Kaatje bij de Kerkenraad
Lang heb ik niets over Christiaan zijn dochter Grietje kunnen vinden totdat ik de geboorte aangifte van Grietje haar dochter vond. Het blijft een raadselachtig verhaal. Op 15 mei 1812 werd ze geboren en op 18 juli is de vroedvrouw met het kindje om haar aan te geven. Zonder vader op de akte maar met de bijzondere voornaam Hendrika de Jong. Haar moeder Grietje echt/wettigt haar dochter niet bij de aangifte.
Dankzij D.N. (dank je wel!) weet ik weer iets meer.
Grootmoeder Kaatje van der Vegt heeft aan de Kerkenraad gevraagd of haar onwettige kleindochter gedoopt mag worden. Weer is Grietje niet te zien.
De Kerkenraad stemt in maar heeft wel twee eisen, de eerste is dat Grietje het kind zelve ten Doop houdt en er een lidmaat aanwezig is. Ik weet niet of dat gewone eisen waren in een situatie als deze, maar ik krijg het vermoeden dat Grietje niet zo betrokken is en dat men dit weet. De doopboeken van Weesp heb ik vanaf 3 september 1812 afgespeurd naar de doop van Hendrika de Jong met haar moeder Grietje van der Vegt maar niets gevonden.
Zou ze haar dochter niet zelf ten doop hebben willen houden? Waar was Christiaan in deze periode? Waar is Grietje hierna gebleven met haar dochter? Mijn gedachten zijn bij Kaatje die voor haar kleindochter de doop regelt maar zoals het er nu uitziet, een opstandige dochter heeft.
Het zullen geen rustige tijden zijn geweest in Huize Van der Vegt.
UPDATE 23-09-2015:
In een gevonden woonboek staat dat Kaatje haar vraag niet positief beantwoord is. Haar kleindochter overlijdt in 1814 ongedoopt.
Wat opvallend is in dit verhaal is dat normaal gesproken de kerkenraad erg bezorgd is over het morele aspect van een onwettige geboorte in combinatie met het financiële risico dat men liep.
Zo’n lidmaat met een kind zonder vader is een bedrijfsrisico, want zal op zeker moment bij de bedeling terecht komen. Het was gebruikelijk dat de bevallende moeder nog in barensweeën om de naam van de vader gevraagd werd, zodat deze aansprakelijk gehouden kon worden.
En over de naam van die vader wordt hier helemaal niet moeilijk gedaan door de kerkenraad. Blijkbaar was dat een gepasseerd station, want Grietje (of haar moeder) had er geen enkel probleem mee om die naam te adverteren. De dochter werd immers aangegeven als Hendrika de Jong van der Vegt (zie Grietjes dochter. Wellicht was dit al eerder in / met de kerkenraad besproken?
Het kerkenraadboek staat online, ik ga terug kijken.
Misschien was Grietje zelf niet enthousiast over de kinderdoop. Het kind wist zelf immers nog van niets.
Dat zou kunnen maar dat verklaart nog niet waarom Grietje haar dochter niet gewettigd heeft. We zullen op zoek moeten waar Grietje gebleven is, dan weten we misschien meer van wat er plaatsgevonden heeft.
Weten we of Grietje nog leefde? Moeders gingen zeker in die tijd wel eens dood bij het baren van kinderen.
Fijn dat je zo mee denkt!
De kerkenraad zal toch niet het onmogelijke geëist hebben? Ik denk dat Grietje in ieder geval 3 september nog leefde anders zouden ze deze eis niet gegeven hebben.
Meedenken is echter niet eenvoudig, dus nog een poging:
Grietje zat, levend en wel, behoorlijk in het verdomhoekje. Voelde zich daardoor niet geweldig en misschien was ze ook niet gezond en/of herstellend van de bevalling. Uiteindelijk kwam de vroedvrouw aangifte doen. Vaders doen dat doorgaans binnen een paar dagen, maar deze dader moest onbekend blijven. Heel slim om het kind dan zijn voor- en achternaam te geven. Daarmee was hij het misschien ook niet eens. De kerkenraad maakte er echter geen probleem van, maar eiste dat Grietje bij de door Kaatje gewenste doop van het kind aanwezig was. Ook werd bepaald dat er een lidmaat bij aanwezig was. Was Grietje dan geen lidmaat?
Dankzij mijn bijdrage zullen we wel verder verwijderd raken van de feiten, maar niet geschoten is altijd mis.