Intendent
Nadat ik alle 68 audiëntieboekjes ingezien had, heb ik mijzelf een cadeautje gegeven. Ik wist dat er ergens in de Koninklijke Bibliotheek een boekje aanwezig is uit 1776 waarin Christiaan een rol heeft. Dat boekje wilde ik graag even vasthouden.
Op de site was het snel te vinden:
De “oudere” volgers kennen de vondst misschien nog wel maar ik zal een korte samenvatting geven over de Testamentmaakers.
Christiaan was domestiek vanaf 1765 bij Burgemeester Abraham D’Arrest in Weesp en ik weet zeker dat hij in 1770 woonde bij Abraham zijn zuster Magdalena in Amsterdam. Zij was weduwe van Willem Couderc en had in 1769 haar laatste kind verloren. Hoe lang hij bij haar gebleven is, dat weet ik (nog) niet maar door het toneelstuk de Testamentmaakers zou het wel tot haar dood in 1776 geweest kunnen zijn.
Een maand voordat Magdalena overlijdt, past zij haar testament aan, niet Abraham maar het neefje Pieter Guichet van haar overleden echtgenoot wordt de erfgenaam. Laat Pieter nu ook nog verloofd zijn met de dochter van een andere Burgemeester in Weesp, Cornelis Nicolaaszn van Marken.
Dit viel niet goed in Weesp bij de bevolking. Dat uitte zich in verschillende gebeurtenissen en ook door het schrijven van een toneelstuk genaamd De Testamentmaakers. En dat toneelstuk ligt in de Koninklijke Bibliotheek. Een mooi klein boekje met oude breekbare blaadjes die ik niet allemaal durfde om te slaan.
Op de tweede bladzijde staan de “Vertooners” en dan wordt het bijzonder! (dit weet ik door Ton Jongenelen waar ik hem dankbaar voor ben)
Mevrouw Rijkaard is Magdalena d’Arrest
Edelhart is Abraham d’Arrest
Marquis van Tolbrugge is Cornelis van Marken
Baron van Lotenburg is Hendrik Cannegieter
Ridder van de Kous is Pieter Guichet
Marocco is Christiaan die dan nog Presto heet. Intendent van Mevrouw Rykaard.
Zo zag men hem dus in Weesp in deze periode, Intendant bij de zuster van Abraham D’Arrest. Natuurlijk ben ik gaan kijken wat de functie inhoudt en vond dit:
“de intendant zelfst.naamw. (m.) Verbuigingen: intendanten (meerv.) 1) ambtenaar die verantwoordelijk is voor het beheer van de huishouding, ambacht”
Zou hij echt verantwoordelijk geweest zijn voor haar huishouding? Dat zou ik echt toch nog wel eens willen vinden. Ik weet dat hij later bij de erfgenaam geweest is omdat alle domistieken 300 guldens hadden gekregen en hij niet. Christiaan vond zichzelf dus wel in dienst bij haar, maar als wat? Kan ik Intendant toevoegen aan de lijst met: Pluimgraaf, Turf- en Korendrager, Kermisreiziger, Fluitist, Toneelspeler, en Domestiek?
Het is en blijft bijzonder om een boekje in mijn handen te houden, geschreven door iemand die Christiaan gekend moet hebben. Het is helemaal bijzonder wanneer ik op de bladzijden kom waar Marocco spreekt.
In het originele boekje durfde ik het niet open te slaan op de pagina’s waar ze hem tekst hebben gegeven maar! Het boekje staat ook op Google books en is daar geheel te lezen. Klik HIER.
Hoe geweldig zou het zijn wanneer dit toneelstuk een keer opgevoerd zou worden? In Weesp bijvoorbeeld? Zouden meer mensen dit willen zien? Toch eens over nadenken!
Na nog eens voorzichtig de eerste pagina’s bekeken te hebben, heb ik het boekje weemoedig weer ingeleverd.
Beste Annemieke,
ik was vanmiddag in het Haags Archief in de leeszaal. Daar zat een vrouw die wat op de foto’s lijkt die ik van jou heb gezien. Was jij daar?
Met vriendelijke groeten, Tessy van Loon
Ik ben bang dat ik je moet teleurstellen. Ik was niet in Den Haag. Wanneer je mij denkt te zien, wel gedag zeggen hoor! Binnenkort ben ik een dag in het Archief van Haarlem.
Wat ’n bijzondere vondst, Annemieke!
Wat n leuk stukje tekst in de oude nederlandse taal. En dan te weten dat één van je verre voorvaders daar in mee speelde.
Geweldig!
Enerverend!
Nog een keer: ik heb het toneelstuk gelezen, met veel emotie. Wat een mooie vondst. Maar zou daarna niet het tij voor “Marocco” gekeerd kunnen zijn?
met vriendelijke groeten, T.R.N. van Loon
Christiaan blijft in dienst bij de familie D’Arrest tot en met 1788.
In 1777 gaat hij bij de erfgenaam langs en dat loopt niet zo goed.
https://www.hoeheettechristiaan.nl/7-maart-1777/
En dan heet hij in dat toneelstuk, natuurlijk, Marocco….
Ik vind het mooi.