Cornelis Nassies

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Het gezin van Christiaan zijn dochter Grietje blijft in de mist met af en toe opeens een flard van informatie. Lieve heeft hen zo’n beetje geadopteerd en dankzij haar weet ik nu weer een beetje meer over kleinzoon Cornelis Nassies!

Eerst maar even een overzicht met wat we al wisten over hem.
Cornelis werd geboren op 19 december 1821 als zoon van Margaretha van der Vegt en Joseph Nassies. Op zijn geboorteakte staat een opvallende omschrijving die ik nergens anders gezien heb.
Zijn vader is een “man van couleur“. Joseph Nassies is geboren in Guadeloupe.

Lieve vond Cornelis terug als zeeman in 1856 op de Bark de Petronella die op de terugweg van Sittwe (Miramar/Birma) schipbreuk leed in Portland aan de Engelse Kust. Van de 12 bemanningsleden bleven er vier in leven waaronder Cornelis. Hierna waren we hem weer kwijt. Ik heb contact gezocht met de historische vereniging van Portland, met een historicus daar en de kranten doorgezocht om er achter te komen wat er met de overlevenden was gebeurd. Ik vond niets tot daar bericht van Lieve kwam:

“Ik heb nog een spoortje gevonden van Cornelis Nassies! Hij komt drie keer voor in de bevolkingsregisters van Amsterdam, als “Cornelis NASJES“, stond er in Lieve haar email en natuurlijk had ze meteen al mijn aandacht.

Het kostte maar een paar toetsklikken om Cornelis te vinden in Open Archieven met de links naar de bevolkingsregisters waar Cornelis Nasjes in voorkwam.

Dit moet hem zijn, geboren op 20 december 1822 te Nieuwediep, dat is een gedeelte van Den Helder waar het gezin woonde. Hij vestigt zich op 1 november 1850 in Amsterdam bij zeeman Louwe Fopma en diens echtgenote Helena Gerardina Wijffelman. Zij is een slaapsteehoudster. Jammer genoeg is er niet genoteerd waar hij vandaan kwam…

De schipbreuk met de Petronella vond zes jaar later plaats en Cornelis was daarna weer terug gegaan naar Amsterdam en niet alleen dat, hij verbleef weer bij dezelfde slaapsteehoudster. Haar echtgenoot Louw Fopma was niet meer aanwezig.
Hij is op reis verongelukt op 27 augustus 1851….

Lieve is niet meer te stuiten nu en duikt de archieven van de Waterschout van Amsterdam in. Ook deze zijn gedigitaliseerd en ik raad iedereen aan om daar eens te kijken wanneer je zeemannen bij je voorouders hebt of iemand “kwijt” bent. Na even bladeren begreep ik ook meteen waarom zoveel Nederlanders DNA uit Scandinavië hebben.

In het “Register houdende schuldbekentenissen, met vermelding van datum, bedrag, schuldenaar (debiteur) en schuldeiser (crediteur) 1856” komt Cornelis twee maal voor! Op pagina 54 staat zijn schuld van 98,- aan Louw Fopma, is vast voor het slapen en op pagina 128 een schuld van 8,90 aan kleermaker Hendrik Antoon Kokenge. Omdat dit in het archief van de Waterschout zit, heb ik het vermoeden dat deze schulden werden betaald van het loon dat hij ging verdienen. En hij was niet de enige, het hele boek staat vol.

De volgende ontdekking die Lieve doet brengt ons een grote stap verder. Deze keer in het boek met de schulden van 1849 staat Cornelis bij 30 juli.
En hij staat er niet alleen, de kapitein staat erbij, H. de Wijn. Dat helpt enorm!
Daar was de volgende email met vondst:
“Ik heb even op Delpher gekeken. H. de Wijn was kapitein van het schip “Drie Vrienden”. Het schip had net een reis achter de rug naar Tjilatjap in Java en was op 23-07-1849 aangekomen in Texel. De datum 30-07-1849 in Amsterdam klopt dus. We hebben weer een reis van Cornelis te pakken! Ik zoek nog verder!!!”

Ook ik ben verder gaan zoeken. In Nederland zijn er sites die je niet vaak nodig hebt maar als je ze nodig hebt, vind je bijna altijd wat je zoekt. Eén zo’n site is Piet’s Scheepsindex. Ik hoefde alleen maar de naam van H. de Wijn in te typen en daar was zijn schip en de reder. Cornelis voer in 1848 op de “Drie Vrienden”. Via alle scheepstijdingen op Delpher maakte Lieve een reconstructie.

“DRIE VRIENDEN, kapitein Hendrik DE WIJN
26-09-1848: TEXEL uitgezeild
27-09-1848: DEAL gepasseerd
26-10-1848: gepraaid op 10°52′ N 24°56′ W
15-01-1848: BATAVIA aangekomen
12-02-1849: TJILATJAP aangekomen vanuit Batavia
06-03-1849: van TJILATJAP vertrokken naar Amsterdam
23-05-1849: ST. HELENA              
20-07-1849: TEXEL aangekomen    
Dit was de laatste reis die kapitein De Wijn met dit schip maakte.”

Lang leve Delpher!

Het schip had behalve goederen ook passagiers aan boord:
Destijds was ik heel blij met de vondst van de tekening van de Petronella en ik ben net zo blij met de vondst van een tekening van de “Drie Vrienden”.

Het barkschip De Drie Vrienden op de rede van Batavia. – Jacob Spin. Coll. Scheepvaartmuseum

We weten zeker dat dit hetzelfde schip is als waar Cornelis op was. De kapiteinsvlag is 801 en als we dan weer kijken op Piet’s Scheepsindex bij de Drie Vrienden vinden we de kapitein in 1851: Kapitein Hendrik Prins met kapiteinsvlag 801!

Ik kon het niet laten om te kijken hoe het de passagiers vergaan is en vond verschillende familieadvertenties bij het CBG die dat al snel duidelijk maakten.

Nauwelijks nog bekomen van de vondsten, ontving ik de volgende email. Lieve heeft de smaak te pakken van de Waterschout archieven en is nu gaan kijken in het Noord-Hollands Archief en ook daar vindt ze onze Cornelis.

Lieve heeft het register verder onderzocht en vond kapitein Georg Albertus Luther. Bij zijn naam staat het schip vermeld,
“Die Hoffnung”.
Onder hem staat Lanzij, Harald Otto, ook een bemanningslid van de Hoffnung. En er staat meer, achter de datum staat “162” en dat refereert aan het vreemdelingenregister van Amsterdam.

“Harald Otto Lankzij, 23 jaar, geboren in Kopenhagen, Denemarken 
Op 26-02-1851 geregistreerd in het vreemdelingenregister van Amsterdam (volgnummer 162).
Hij verbleef in Amsterdam bij logementshouder J. W. Baal, Buitenschipperstraat nr. 6, Amsterdam.”

En op deze manier vond Lieve al Cornelis zijn collega bemanningsleden:
Bemanning “Die Hoffnung”
Georg Albertus Luther, kapitein
Harald Otto Lankzij, 23 jaar, geboren in Kopenhagen, Denemarken
Cornelis Nassies
Martinus Peterssen, 34 jaar, geboren in Drammen, Noorwegen
Johann Heinrich Stoppel, 41 jaar, geboren in Diepenau, Hannover

Deze vreemdelingenregisters zijn een walhalla voor genealogische onderzoekers, ik hoop dat Vele Handen ze gaat indexeren. Binnenkort ga ik ze doorlopen voor mijn voorouders afkomstig uit Duitsland die ik nergens voor hun huwelijk kan vinden. Ik begrijp nu ook beter hoe zoveel mensen aan Scandinavisch DNA komen, de registers staan vol met mannen afkomstig uit Zweden, Noorwegen en Denemarken.

Ook deze keer is Delpher een geweldige bron om het schip “De Hoffnung” met Cornelis Nassies aan boord te volgen.

  • Vertrek na 07-03-1851: van AMSTERDAM naar STETTIN (in Polen).
  • Op 30-03-1851 loopt “die Hoffnung” beschadigd binnen in de haven van HARLINGEN. Het werd aangezeild in het Zuid-Ooster-rak en liep schade op aan verschansingen, boeg, …

  • 20-04-1851: van KEULEN naar LIVERPOOL, met tarwe.
  • 24-04-1851: binnengekomen in SWINNEMUNDE (Polen)
  • 20-05-1851: Elseneur (=HELSINGOR, Denemarken): “Die Hoffnung” in onderweg van Windau (= VENTSPILS, Letland) naar SCHIEDAM.
  • 29-05-1851: HELSINGOR uitgezeild.
  • 03-07-1851: HELLEVOETSLUIS binnengekomen

Cornelis kwam nog eens ergens! De grote vraag is nu, waar was Cornelis na 1859?

Nog wel even een kleine biecht…. ik hoop dat er een beetje waarheid zit in het gezegde over zeemannen “In elk stadje een schatje”, misschien vind ik nog nazaten van Cornelis via DNA!

De namen van de bemanningsleden heb ik hier voluit genoemd omdat ik hoop dat ze zo vindbaar worden voor anderen die ze misschien zoeken.

Lieve, dank je wel is gewoon niet genoeg om te uiten hoe geweldig ik jouw hulp vind. Enorm bedankt!

Aan de Studie

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Dat Christiaan mijn leven veranderd heeft, lijkt mij wel heel duidelijk en nu heeft hij mij ook nog aan de studie gekregen.
Zo’n drie jaar geleden bedacht ik mij dat ik op een punt kwam waar ik meer kennis nodig had, niet alleen over zijn tijd maar ook over de grotere onderwerpen.
Hoe kan het gebeurd zijn dat er schepen met Nederlandse vlaggen in top bij het kasteel van Elmina lagen om mensen op te halen die beschouwd werden als bezit?

Olfert Dapper – Casteel del Mina – 1668.

Ik wilde meer weten over slavernij, de opkomst, de afschaffing, over de West-Indische Compagnie, maar ook over Europa, over hoe er gedacht werd, hoe de verhoudingen lagen en zoveel meer.
“Ga geschiedenis studeren” werd er verschillende malen tegen mij gezegd, maar dat was niet zo eenvoudig. Met mijn vooropleiding laat geen universiteit mij toe…. ja, ja, ik had beter mijn best moeten doen. Een andere optie was de Open Universiteit maar die bieden geen geschiedenis. Dus ik las boeken, stelde vragen, keek documentaires etc. Tot ik mijn lezing gaf in Tiel.

Professor Annelies van Bronswijk was degene die mij voor de lezing had gevraagd en in de pauze vroeg ze mij naar mijn opleiding. Ook zij zei “ga studeren!” en ik gaf haar aan dat ik daar wel eens naar gekeken had maar de mogelijkheid niet gevonden had. “We praten na afloop verder!” meldde ze en tijdens een drankje ging ons gesprek verder. Ze wees mij op de studie Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit en de mogelijkheden. Die avond nog ben ik gaan kijken.

Uitgebreid heb ik alles gelezen, de studiegids aangevraagd en na enige twijfel van kan ik dit wel, mij opgegeven. Het aantal uren in de week is goed te overzien en je kan ze zelf inplannen. Eens in de maand was er een begeleidingsbijeenkomst waar ik veel leerde. (Caroline Drieënhuizen, dank voor alle lessen!) Ik zoek nog steeds een baan voor 24 uur en dit kan er makkelijk naast. (Mocht je een baan voor mij weten, ik wil heel graag! of zou je willen weten wat ik kan? Kijk dan op mijn LinkedIn profiel. Ik wil graag erover praten!)

De eerste cursus was “Oriëntatiecursus Cultuurwetenschappen” met als basis boek:
en daarbij een dikke reader. Tijdens de cursus werden zes thema’s behandeld, van kunstgeschiedenis, filosofie en literatuur naar kolonisatie, allemaal gericht op de eerste tien jaar van de 20e eeuw.
Ik heb veel geleerd, niet alleen over de thema’s maar ook over wetenschappelijk lezen, samenvattingen maken en kritisch zijn.
In dit studieblok zaten twee tentamens, op de uitslag van de tweede moet ik nog wachten maar tot mijn grote verbazing had ik voor de eerste een 8. Dat gaf een hoop moed.

Vandaag begin ik aan de tweede cursus, eentje waar ik al enorm naar uit heb gekeken, “Inleiding cultuurgeschiedenis 1. Europa tijdens het ancien regime (1450-1800)”. Het studieboek ligt al een paar dagen klaar.
Nu heb ik nog de spanning of ik voor het tweede tentamen geslaagd ben….
Het zou toch geweldig zijn wanneer ik mijn eerste 10 studiepunten binnen zou hebben…

Die voorvader van mij brengt heel wat wendingen in mijn leven…. en je begrijpt nu ook waarom ik iets minder vaak een blog plaats, ik zit met mijn hoofd in de studieboeken!

Denk je ook wel eens, ik zou willen dat ik meer wist, kijk eens op de site van de Open Universiteit, ze bieden heel veel verschillende opties.

DNA Zoektocht naar Afrikaanse familie (4)

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Tot voor kort scheef ik dat ik het leven van Christiaan, zijn kinderen en kleinkinderen onderzocht. Dat is sinds de DNA match met iemand die wel matcht met Christiaan maar geen nazaat is, veranderd.
In mijn vorige post over de zoektocht naar mijn Afrikaanse familie vertelde ik over de vondst van MissX. Had ik haar een berichtje gestuurd en was het afwachten of ze zou reageren…. Nou, ze heeft gereageerd en hoe!
Chloë is zeer enthousiast en zal in dit blog haar verhaal doen.De match is 13.2 cM met twee nazaten van Christiaan die naaste familie van elkaar zijn. Nu is de vraag natuurlijk of we ook de personen kunnen gaan vinden die voor deze match hebben gezorgd. Sommigen zullen zeggen dat dit een onmogelijke opgave is en misschien is dat wel zo maar dat hoorde ik vaker bij het onderzoek en kijk hoe ver we gekomen zijn!

Er zijn verschillende opties hoe de relatie is tussen Chloë haar voorouders en Christiaan. Misschien zijn zijn ouders, dus ook mijn voorouders, naar Amerika vervoerd met broer en/of zuster van Christiaan. Het kan ook zijn dat kinderen van zijn broer/zuster via de Westkust van Afrika in slavernij terecht zijn gekomen en zo op een plantage zijn gekomen. Door de DNA match hebben we dat niet kunnen uitrekenen. Ik denk dan maar, nog niet.

Chloë en ik pakken dit project samen op, stap voor stap. De zuster van Chloë haar moeder doet nu voor ons een DNA test waarmee we hopen te kunnen gaan zien of we moeten gaan kijken in Chloë haar vaders- of moederskant. Dat scheelt al een halve stamboom.
De volgende stap is om Chloë haar stamboom uit te breiden.

Voor mij komt nu slavernij dichterbij dan ooit… Chloë haar voorouders komen hoofdzakelijk uit Mississippi:

De aantallen mensen die als bezit door andere mensen werden beschouwd zijn zo confronterend. Het komt nu extra dichtbij.

Terwijl we proberen de stamboom uit te bouwen en behalve plaatsen ook plantages en eigenaren te noteren, gaan we ook op zoek naar andere matches precies op dat stukje van chromosoom 11. We weten niet hoe ver terug we gaan komen met de stamboom, of er misschien geen namen meer genoteerd zijn maar alleen nummers.

(Klik op de afbeelding voor een vergroting)Dit is een kaart met plantages langs de rivier de Mississippi.
Met nog een andere match gaan we misschien wel een gemeenschappelijke plantage vinden….. Dat zal dan de plek zijn waar naaste familie van Christiaan terecht is gekomen. Als we dat toch al eens zouden kunnen vinden.

Ondertussen probeer ik ook te leren over de geschiedenis van slavernij in Mississippi. Ik heb daarvoor een documentaire gevonden op YouTube.

In de eerste minuten leer ik al dat tot slaafgemaakte mensen vanuit Louisiana en Virginia naar Mississippi werden gebracht vanwege de katoenplantages. Dit past precies bij de voorouders van Chloë, een aantal werden inderdaad in Virginia geboren en overleden in Mississippi. Dit helpt ons te begrijpen wat er gebeurde en waar we moeten zoeken.

Nu Chloë en ik een team zijn bij de zoektocht in Amerika, stelt zij zich graag voor:

My name is Chloe Chiquita Seals, previously known as MissX, and I’d to take this opportunity to introduce myself. I was born and raised in San Francisco, California, USA and I currently live in Southern California with my two children. I am a High School French teacher who loves learning about history, culture, and especially languages. Currently I am learning Swedish and Dutch 🙂

My immediate family is quite small – me, my two children, and my aunt (my mother’s sister) who still lives in San Francisco. I was fortunate to have been raised by my grandparents and I knew my maternal great-grandparents who were born in Mississippi and Virginia. They would often tell me stories about their childhood growing up on the farmland passed down to them from slavery times.
Since my parents and grandparents are deceased, I began researching my family roots in 2006 so that my children would know about their mother’s side of the family. I have been able to trace my maternal and paternal ancestral lines back to 1830-1840. This is when I stopped because I knew I could not find more information about my ancestors without searching through slave records. It was a task I did not feel ready to tackle.

This changed a couple of months ago when I received an email from Annemieke, who introduced herself and explained how I was a match with her great-great-great grandfather who was taken from his African family as a young child and brought to the Netherlands to serve the Mayor of Weesp. At first, I couldn’t believe what I was reading. I reread her letter again and again to make sure she was talking about my DNA match. Then I read through her blog posts about her quest to learn who was Christiaan’s family and what was their fate. Then I started to understand that I am a small piece of the puzzle in discovering Christiaan’s birth family. Now, I want to help Annemieke as much as I can to find the answer to those questions because doing so will also help me discover my African roots and my connection to Christiaan’s family.

I’d like to thank Annemieke for all her hard work, determination and passion in her quest to discover her ancestor, Christiaan Van Der Vegt’s, birth family. She is truly an inspiration to me and I am proud to call her my cousin.

Volgens mij kan het niet anders dan dat we met zo’n teamlid puzzels gaan oplossen!

Kreupel

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Regelmatig schrijf ik dat ik eens in de zoveel tijd de bronnen terug lees omdat steeds weer blijkt dat ik over woorden heen lees. Dat komt omdat er soms heel veel informatie staat of omdat de informatie op dat moment nog niet relevant of begrijpelijk was. In het geval van nu begrijp ik zelf niet waarom ik mij niet eerder bewust was van deze zin.

Het begint eigenlijk bij Christiaan zijn vierde brief uit 1821, daarin staat:
“ben nu reeds drieënveertig Jaaren behept geweest aan Zware Breuk het welk mij mijn ambacht belet en ik heb niet de minste bestaan om van te Kunnen leven”
Deze zin heeft mij vanaf de eerste keer lezen geraakt maar wist niet zo goed wat ik er mee aan moest. Hij had tenslotte vanaf 1778, het jaar van de breuk, wel gewerkt als huisbediende bij d’Arrest en de functies van Pluimgraaf en Lantaarnopsteker uitgevoerd. Op zijn naam staat ook het ambt zakkendrager maar dat zal hij “verhuurd” hebben.

Afgelopen week las ik de derde brief uit 1817 nog eens uitgebreid door en viel mijn oog op:
“Sterk, gezond en levendig in kragten, maar kreupel”

“Uwe Mafesteit veroorloove in genade, den ouden vieren zeventig jarigen Christiaan even als gansch het volk van Nederland, Hoogst dezelve Vader te noemen en in die tedere betrekking Uwe Majesteit zijn akelig lot te schilderen. Sterk, gezond en levendig in kragten, maar kreupel”

Zou ik het niet gelezen hebben omdat het zo achter sterk, gezond en levendig staat? Daar werd ik namelijk altijd blij en best een beetje trots van, hij was tenslotte toen al 74 jaar.

Wat zou er gebeurd zijn in 1778 waardoor hij een breuk heeft gekregen en kreupel is gaan lopen? Het jaartal intrigeert mij ook, in 1777 werd hij gedoopt en 1779 huwde hij met Kaatje.

In Weesp was een gasthuis, Bartholomeus Gast- en Armenweeshuis, zou hij daar behandeld zijn? En dan is de volgende vraag… is dat vastgelegd en bewaard?

In het archief vind ik wel het gasthuis maar meer een financieel archief en geen patiëntenoverzicht…. Dat overzicht bestaat dan misschien niet meer maar in Weesp bestaat nog wel de toegang van het Gasthuis. Zie foto.

Volgende stap dan meer…. naar het krantenarchief www.delpher.nl om te kijken of er misschien iets te vinden is over een ongeluk in Weesp rond 1778. Het enige wat ik nu vind is dat op 15 mei 1777 de Moutmolen “De Vriendschap” afbrand in de Leeuwarder courant. Deze molen was deels van Abraham d’Arrest en zal dus voor Christiaan niet onbekend geweest zijn maar  of dat nu iets met zijn kreupel zijn te maken heeft….
Het wordt dus meer zoeken wat er gebeurd kan zijn in 1778 waardoor Christiaan kreupel is geworden….

Krullen door Christiaan?

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

In de introductie op dit blog schrijf ik: ” Christiaan van der Vegt, wiens achternaam en krullen ik met trots draag” maar is dat werkelijk ook zo?
Over de achternaam Van der Vegt is geen twijfel en dat ik een nazate ben ook niet, dat heeft de DNA test uitgewezen, maar die krullen, zijn die krullen werkelijk van Christiaan afkomstig?
Dit jongetje is mijn vader, twee jaar oud en hij heeft duidelijk krullen, ik heb ze van zijn kant van de familie maar…. zijn ze doorgegeven door Christiaan?

Omdat ik mijn DNA heb laten testen, is het mogelijk om daar echt achter te komen en natuurlijk wil ik dat weten….
Toen ik op mijn privé facebookpagina meldde dat de uitkomst van de DNA test binnen was, kreeg ik van Evert-Jan Blom een link naar SNPedia waarop staat waar op je DNA je krullen zitten. Er ontstond een digitaal gesprek tussen Wim Penninx en Evert-Jan. Het bleek dat deze markers voor Europese krullen waren, voor Afrikaanse krullen is er een andere plek op het DNA.
Er werd een wetenschappelijk artikel gedeeld: “The biology and genetics of curly hair” en de markers voor Afrikaanse krullen:

chr1:    150345417-150354554
chr12:  51245773-51254143
chr10:  101452305-101505884

En je wilt het misschien niet geloven maar precies op dat stukje bij chromosoom 12 hebben mijn vader en ik Afrikaans DNA!
Dit gaf bij de heren toch wel enige opwinding. Zou dit toeval zijn of zou dit inderdaad impliceren dat ik mijn krullen van Christiaan heb?
Geen van de andere geteste nazaten heeft dit stukje Afrikaans DNA, degene die krullen hebben, hebben dat van Europees DNA.

Paul en zijn tweelingbroer Hans terwijl ze de mazelen hadden

Echter heeft mijn achterneef Paul, onze betovergrootmoeders zijn zusters, ook veel krullen en test hij binnenkort zijn DNA. Ik ben zo benieuwd of hij ook dezelfde plek Afrikaans DNA heeft.

Ondertussen heeft Wim een email gestuurd naar de schrijfster van het wetenschappelijke artikel om te vragen of zij het mogelijk acht dat mijn krullen Afrikaans zijn…. en dus inderdaad van Christiaan.

Tot mijn verbazing maakt het voor mij wel uit of het wetenschappelijk bewezen wordt.
Het maakt 12 augustus 2016 voor mij een nog meer bijzondere dag. Op die dag knipte ik een aantal krullen af en begroef die op de Kust van Guinee, de plek waarover Christiaan schrijft dat hij geboren is:
“Geeft met den onderdanigsten eerbied te kennen de ondergetekende Christiaan van der Vegt, geboortig aan de kust van Guinée en thans wonende te Weesp”

Destijds deed ik dat al omdat ik dacht dat zijn DNA in mijn haar zit en ik hem zo terug bracht naar zijn geboortegrond.

Nu kan ik dit misschien wetenschappelijk ook zeggen…..  Ik heb een stukje van Christiaan teruggebracht naar de Kust van Guinee…..