Kledingkist op zolder
Toen ik klein was, stond er bij mijn ouders op zolder een kist met oude kleding. Tijdens regenachtige dagen werd de kleding uit de kist gehaald en zorgde voor uren verkleedplezier. De afgelopen dagen heb ik virtueel op een zolder kisten met kleding uit de 18e-eeuw leeggehaald en ze stuk voor stuk bekeken.
Al een aantal jaar heb ik de boedelinventarislijst uit 1791 van Huize d’Arrest maar ik had de kleding nog nooit zoveel aandacht gegeven. Het veranderde door deze afbeelding:

Louise, Willem (latere koning Willem I), Frederik en hun bediende. Coll. Bibliotheek Universiteit Leiden
Het hoofddeksel trok mijn aandacht, zo eentje had ik er eerder gezien. Het was even zoeken maar toen had ik ‘m ook.
De geschilderde jongeman in Amerongen droeg er eentje die er op leek.
Bij mij popt er dan altijd een volgende vraag…. zou Christiaan ook zo’n hoofddeksel gedragen hebben? Zo kwam ik bij de kledingkisten op zolder terecht. Hij was tenslotte pas drie jaar niet meer aan het werk daar en wie weet zat er iets van zijn kleding in die kisten….
De zoektocht begon op de “Kleersolder”, werkelijk alles staat beschreven.
Wat daar allemaal nog meer lag, is voor een ander blog. Ik ben op zoek naar kleding!
De zoektocht begint al met met de kisten zelf.
“Een cajaten houten kist met koperen beslag”
Het duurde even maar Mr Google had de oplossing. Cajaten hout is afkomstig van Jatibomen. Ik heb geen afbeelding kunnen vinden van zo’n kist en hou mij aanbevolen!
“neegen diverse oude mansrokken
vier diverse swarte kamisolen
Vijf diverse swarte vestjes
elf diverse swarte broeken
vijftien diverse vesjes en kamisolen
een roode fluweele broek
zes diverse oude (mans) japonnen
een roode Laakense mantel
een tabellier en eenig divesgoed
vijf diverse catoene vrouwe pakken
twee dito schoudermantels
Drie differente vrouwe vouw rokken
tien dito mans bedde jakken en borstrokken, en een spreij
drie differente vrouwe rokken en een zijde schippers rokje“
Omdat er mannen en vrouwenkleding bij elkaar in de kist lagen, betwijfel ik zeer of dit kleding van personeel was. Ik kom echter in een kast nog andere kleding tegen:
“Drie diverse mans Japonnen
Een lap oud rood laken
Eeinig divers baaij ondergoed
twee vestjes
twee liverij Rokken en een jas
een blauw en roode rok
een blauwe schanslooper
Twee broeken en een kamisool“
Vooral de “twee liverij Rokken” trekken mijn aandacht!
Zou deze kleding op zolder echt van Christiaan geweest kunnen zijn??!
De Nederlandse Encyclopedie omschrijft het als volgt: “Livreien: onderscheidende uniformen gedragen door bedienden, knechten, lakeien of andere beroepsgroepen.”
Op de site www.modemuze.nl staat:
Veel voorkomende kleuren waren grijs, roodbruin en rood, maar in de loop van de 17de eeuw kwam blauw als kleur voor livreien in zwang en werd dit zelfs zo algemeen dat de heren deze kleur gingen vermijden om niet als knecht te worden aangezien. Blauw werd in Engeland zelfs een verzamelbegrip voor de dienende klasse.
Op de afbeelding van de bediende met “de edele trits der Vorstelijke lievelingen” lijkt het ook dat hij een livrei aan heeft. De tekening van Cupido of Sedron laat ook zo’n livrei zien en een hoofddeksel met
struisvogelveren.
Het zou dus misschien wel echt zo kunnen zijn dat Christiaan zijn werkkleding bij d’Arrest op de zolder is beland!
Nu nog op zoek naar afbeeldingen van een schanslooper en een kamisool!
Zover ik alle kleding bekeken heb, lag er op de zolder geen hoofddeksel. Zelf eens kijken naar de kleding? Kijk dan op de Google Drive en klik HIER.
UPDATE 08-02-2017:
HIER staat een kamizool afgebeeld:
Hoi Annemieke, ik kan me voorstellen dat het hoofddeksel een lokale (Hollandse) mode was voor mannen uit Afrika, of mannen van elders, maar ook dat het een Europese mode was voor mannen uit Afrika of elders, of zelfs oorspronkelijk uit Afrika kwam. Heb je daar iets over gevonden?
Op de tekening bij het huwelijk van Caroline viel mijn oog ook steeds op het hoofddeksel, al is het daar, naar mijn idee, niet helemaal duidelijk of er ook veren op zitten. Het is wel duidelijk een afwijkende hoed ten opzichte van de andere aanwezigen.
Dag Wim, ik heb inderdaad nog meer van die hoofddeksels gevonden met struisvogelveren. Een aantal staan op het pinterstboard. Inderdaad hadden de Afrikaanse bedienden afwijkende hoofddeksels maar deze lijken wel heel erg op elkaar.