Coridon
In de eerste brief van Christiaan aan Koning Willem I staat:
“Dat de Suppliant in den Jare 1764, benevens twee van zijne landslieden Coridon en Citron in dienst is gekomen van wijlen haare Koninklijke Hoogheid Mevrouw de Douariere van Oranje Nassau en Vriesland”
Regelmatig heb ik mij afgevraagd waar Coridon en Citron naar toe gegaan zijn. Is deze Citron dezelfde die later regelmatig geschilderd is bij Prins Willem de Vijfde? Dan is hij bij de familie gebleven.
Coridon ben ik nergens anders tegengekomen en toen ik de stukken voor Summerschool las en dit tegenkwam, zat ik meteen rechtovereind:
Het staat in het boek: “Germany and the Black Diaspora, point of contact, 1250-1914, Hoofdstuk 3, Ambiguous Duty door Anne Kuhlman.”

Elke keer wanneer ik naar de afbeelding op het boek kijk, denk ik aan mijn voorouders Christiaan en Kaatje en hoop ik dat zij ook gelukkig met elkaar waren.
Een paar zinnen waarbij ik meteen heel veel vragen kreeg:
– Zou hij dezelfde Coridon zijn?
– Wanneer kwam hij bij de Graaf van Wittgenstein-Berleburg?
– Wie uit Holland gaf hem aan hen?
– Hoe kwam hij naar Europa?
Deze vragen zijn uit interesse naar Coridon maar ook omdat ik kan leren hoe het destijds ging en kan ik misschien meer leren over Christaan zijn komst naar Nederland.
De afgelopen twee jaar heb ik geleerd dat de noten in een boek heel belangrijk zijn en ook in dit boek ging ik op zoek naar de bron met het verhaal van Coridon. Nou dat is allemaal nog niet zo eenvoudig.
Als bron werd vermeld:
Wolfram Schäfer, “Von Kammermohren,” “Mohren” – Tambouren und “Ost-Indianen”” Hessische Blätter für Volks- und Kulturforschung 23 (1988): 35-79;
Iedereen die mij een beetje kent, weet dat ik op zoek ben gegaan naar dat boek. Het heeft een poosje geduurd maar toen vond ik een webwinkel in Marburg die nog een exemplaar had. Inderdaad had, want het ligt nu op mijn bureau.
Op de eerste pagina kom ik Coridon tegen en hij is niet alleen, Caspar is bij hem. Ze worden in 1757 gedoopt en krijgen hun voornamen door hun doopgetuigen.
Graaf Luwdig Ferdinand von Sayn-Wittgenstein-Berleburg en zijn echtgenote Gravin Friederica Christiana Sophia von Isenburg Birstein. Zo wordt Coridon zijn naam Ferdinand Christian Coridon.
Hier wordt ook weer naar een bron verwezen: Hartnack, Wilhelm (hrsg.): Die Berleburger Chroniken des Georg Cornelius, Antonius Crawelius und Johann Daniel Sheffer, Laaphse 1964. Wanneer ik er naar zoek, kom ik uit in universiteitsbibliotheken in Duitsland. Dat wordt nog een kleine uitdaging.
Wel vind ik iets anders.
Er is een uitgebreid verslag over de beide jongens en hun doop te lezen in het Berleburger Bilderbuch wat ook online te lezen is..
In het hele boek staat geen enkele verwijzing naar een bronbestand maar de schrijver is wel heel interessant, Johann Georg Hinsberg. “Pfarrer in der evangelischen Kirchengemeinde Berleburg“. Ergens zou er dan iets opgeschreven moeten zijn in de tijd van de doopdienst. Er staat zelfs geschreven wat er door de predikant gezegd is, psalm 87. Zou dit allemaal staan in de kronieken?
In Berleburg is ook een Kerkenboek waar naar verwezen wordt. Zal dat de bron zijn van dit Bilderbuch? In mijn beste Duits ga ik maar eens een email sturen. Zodra ik meer weet, komt er een vervolg op dit blog met de bronvermeldingen van de doopdienst en het uitgebreide verhaal.
Ondertussen weet ik al wel meer van het leven van Ferdinand Christian Coridon door Familysearch.
Hij is geboren in 1739 op Insel Berbita Africa. Deze plek heb ik nog niet op de kaart gevonden.
Op 8 juli 1774 huwde hij met Johanna Maria Magdalena Kerstig en zij kregen kinderen. Hij heeft dus ook nazaten! Op 31 augustus 1819 overlijdt hij als weduwnaar.
Of hij ooit in Nederland is geweest weet ik niet, dus ook niet of hij in Leeuwarden was gelijk met Christiaan. Hij was vier jaar ouder dan Christiaan en bereikte de hoge leeftijd van 80 jaar. Wie weet kom ik nog meer over hem te weten. Zouden zijn nazaten meer weten?
Ondertussen lees ik verder in “Von Kammermohren,” “Mohren” – Tambouren und “Ost-Indianen” en lees over de kinderen afkomstig uit Afrika die via Amsterdam in Kassel terecht kwamen. Ook over de in Hessen aanwezigen Tambourspelers met Afrikaanse achtergrond maar dat is voor een ander blog.
Heel interessant weer!
Ik vond een Berbita in Tunesië. Het is een wadi ofwel valei. Een laag gelegen plek waar water naartoe stroomt.
Misschien komt Coridon uit Tunesië?
Alles kan tot we meer weten 🙂
Er staat in het boek dat ze via Suriname / Berbice in Amsterdam kwamen.Zouden ze Berbice bedoelen als er Berbita staat misschien?
Leuke nieuwe ontdekking weer!
Ik vermoed ook dat “Insel Bebita Afrika” Berbice in Guyana moet zijn. Zie https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Berbice
Ik kom die naam ook tegen in het eerste stukje tekst uit het Berleburger Bilderbuch, dat je hierboven hebt geplaatst.
Ik kan me zo voorstellen dat bij de aangifte van het overlijden van FCC de exacte geboorteplaats niet meer helemaal bekend was en Afrika daardoor meer voor de hand lag dan Zuid-Amerika. Ik ben benieuwd of je nadere informatie vindt. Succes!
Dank je Vincent!
Dit soort vondsten helpen om te begrijpen hoe het destijds ging. Er staat nog meer in de boeken en er gaan nog blogs over volgen.
Wie weet ook nog een reisje naar Duitsland om het Kircherbuch in te zien. Maak ik een tussenstop in Krefeld om daar in het archief op zoek te gaan naar Christiaan.
https://www.hoeheettechristiaan.nl/gearresteerd-wegens-landloperij/
Een Christiaan reisje 😉
Heel eenvoudig allemaal. Als er Berbita staat, kan Berbice bedoeld worden, duizenden km verderop. Alle respect voor het onderzoek.
Een Christiaan reisje naar Berbice lijkt me trouwens ook wel leuk, al is Berbita wel wat dichterbij.
Hello,
If you are interested in Coridon from Surinam in the middle of the 18th, you can read (after a translation, because the text is in french) theese pages (332 and next) about riots in Surinam; A chief was named CORIDON.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k57544688/f338.item.r=%22coridon%22.zoom
Best Regards
Marc Frélich
marc.frelich@gmail.com