Het licht aansteken
Zo in de donkere dagen voor kerst een blogje over één van Christiaan zijn functies vanaf 1788, lantaarnaansteker. Ik moet eerlijk zijn, voor ik het in de brieven las, had ik nog nooit van lantaarnaansteker gehoord, eigenlijk ook nooit bij stilgestaan hoe een stad verlicht werd.
“Dat de Suppliant ter beloning van een 23 Jarige dienst bij den Heeren Burgemeesters D’Arrest te weesp voornaamd, is begunstigd met de bedieningen van Pluimgraaf, Lantaarnaansteker en zakkedrager aldaar, welke gecombineerd aan den Suppliant voor Vrouw en 6 kinderen het nodig echter sober onderhoud opleverde tot den Jare 1811, tijde wanneer door den Heer Maire de bedieningen van Pluimgraaf en Lantaarnaansteker zijn afgeschaft.” (Eerste brief uit 1815)
Hij heeft dus 23 jaar het licht aangestoken in Weesp. Hij deed het niet alleen, in stukken van het archief van Weesp uit 1798 staan de namen van zijn mede-lantaarnopstekers: Jan Donker (hoe toepasselijk), Teunis Kuiper en Harmen Post.
Op internet ben ik op zoek gegaan naar meer gegevens over dit beroep want hoe wist hij wanneer hij moest gaan aansteken? Als het al donker werd of bij de eerste schemer? Hoe lang bleven de lantaarns branden, gingen ze vanzelf weer uit? etc etc Zoveel vragen..
In Christiaan zijn tijd waren er olielantaarns in Weesp, de gaslantaarns kwamen in Europa pas vanaf 1811. Op Wikipedia lees ik dat het licht werd aangestoken met een lange stok met een brandende lont. Tijdens dit speuren merk ik weer hoe snel ik 21ste-eeuws denk aan lucifers, die waren er nog helemaal niet. Dus hoe werd die lont dan aangestoken.. haardvuur of zo?
Echt veel informatie vind ik niet maar zoals wel vaker wil ik misschien net teveel details weten.. Op mijn lijstje voor 2017 staat nu ook een bezoek aan het Oude Ambachten & Speelgoed Museum in Terschuur.
Ook heb ik het boek De Lantaarnopsteker van Miss Cummins besteld, wie weet welke informatie ik daar nog in lees.
Christiaan was tot zijn achtenzestige lantaarnopsteker, een beroep waar stiptheid voor nodig is. Wanneer hij te laat zou beginnen, was het erg donker op straat en kon iedereen zien dat hij zijn werk niet goed deed.
Dus bij zijn eigenschappen van vasthoudendheid wat ik weet doordat hij brieven bleef schrijven, doorzettingsvermogen, hij ging tenslotte naar Krefeld om geld te verdienen, weet ik nu ook dat hij stipt was. Punctualiteit is een goede eigenschap voor iemand die het licht aansteekt wanneer het donker wordt.
Stukje voor beetje komt zijn karakter te voorschijn door de vondsten.
Terwijl het nu donker wordt op straat en bij ons de lantaarnpalen vanzelf zullen aanspringen, denk dan even terug aan de tijd dat er een man met een stok en ladder één voor één de lantaarns kwam aansteken, drieëntwintig jaar lang, tot zijn baan hem ontnomen werd omdat er een ander werd aangenomen.
Deze zilveren lantaarnopsteker staat op mijn bureau, om mij te herinneren aan de tijd dat elke lantaarn nog met de hand werd werd aangestoken.
Alweer nieuw licht op de zaak