereenvolgende jaren, als Zijnde volgens art. 7 der wet van 28 november 1818, het onderstands domicilium, voor getrouwde vrouwen, dat haarer mannen en voor minderjarige kinderen dat van hunnen vader.
Duidelijke taal, lijkt mij.
Ondertussen weet ik door de brief van de Schout nu wel waar Christiaan jr verbleef in deze periode. Hij was hard aan het werk.
“W.35 (provinciaal blad van Noordholland w35.) doch opgevende te weesp geboortig te zijn en aldaar gewoond te hebben, vervolgens te Amsterdam en nu sedert dit voorjaar Zich hebbende opgehouden op de plaatsen alwaar hij werkt aan het groot Amsterdamsch Kanaal en Zijn domicilium niet kan kiezen dan ter
plaatste alswaar hij arbeid kan vinden”
Dat Marretje hoogzwanger was, klopt. Vier dagen nadat de Schout zijn brief schreef beviel zij van Pieter, geboren in Nederhorst den Berg. Hun dochter Kaatje werd in 1823 geboren te Weesp, net als de kinderen daarna. Ze zijn dus niet lang in Nederhorst den Berg gebleven.
Over het leven van Christiaan jr heb ik al eerder een blog geschreven. Wetende dat hij gewerkt heeft aan het kanaal wat wij nu het Noord-Hollands Kanaal noemen, zal ik er anders naar kijken wanneer ik er langs rij.
Het hele dossier met de brieven staat op Google Drive en is HIER te vinden.
Weer genoten, van je korte en bondige beschrijving. Het voelt niet als mee piepen, nieuwsgierigheid, omdat je een zekere afstand bewaard tot je onderwerp , en de mensen die erin meespelen, over wie je schrijft.
Het leert ons zoveel .
Groeten, Tessy van Loon
Dank voor je mooie complimenten!