De man genaamd Amsterdam
Tijdens mijn zoektocht vind ik ook documenten waar ik van schrik maar die ik absoluut niet uit de weg wil gaan. Ik zocht op de site van het Nationaal Archief of ik ergens nog iets over Christiaan kon vinden en kwam dit tegen:
Nee, het gaat niet over Christiaan maar wel over een Afrikaanse man en Weesp in het jaar 1794 toen Christiaan daar ook woonde. “Vrij van Slavernij” staat er en dat bevreemd mij, op Nederlands grondgebied was destijds slavernij niet toegestaan en dan toch een notariële akte?
Afgelopen dinsdag was ik in het archief van Weesp en ben ik op zoek gegaan naar deze akte en vond het snel. Het was niet meteen goed te lezen en ik heb er foto’s van gemaakt en mee naar huis genomen. Daar heb ik het kunnen uitschrijven en na een laatste controle door Lieve (Dank!) lees ik het er toch echt.
“den heer Comparant de Genoemde zijne Negerman Amsterdam bij Dezen te ontslaan van alle verbindtenis en Recht van Eijgendom hierbij heer Comparant tot Dato Dezes op hem heeft Gehad
“Den Heer Hendrik Schimmel Coopman
Wonende binnen deze Stad.
Te kennen Gevende Dat zijn heer Com-
parants Negerman Genaamt Amsterdam
Wederom Genegen zijnde om naar de
West indiën terug te keeren zoo ver
klaarde den heer Comparant de Ge
noemde zijne Negerman Amsterdam
bij Dezen te ontslaan van alle verbind
tenis en Recht van Eijgendom hierbij
heer Comparant tot Dato Dezes op hem
heeft Gehad en Gecompeteert Stellende
hem bij Dezen op vrije voeten en als
vrij en eijgen man. Zonder dat hij heer
Comparant iets deswegens op of aan
Hem behoud of Reserveert Verzoekende
Ten dien Einde alle en een iegelijk
die dit declaratoir en acte van ontslag
zal worden vertoont hem als vrij en
Eijgen man te Erkennen en als zooda
nig te behandelen —– En Consenteerde
Den heer Comparant hier van acte.
Aldus Gepasseert Binnen Weesp, ter prae-
sentie van de heer Cornelis de Feijfes, en Willem
Vollers als Getuigen”
Hendrik Schimmel heb ik opgezocht en hij blijkt zelfs de Hoofdschout van Weesp te zijn geweest, belast met bestuurlijke en gerechtelijke taken en het handhaven van de openbare orde.
Mijn gedachten gaan naar de man met de naam Amsterdam. Zou ik hem nog ergens in een archief kunnen vinden? Hoe zou hij in Weesp terecht gekomen zijn en zou Christiaan hem gekend hebben? Hoe is hij in West-Indië teruggekomen en hoe is het hem daar vergaan?
Ik heb mij voorgenomen om alle notariële akten tussen 1776 en 1788 in Weesp door te gaan bladeren. Om zeker te zijn of er zo’n akte ook is opgemaakt over Christiaan waar in staat dat hij geen eigendom meer is…..
De man die Amsterdam werd genoemd is tenslotte al de tweede die ik vond in Weesp waar er in officiële papieren gesproken wordt over eigendom en vrijlaten. Abraham Johannes / Accra Doura was de eerste.
Ik zal mijn vondsten doorgeven aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, aan het project Slavery Mapping.
Zelf vind ik het nu wel erg jammer dat ik met terugwerkende kracht niet iemand in het verleden een flinke draai om zijn oren kan geven…… Hendrik Schimmel zou niet weten wat hem overkwam, denk ik…..
UPDATE 09-01-2015:
Van Wim Penninx heb ik deze link gekregen waaruit een connectie blijkt tussen Jan Schimmel in Weesp en Curaçao. Dit staat er:
“De lijn Schimmel gaat terug naar Jan Schimmel uit Goor in Overijsel die als stamvader geldt van de familie Schimmel. Een kleinzoon, ook Jan Schimmel genaamd, was lid van de Raad van Politie en Justitie van Sint Eustatius. Na het vertrek van de Engelsen schreef hij een rapport over de Bovenwindse Eilanden. Hij vertrok rond 1797 als rijk man naar Amsterdam en vestigde zich in 1807 in Weesp als eigenaar van de stokerij “Het Anker” aan de Hoogstraat aldaar. Zijn dochter Anna, geboren in 1786 op Sint Eustatius, trouwde met Bohl Bohlen, die een van de voorouders is van Prins Bernhard maar ook van Bertha Antoinette Krupp van de bekende Duitse staalfamilie.”
UPDATE 10-01-2015:
Gevonden door Lieve een krantenbericht van 11-06-1781:
Slavernij was in die tijd nog niet afgeschaft op Curacao. Ik denk dat die man daar een slaaf was van Schimmel en met hem is meegereisd naar Europa, waar hij wettelijk gezien vrij was omdat slavernij daar niet meer was toegestaan. Om onduidelijkheid over zijn toestand te voorkomen, was een notariele akte een goede manier om aan te tonen dat hij vrij was. Schimmel kon hiermee zijn voormalige slaaf beschermen zodat hij in Curacao niet weer in slavernij belandde.
Bij het Nationaal Archief hebben ze het Oud-Archief van Curacao dus je zou kunnen kijken of er meer documenten zijn van Hendrik Schimmel. In testamenten van plantageeigenaren worden slaven ook regelmatig genoemd, dus je zou ook een generatie eerder kunnen kijken of de ouders van Hendrik Schimmel soms al een slaaf Amsterdam hadden.
Goede tip! Dank daarvoor!!
Freek Schlingmann
In die toijd werd er anders gedacht.
Mijnheer Schimmel had een slaaf..
Een slaaf was zoiets als een aap die je leert voor je te werken, straft als ie het niet goed doet en waar je mee pronkte bij je vrienden.
In hun ogen was het geen mens. Gelukkig zien we dat nu heel anders en vanuit die gedachte kan ik je draai om de oren goed begrijpen
Ik ben het niet zo met je eens. Binnenkort gaan we koffie doen met een Bossche bol en dan praten we er verder over. Liefs!
Artikel uit de “Noordhollandsche Courant” van 11-06-1781:
In 1781 komt een Hendrik Schimmel vanuit Sint-Eustachius via Brest aan in Oostende en hij heeft een neger mee……
http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?query=%22hendrik+schimmel%22&coll=ddd&facets%5Bperiode%5D%5B%5D=0%7C18e_eeuw%7C&page=1&identifier=ddd%3A010721642%3Ampeg21%3Aa0005&resultsidentifier=ddd%3A010721642%3Ampeg21%3Aa0005
Wat een vondst!! Dat zou dus heel goed Amsterdam kunnen zijn. Ik geef het door aan Mapping Slavery!
Wow!