Kaatjes Veroordeling
Christiaan en Kaatje hebben vier kleindochters gekregen met de naam Kaatje/Catharina en eentje daarvan is mijn betovergrootmoeder. Christiaan heeft haar gekend, zij werd in 1820 geboren en was dus vijf jaar oud toen Christiaan overleed. Zij huwde in 1847 met Jan Frederik Willem Kortman en kreeg twee dochters waarna er in 1851 een scheiding volgde.
Kaatje kreeg een relatie met Hendrik Bekker(s) en samen kregen ze zes kinderen bij wie op de akte staat dat de vader onbekend is. Eén van deze kinderen is mijn overgrootvader. Op de onderstaande gevonden stukken wordt er naar haar verwezen als “huisvrouw van Hendrik Bekkers“. Voor mij nog een extra bewijs dat hij mijn betovergrootvader is.
Kaatje heeft altijd een beetje extra aandacht van mij omdat ik het wel bijzonder vind dat ze naar vier jaar huwelijk ging scheiden en daarna ongehuwd samenwoont en zes kinderen krijgt. Ik let daarom extra op haar in de archieven en vond haar en hoe!
Mijn betovergrootmoeder staat in het Noord-Hollands archief bij Strafvonnissen in de klapper met veroordeelden!
Deze stukken zijn gedigitaliseerd en te downloaden en wat lees ik?
“dat de beklaagde zal worden verklaard schuldig aan het moedwillig toebrengen van slagen aan een persoon waaruit geenerlei ziekte of beletsel van te werken gedurende meer dan twintig dagen is ontstaan, onder verzachtende omstandigheden“.
Op de volgende pagina staat nog meer informatie.
“dat uit de beedigde verklaringen der gehoor de getuigen is gebleken dat de beklaagde op den 15e Juni 1867 des avonds tusfchen acht en half negen uren, in de Gasthuisfteeg te Weesp den 2e getuige moedwillig en gewelddadig bij de borst gegrepen, achterover op den grond geworpen en vervolgens in het aangezigt geslagen heeft.
Overwegende dat de voorafgaande ….. heden een verzachtende omstandigheid opleveren, die aanleiding geeft tot …… van …. ”
Gasthuissteeg in Weesp (foto Hans Otten)
Je begrijpt dat ik nog eens goed gelezen heb wat er plaatsvond in de Gasthuissteeg. Vooral dit:
den 2e getuige moedwillig en gewelddadig bij de borst gegrepen, achterover op den grond geworpen en vervolgens in het aangezigt geslagen heeft.
maakt indruk en word ik heel nieuwsgierig naar de verzachtende omstandigheden.
Ze was 45 jaar, moeder van 5 kinderen waarvan de jongste, mijn overgrootvader, twee jaar oud is toen ze iemand moedwillig tegen de grond wierp.
Zou ze op bezoek zijn geweest bij haar broer Christiaan die Kris genoemd werd en in de Gasthuissteeg woonde?
Op zoek naar de verzachtende omstandigheden, het slachtoffer en de getuigenverklaringen ben ik samen met Caroline naar het Noord-Hollands archief gegaan. Een archief in een prachtige locatie.
En hier lees ik dan over mijn betovergrootmoeder die iemand vloert. Om eerlijk te zijn, ik lees het wel met een grijns op mijn gezicht.
In de stukken staat “den 2e getuige moedwillig ” en in het archief vinden we een lijst met de getuigen.
Kaatje haar slachtoffer heet dus Dirk Bruijne. Na even googelen vind ik twee kandidaten, Dirk Bruijne geboren in 1807 of zijn kleinzoon die geboren is in 1863. Kaatje zal toch niet een klein jongetje gevloerd hebben?
Dirk de Bruijne heeft in ieder geval ook in de Gasthuissteeg gewoond.
Een nazate van Dirk de Bruijne heeft een mooie site gemaakt waar ik meer over hen lees, ik heb haar een email gestuurd, misschien is er bij haar meer bekend over dit voorval….
Helaas zitten de getuigenverklaringen niet in de stukken die we gevonden hebben. We gaan verder de archieven nog in om te kijken of die nog bewaard zijn gebleven. Alle tot nu toe gevonden stukken staan op de Google Drive en zijn HIER in te zien.
Kaatje, hier consequent Catharina genoemd, erkent dat zij Dirk de Bruijne tegen de grond heeft geworpen.
Ik kan er niets aan doen maar in mijn hoofd krijg ik steeds beelden hoe zij in een soort houtgreep deze man op de grond werpt. Dit is toch niet hoe je in eerste instantie aan de betovergrootmoeder denkt, toch?
De eis van de officier van justitie is een boete van fl 12,50
maar blijkbaar zijn de verzachtende omstandigheden zo groot dat de rechter de boete flink verlaagd.
Ik wil wel heel graag weten waarom zij hem moedwillig tegen de grond heeft geworpen en wat die verzachtende omstandigheden zijn. Dus op zoek naar de getuigenverklaringen en misschien ligt er in het archief van Weesp wel een politieverklaring. Eén ding is in ieder geval zeker, ze was niet voor een kleintje vervaard! Caroline, dank voor al je hulp!
En dit is nog niet alles wat ik over haar te weten ben gekomen, binnenkort meer!
Heb je dit ook gezien? !
Het vonnis van Kaatje is vonnis nr. 685, maar vonnis nr. 684 gaat over Dirk Bruijne! Dat gaat over hetzelfde voorval!
Hier lezen we dat de beklaagde (Dirk Bruijne) in de Gasthuissteeg te Weesp de 1e getuige (waarschijnlijk Kaatje?)moedwillig en gewelddadig bij de keel gegrepen met het hoofd tegen een muur gedrukt en haar tegen het lijf geschopt heeft.
Ook Dirk Bruijne werd veroordeeld tot een geldboete van 3 gulden of 1 dag eenzame opsluiting! De verzachtende omstandigheden zullen waarschijnlijk zijn dat ze elkaar in de haren hingen? Of is dat geen verzachtende omstandigheid?
Kaatje heeft dus vermoedelijk even in de gevangenis gezeten. Je kan eens kijken of ze in de registers van de gevangenis voorkomt. Daar staat meestal ook een signalement ingevuld, zodat je weet hoe ze eruit zag.
Ja, die heb ik gezien. Pas later omdat in de eerste stukken niet de namen van de getuigen stond.
Ik heb contact met een nazate van Dirk Bruijne en ze schreef dat hij de weg is kwijtgeraakt na het overlijden van zijn echtgenote. Misschien is dat wel de verzachtende omstandigheid.
Zijn echtgenote overleed 23 juli 1867
http://www.uwstamboomonline.nl/passie/sites/template.php?pid=9197818
En mogelijk heeft vonnis nr. 670 ook nog iets met deze zaak te maken…
Gijsbert Bruijne, de zoon van Dirk Bruijne heeft op de straat in Weesp iemand uitgescholden… Dit gebeurde enkele dagen voor het gevecht tussen Kaatje en Dirk.
Het stukje tekst dat je niet kan lezen is:
“Overwegende dat de voorafgaande onaangenaamheden een verzachtende omstandigheid opleveren, die aanleiding geeft tot vermindering van straf.”
Het gaat dus over iets wat voorafging.
Binnenkort ga ik naar het archief van Weesp om daar te kijken of er meer te vinden is. Helaas konden we de getuigenverklaringen niet vinden in Haarlem.
Sorry: voorafgegane ipv voorafgaande
Hallo Annemieke,
Afgelopen zomer was ik in Dundee in het Citymuseum en zag daar een schilderij uit de 18e eeuw waarop een rijk echtpaar te zien was met achter hen twee Afrikaanse pages. Het echtpaar was op bezoek op een school, als weldoeners om te zien wat er met hun bijdragen was gedaan. Getriggerd door jouw onderzoek heb ik navraag gedaan naar het schilderij, maar helaas wist men niets van de geportretteerden. Maar kennelijk was het dus een soort “mode” om pages te hebben?
Ja, daar lijkt het inderdaad op. Nu ben ik natuurlijk heel nieuwsgierig naar de afbeelding. Heb je er een foto van kunnen maken misschien?
Haha, zulke dingen zijn leuk om te vinden! Interessant, maar stiekem ook best grappig omdat je inderdaad steeds van die beelden in je hoofd krijgt. Zo’n moeder die een vent tegen de grond werkt. Leuk om te lezen, ben benieuwd wat je nog meer gevonden hebt over haar.
Kaatje van der Vecht (Vegt) was eerst getrouwd met Jan Frederik Willem Kortman.
Zou het kunnen dat hij in Den Haag is geboren op 6-1-1796 en voor de 2e maal gehuwd is met Elisabeth Vrijhof op 5-9-1877 in Den Haag.
Dochter geboren in 1877, Gerardina Cornelia, gehuwd met Cornelis Gijsberdinus van Eck.
Dit zijn mijn grootouders. Toen hij voor de 2e keer trouwde was hij 81 jaar.
Misschien heb ik het helemaal mis en moet ik verder spitten.
“Deze” Jan Fredrik Willem Kortman is 19-02-1819 in Loenen geboren. Ik denk niet dat hij dezelfde is…..
Ik stuitte bij toeval op deze site en lees voor het eerst over dit voorval wat ik ook al op de planning had staan, om te onderzoeken. Ik ben dus die nazaat van Dirk én Gijsbert Bruijne.?Binnen de familie is dit hele verhaal onbekend overigens. Als ik afga op wat ik allemaal wél weet, rijmt het totaal niet met dit hele verhaal, maar ja, beeldvorming en realiteit match niet altijd. Ik vind het wel hilarisch allemaal, aangezien tot nu toe alleen maar saaie, vrome mensen aantrof in mijn stamboom.
Natuurlijk hoor ik graag als er nog meer worst ontdekt over dit voorval tussen onze beide families!
Ik ga overigens binnenkort naar het Archief in Weesp voor verder onderzoek(van voor 1670), is er nog iets wat opgezocht moet worden? Dan kan ik dat meteen doen.