In het Koninklijk Paleis op de Dam, voormalig stadhuis, is de tentoonstelling “De Prins en de Stad” over het bezoek dat Willem V en zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen brachten aan Amsterdam tussen 30 mei en 4 juni 1768.
Natuurlijk wilde ik daarnaar toe voor verschillende redenen.
Christiaan noemde de Prins zijn weldoener in de derde brief aan Koning Willem I.
“mede wijlen Zijne Doorluchtige Hoogheid, denwelbeminden Prins Erfstadhouder, Uwer Majesteits vader, zijn Suppliants weldoener G[oed] G[unstig] als domestiek tedienen”
Verschillende malen kwam de Prins op bezoek bij Abraham d’Arrest in Weesp in de periode dat Christiaan de burgemeester diende en andersom, D’Arrest vond ik terug in de audiëntieboeken van de stadhouder.
In mijn kantoor(tje) alias Christiaan zijn bibliotheek hangen twee gravures van Simon Fokke.
De eerste is van de binnenkomst en de tweede van het vertrek van dit bezoek aan Amsterdam door Willem V en zijn eega.
Waarom ik ze destijds gekocht heb? Omdat ik denk dat Christiaan minstens is gaan kijken. Hij was op dat moment pas twee jaar weg van het Stadhouderlijk Hof en het was zo dichtbij Weesp. Stiekem hoop ik dat D’Arrest was uitgenodigd op het grote bal en Christiaan had meegenomen….
Daarom had ik mijn hoop gevestigd op een gastenlijst.
Redenen dus genoeg om te gaan en ik ging niet alleen, Jeroen (ter Brugge) ging mee. Hij kent mijn onderzoek naar Christiaan en het is fijn om tijdens het bezoek van alles te kunnen overleggen en dat hebben we ook gedaan!
Nee, ik heb geen enkel bewijs dat Christiaan hier was en toch kon ik het niet laten om ook door zijn ogen te kijken. Het eerste waar ik bij stil bleef staan, was de wereldkaart op de vloer. In één beeld zag ik de Westkust van Afrika en Nederland.
Zou Christiaan hebben kunnen aanwijzen waar hij was geboren? Hij was zich in ieder geval zijn hele leven er van bewust dat hij geen Nederlander was. In de eerste brief uit 1815, hij was toen ongeveer 72 jaar oud, staat:
“Dat de Suppliant in den Jare 1764, benevens twee van zijne landslieden Coridon en Citron in dienst is gekomen van wijlen haare Koninklijke Hoogheid Mevrouw de Douariere van Oranje Nassau en Vriesland” (Maria Louise van Hessen Kassel)
We kwamen er al snel achter dat een gastenlijst misschien wel iets te hoog gegrepen was, Er hing een heel klein stukje papier met de tekst dat dit het enige was dat was overgebleven van alle uitnodigingen…
Verder op een vitrine lag een groot boek, “’t Verheugd Amsterdam” van Jan Wagenaar.
Met een verslag en platen over het bezoek. Dit kwam mij bekend voor! Het was even speuren in de inventarislijst die opgemaakt was na het overlijden van Abraham d’Arrest jr.
Het stond in de boekenkast bij D’Arrest! Dit gaf weer genoeg gespreksstof tussen Jeroen en mij. Hoeveel van dit boek zou er gedrukt zijn? Zou het ook aangeschaft zijn door mensen die er niet waren? Enz….
Ik heb voor Christiaan zijn bibliotheek de latere druk uit 1971 besteld, kon het niet laten.
We dwaalden door de zalen, zagen korte omschrijvingen en archiefstukken over de WIC en VOC met een voor mij zeer bekende naam, Jacob Baron de Petersen. De representant voor Willem V bij de West-Indische Compagnie en voor mij de hoogste kandidaat die Christiaan als klein kind naar Nederland heeft gebracht.
Ook was er een wand met alle tekeningen van personeel van Willem V door Isaac Lodewijk la Farque van Nieuwland. Met daarbij ook Sideron en Cupido. Coll Rijksmuseum.
Wanneer ik hen zo zie, blijf ik mij afvragen wat voor livrei Christiaan gedragen heeft…
In één van de zalen stond een gedekte tafel.
Door de hele tentoonstelling heen zie je tekeningen zoals het destijds was vastgelegd. Het duidelijkst is dat te zien op de afbeelding die steeds gebruikt wordt om de tentoonstelling bekend te maken.
Dit is ook de ruimte die mij het meest bleef trekken. Door mijn wimpers heen kijkend, probeerde ik mij voor te stellen hoe het geweest moet zijn. De muziek, de kleding, waar zouden ze over gepraat hebben…. zouden er kennismakingen zijn geweest die tot een huwelijk hebben geleid, zouden er zaken gedaan zijn? Zou er gehandeld zijn met betrekking tot de koloniale gebieden?…..
(In het boek “De slavernij in Oost en West Het Amsterdam onderzoek” staan genoeg personen die eventueel aanwezig zijn geweest bij het bal.)
Allemaal vragen waar ik geen antwoord op zal krijgen…..
Bij het verlaten van het Paleis nam ik een boekje mee waardoor ik hoop krijg dat er misschien hier en daar toch nog een antwoord kan komen op sommige van mijn vragen.
Tien jaar geleden begon ik met “Hoe heette Christiaan?” Destijds was dit boekje nog niet voor te stellen.
Het was een leerzame middag (Dank Jeroen!) en heeft ook weer nieuwe onderzoekslijnen gegeven!
Tot donderdagavond had ik dit ook niet kunnen bedenken, totdat ik keek naar “
Ik denk dat ik nu Petrus zijn vader heb gevonden!
