Gearresteerd wegens Landloperij
Christiaan was 73 jaar toen hij in de omgeving van Krefeld werd gearresteerd voor landloperij en bedelen.
Dit gegeven roept bij mij al zoveel vragen op. Hoe kwam hij in Krefeld terecht? Bij deze vondst ben ik mij weer extra bewust dat hij 200 jaar geleden leefde. Geen auto’s, geen treinen en geen fietsen. Zou hij de hele afstand gelopen hebben of misschien een kar met paard af en toe? En ’s nachts, waar zou hij ’s nachts geslapen hebben? Was hij alleen of waren er mensen bij hem? Was hij hier omdat hij zo hard geld nodig had en Weesp geen werk meer had?
Door de gevonden Transport Bettel in het archief van Weesp, weet ik niet alleen hoe hij er uit zag en wat hij droeg, maar ook welk beroep hij daar op gaf en daar werd ik even stil van. Zou hij dan hier “De Koning van Candia” gespeeld hebben?
Het is moeilijk te lezen maar door hulp van Lieve weet ik dat er Schauspieler staat.
Alle respectiven Militär- und Civil-Behörden, werden hierdurch geziemend ersucht, mitfolgenden Arrestanten, den angeblichen Shauspieler Christian van der Vegt
welcher wegen Betteley und Landstreicherey zu Crefeld arrestirt worden ist, und
auf der graden Tour von Crefeld über Aldenkirchen nach Nimwegen, … den dortigen Wo…. Magistrat zur weiteren verfügung
transportirt werden soll, von dem Begleitungs-Commando in Empfang nehmen und von Station zu Station, bis zum Orte der Bestimmung weiter befördern zu lassen
Zijn transport terug begint waarschijnlijk op 10 januari 1815 en is via Altekerck en Geldern naar Nijmegen gegaan. Er staan aantekeningen op de achterkant van het Transport Bettel waardoor er te lezen is hoe hij van stad naar stad ging en werd overgedragen. 
Angekommen zu Altekerck … 15 um … hier nach der Correspondenz nach Geldern ge… Escorte von Gendarmen.
Altekerck 17t Jan 1815
Lapeize
Brigadier
In Geldern angekommen den 17ten und weiter transportiren … durch den gendarmerie am 19ten Januar 1815
Den Brigade Commdeur Berg
Het laatste document wat ik tot nu toe hier over heb is van 28 januari 1815. Christiaan is in Amsterdam gearriveerd en is blijkbaar ook voorgeleid geweest aan de officier van Justitie in Nijmegen.
Wij, Jan van Veeren, Vrederegter van het Canton Loenen arrondissement Amsterdam, Provincie Noord Holland; gezien de onder ten geleide van Den in ….. Den Policie te Crefeld, de dato 10 Jauari 1815. ……. De aldaar gearresteerde Christian van der Vegt, wonende te Weesp, ten dezen …., gezien mede de … van den officier den Justitie bij de Regtbank ter Nimwegen, de dato Januari 1815. Waarbij hij met anderen gevangenen te Amsterdam behorende, wordt ge… naar Weesp ze dan transporteren.
Hebben mij den Dienaar de Justitie Pieter Christiaan Kaffie(?) alhier gestationeerd, gelast gemelde Van der Vegt te brengen naar Weesp, en voor den Heer Burgemeester den zelven Stad, …. Den 29’dezen-
Gedaan zelven den 28’Januari 1815
Jvan Veeren
Vrederegter
Als ik het goed lees heeft de terugreis dus 19 dagen geduurd! De eerste datum op het “reisdocument” is 10 januari 1815 en Christiaan is op 29 januari weer in Weesp.
Volgens mij liggen er nog meer stukken over de arrestatie in het archief van Krefeld, er zou toch een proces verbaal of zo moeten zijn. Ik heb naar het archief van Krefeld een email gestuurd en wacht op hun reactie. Ik hoop zo dat er meer in staat over het toneelspelen en misschien wel “De Koning van Candia”!
Zou er in het archief van Nijmegen nog iets te vinden zijn over zijn voorgeleide aan de officier van Justitie? Ik ben ook reuze benieuwd of ik in het archief van Weesp zijn verklaring aan de Burgemeester kan terugvinden!
Misschien vind ik wel antwoorden op de vragen die ik nu heb.
Voor een nieuwe “In de Voetsporen van Christiaan” is dit net te ver, lijkt mij, al schoot het wel even door mijn gedachten……
Tjee….. wat heb je al geweldig veel gevonden over zijn leven. Heb je al een idee waarom zijn kinderen en kleinkinderen niet voor hem bijsprongen? Of waren zij ook allemaal erg arm? Wat betreft vervoer: heb je al aan trekschuiten gedacht? Dat was, dacht ik, in Nederland, het meest gebruikelijk. En er reden postkoetsen, maar die waren, vermoed ik, niet goedkoop. Of zou hij met een kermis zijn meegetrokken?
Zijn eerste kleinkind werd in 1812 geboren en de volgende in 1820, zij konden niet bij springen. Zijn zonen zaten in het leger, schrijft hij in zijn brief.
Ik hoop door het proces verbaal uit Krefeld meer te weten te komen over de reis en de omstandigheden waar in hij gearresteerd is. Wordt vervolgd!
Opa heeft ’n eind gelopen. Gelukkig was het 1 rechte lijn. Maar er loopt ook een rivier die kant op, als ik me niet vergis. Dan heeft een andere opa van me, trekschuit-trekker inderdaad, een eind gelopen.
Maar het circus reisde waarschijnlijk met paard en wagen? Dan valt het mee. Behalve voor het paard.
Je bent goed bezig, Annemieke. Ik ga graag een keer met je mee naar zo’n archief. Al was het alleen maar om degene te vinden die opa dit aangedaan heeft.
Welkom om mee te gaan hoor!
Mooi. Nu nog even een trekschuit regelen.
Pffh lange reis,je bent er maar druk mee tante!blijf het interresant vinden!
Van de familie Britting weet ik dat ze per schip van kermis naar kermis reisden. De eerste vrouw van Nicolaas Britting (waar Christiaans dochter Antje later mee zou trouwen en de vader van Kaatje Britting) is in Dordrecht overleden door verdrinking; ze is van het schip gevallen. Bijna alle geboorten en overlijdens van de familie Britting vonden plaats in steden en dorpen met een rivier. Vaak staat er ook ‘geboren op een schip liggende…’ Dus Christiaan zou heel goed met een trekschuit hebben kunnen reizen. Mijn opa, geboren 1906 is nog op een schip geboren; zijn vader was kermisreiziger en later scharenslijper. Mijn opa moest als kind met zijn broertjes en zusjes het schip door de wateren van Friesland trekken.
Mooi dat je de verhalen van je opa hebt, wat is er toch veel veranderd in korte tijd, eigenlijk.
Ik ben heel benieuwd of Antje bij Christiaan was. Ze schreef tenslotte dat ze met haar vader mee ging naar de kermis.
Hallo Mieke,
We komen er steeds meer achter dat je Christiaan een zwaar leven heeft gehad, maar ook dat ie niet bij de pakken ging neerzitten en alles in het werk stelde om brood op de plank te krijgen.
Doorzettertjes die v.d.Vegtjes ( vechtertjes)