Christiaan zijn Verklaring
Op 27 september 1820 ging Christiaan naar Johannes Houtman, vrederechter in het kanton Weesp met zijn kantoor op het Grote Plein om een verklaring te laten schrijven.
De akte die hij daar heeft laten opmaken, heb ik al vanaf het begin van het onderzoek. In 2013 heb ik er een klein blogje aan gewijd, destijds kon ik het nog niet helemaal plaatsen. Ook was het toen nog niet gedigitaliseerd en heb ik er voor €16,- betaald.
Nu heb ik meer inzicht op de gebeurtenissen in zijn leven waardoor ik het iets meer kan begrijpen. Al blijft het nog een beetje mysterieus…
Eerst maar even een overzichtje hoe Christiaan zijn leven eruit zag in 1820.
In 1817 schreef hij zijn derde brief aan de koning, zijn dochter Antje schreef dat hij de laatste jaren van zijn leven een gratificatie ontving van Wilhelmina van Pruisen, weduwe van Stadhouder Willem V. Het lijkt erop dat hij deze jaren wat geld heeft.
21 januari 1818 overleed Kaatje en werd hij weduwnaar.
11 februari 1820 huwde Christiaan jr met Marretje en op 15 augustus dat jaar werd zijn derde kleinkind Catharina, dochter van Teunis, geboren.
Wat ging Christiaan doen bij de Vrederechter op 27 september? Hij liet een verklaring opmaken.
“In den Jare achtienhonderd en twintig den vijfentwintigsten September, compareerde voor ons Johannes Houtman, Vrederegter des Kantons Weesp, Arrondissement Amsterdam, geadsisteerd , met onzen Griffier, ten onze huize op het grote plein nr 29 te Weesp,
de persoon van Christiaan van der Vecht, Turf en Koorndrager wonende te Weesp, welke aan ons verklaarde te consenteren met verzoek aan den Ambtenaar van den Burgelijke Stand de noodige publiciteit volgens de bestaande wetten daaromtrent te geven, dat Antje van der Vecht, wonende te Weesp, meerderjarige dochter van hem en van wijle zijne huisvrouw Catharina, ook wel genaamd Kaatje de Bas, zich in huwelijk begeve met Nicolaas Britting, Directeur van een vier Kronen Spel, wonende te Dordrecht, meerderjarige zoon van Alexis Britting en Elisabeth Pieters, beide overleden, waarvan hij verzocht akte, dewelke wij hem hebben verleend, en heeft hij met ons en onze Griffier na gedane voorlezing geteekend.”
Christiaan ondertekent met “Vecht” terwijl hij anders altijd met “Vegt” schrijft en hij betaalt “negen en vijftig cents“.
Waarom zou hij deze akte hebben laten opmaken?
Antje en Nicolas huwden op 26 september 1821 in Dordrecht, op één dag na een jaar na het opmaken van deze akte. Even heb ik gedacht dat Antje misschien zwanger was en Christiaan op deze manier haar eer wilde veiligstellen.
Antje was echter toen nog niet zwanger. Haar zoon Alexander werd op 24 augustus 1821 in Rotterdam geboren. Ze lagen met hun schuit in de stad.
Wat zou dan de reden kunnen zijn van deze verklaring?
Zou hij deze verklaring hebben laten opmaken om duidelijk te maken dat hij toestemming gaf voor dit huwelijk? Een jaar van te voren…
Nog steeds blijft voor mij de vraag waarom Christiaan deze akte liet opmaken en waarom al in 1820?
“consenteren met verzoek aan den Ambtenaar van den Burgerlijke Stand de noodige publiciteit volgens de bestaande wetten daaromtrent te geven,”
Deze zin heb ik verscheidene malen gelezen. Blijkbaar was Christiaan op de hoogt van de bestaande wetten maar waarom vraagt hij de Vrederechter een verzoek richting de ambtenaar van de burgerlijke stand te maken? Zou de ambtenaar iets achterwege hebben gelaten? Zouden er meer van dit soort aktes zijn opgemaakt?
Wanneer ik ga kijken bij de huwelijke bijlagen van Antje en Nicolaas, zie ik iets opvallends.
Zie je het?
Dit document is de dag nadat Christiaan bij de Vrederechter was, opgemaakt in Weesp. Het wordt tijd dat ik mij ga verdiepen in alle procedures rond een huwelijk begin 19e eeuw, want ik heb geen idee of dit uitzonderlijk is…
In de bijlagen is ook terug te vinden dat in juni 1821 er in Weesp een aankondiging was van het huwelijk tussen Antje en Nicolaas.
Bijna een jaar nadat Christiaan bij de Vrederechter was op het Grote Plein in Weesp.
Het Grote Plein in 1937, ruim 100 jaar nadat Christiaan er liep. Coll Luc Cornelissen.
Een PS:
Ik realiseer mij nu dat Christiaan een dag na het huwelijk van Antje en Nicolaas zijn vierde brief naar de Koning schreef, een brief waar duidelijk uit blijkt dat het hem niet goed ging…..
Mooi om te lezen hoe jij je in elk detail verdiept.
Zonnige groet,
Het lijkt er bijna op dat Antje en Nicolas eerder wilden trouwen en dat Christiaan zijn toestemming gaf. Waarom er echter pas een jaar later getrouwd wordt, is een raadsel. Was ze zwanger maar eindigde dat in een miskraam…. daar zul je waarschijnlijk nooit achter komen. Maar zeg nooit nooit want je hebt al zo veel meer achterhaald dan ik ooit voor mogelijk heb gehouden!
Dat is ook mijn idee!!
Misschien gaat het helpen wanneer ik waar Antje in 1820 is geweest.
Ze was in ieder geval twee maal op de kermis, op 08-05-1820 in Den Haag en op 17-07-1820 in Utrecht.
https://www.delpher.nl/nl/kranten/results?query=Indiaansche+spierenkracht&coll=ddd&sortfield=datedesc
De reactie van Marianne slaat de spijker op de kop: er zal sprake zijn geweest van een eerder voornemen om te trouwen, gezien de akte voor de Vrederechter en het uittreksel uit het doopregister, beide noodzakelijke documenten voor een huwelijk (het eerste overigens alleen als C er niet in persoon bij kon zijn). Je zou in de registeres van ondertrouw en huwelijksafkondiging kunnen kijken voor september-oktober 1820. En dan niet alleen in Weesp lijkt mij, maar ook in Dordrecht, waar Britting in september 1820 met zijn kermisschuit lag.
Echt bijzonder is het vooralsnog niet. Dat wordt het pas als er een bijzondere reden blijkt te zijn voor een uitgesteld huwelijk. Zagen de Brittings de familie Van der Vegt misschien niet zo zitten en gaven zij geen toestemming? Of was er een praktische reden voor uitstel?
Steeds weer vragen en nog eens vragen…..
Gissingen ……eens komen de antwoorden .
In september en oktober zijn er in Dordrecht geen huwelijksafkondigingen gedaan op Britting/Van der Vegt. Helaas zijn de huwlijksaangifteregisters (ondertrouwregisters) voor de periode 1812-1838 verloren gegaan. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:939X-RJY3-S?i=174&cc=1576401
Ook in Weesp zijn er in september en oktober geen huwelijksafkondigingen (ook hier geen registers huwelijksaankondiging). Maar wel is er op 22 oktober 1820 de aankondiging van het huwelijk van Cornelis van der Vegt en Dirkje Mulder. Dit huwelijk in Weesp van zijn zoon zou een reden kunnen zijn dat Christiaan niet ook naar Dordrecht kon voor het huwelijk van zijn dochter. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:939K-8297-ZS?i=123&wc=10748304&cc=2020117
Dank je wel voor het opzoeken!
Antje was in 1820 ook in Dordrecht op de kermis:
zie Dordrechtsche Courant van 30-05-1820
https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&miadt=0&mizig=304&miview=ldt&milang=nl&micols=1&mires=0&mizk_alle=spierenkracht
De kermis in Dordrecht begon volgens de ene krant op zondag 28 mei, volgens de andere op maandag 29 mei…
https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&miadt=0&mizig=304&miview=ldt&milang=nl&micols=1&misort=dt%7Casc&mires=0&mif3=1820&mizk_alle=dordrechtsche%20kermis
vooral het artikel in de Dordrechtsche Courant van 04-05 en 06-05 is interessant. Misschien zijn de brieven aan de commissaris van de politie van Dordrecht bewaard gebleven? Of de patentregisters van 1820 van Dordrecht (zo kan de je naam van de eigenaar van de tent misschien achterhalen?)
Als Antje zwanger zou zijn geweest, en je leest welke stunt ze uithaalde op de kermis, is een miskraam zeer aannemelijk…
Dit vond ik ook nog ivm Antje:
Je weet dat ze in 1834 en 1835 beviel van een doodgeboren zoon (op 28-01-1834 te Nederhorst-den-Berg en op 18-03-1835 te Amsterdam).
Maar wist je dat ze op 26-07-1838 in Haarlem beviel van een doodgeboren zoon. Voor mij was dit laatste alleszins nieuwe informatie.
JA, dat Antje met Laurens drie levenloos geboren kinderen heeft gehad, wist ik.
https://www.myheritage.nl/site-family-tree-216469141/hoe-heette-christiaan#!profile-1000010-events
maar de kermis van Dordrecht niet! Ik denk dat ik binnenkort maar weer eens naar het archief in Dordrecht ga. Dank!!