Wormhoudt

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Dit is het vervolg op mijn vorige blog, de zoektocht naar Hendrik zijn vader en hij is gevonden! Dit dankzij al die DNA testen die ik doe voor Christiaan en al die nazaten die hun DNA doneren. Om het een beetje oneerbiedig te zeggen, hij is een bijvangst, maar wel een hele mooie en daarom dit blog zonder Christiaan centraal.
Dat deze vondst van een onbekende vader uit 1812 een inspiratie mag zijn voor alle zoekers.

Mijn vermoedens over de vondst van de mogelijke vader van Hendrik heb ik aan Wim Penninx voorgelegd. Hij heeft nagerekend en onderzocht, hierover heeft hij een uitgebreid artikel geschreven. Omdat het zo uitgebreid is, heb ik het gepubliceerd op een pagina genaamd: “Onderbouwing DNA vondst Wormhoudt“. Ben je geïnteresseerd in DNA zoektochten, klik dan even op de link!

Ik ben heel blij met zijn conclusie:
“Conclusie: dankzij de vele testen langs de verschillende lijnen bleek het dus mogelijk om de vader van Hendrik (geboren in 1812) aan te wijzen. Hopelijk kunnen we straks ook nog de Y-DNA bevestiging krijgen.”

Behalve dat dit nu bekend is, wordt er nu ook bevestigd dat Dirkje Kortman een dochter is van Hendrik en niet van de man op haar geboorteakte. Ze was inderdaad een koekoekskind.

Nu het vervolg want wie is dan die vader van Hendrik, mijn voorvader?
De titel van dit blog geeft al een duidelijke aanwijzing, hij heet Wormhoudt, Bruin Wormhoudt. En natuurlijk zit er aan hem ook weer een heel verhaal…
Hij werd in 1789 in Muiden geboren, nog geen vijf kilometer van Weesp vandaan.
Zijn eerste kind werd nog geen vijf kilometer van mijn huis geboren, in 1810 kwam zoon Hendrik Wormhoudt ter wereld. De moeder van deze Hendrik is Lena Liefhebber.
In 1823 werd Metta of Mathilda zoals ze ook genoemd werd geboren en in 1824 zoon Olivier. Op zijn geboorte akte is het duidelijk dat Bruin Wormhoudt uit Muiden zijn vader is.

In 1821 wordt er nog een Hendrik Wormhoudt geboren,deze keer in Muiden. Op het uittreksel van de Burgerlijke Stand, bijlage bij zijn huwelijkse voorwaarden, staat het duidelijk.
“Zoon van Bruin Wormhoudt“, en deze Hendrik zijn moeder is Matje Wergers. Ik heb geen huwelijksakte van Bruin met één van deze moeders kunnen vinden…. Natuurlijk heb ik gekeken of er verschillende mannen waren met deze naam in Muiden maar Bruin is vernoemd naar de vader van zijn moeder en zo de eerste Bruin Wormhoudt.

Op 28 juli 1812 werd in Weesp de tweeling Hendrik en Neeltje geboren en DNA wijst uit dat Bruin Wormhoudt ook hun vader was. Saillant detail is dat ook deze zoon de naam van zijn vader kreeg, Hendrik. Neeltje overlijdt jong en in 1826 wordt er nog een Neeltje geboren. Haar nazate matcht ook met Wormhoudt….
Zij krijgen niet de naam Wormhoudt maar Bekkers en de suggestie bij mijn vorige post dat het misschien wel een verbastering van Rebekka was, vind ik helemaal niet zo gek. Dank je wel Anna!

Ik kan het niet anders zeggen, Hendrik zijn vader was een schuinsmarcheerder!
Alle drie de vrouwen kregen meer dan één kind van hem…

Ik kon het niet laten om nog een paar generaties terug te gaan kijken van deze nieuwe voorvader en daar was weer een onverwachte wending!
Bruin zijn overgrootvader heet Dominique Wormhout, hij huwde in 1715 met Catharina Sas en dit is er opgeschreven:
“Dominicus Wormhout van Suriname“!! en het staat niet alleen hier……

Dit vond ik in het Nationaal Archief:
Ook in het Amsterdams Stadsarchief zijn er notariële akte te vinden. Op de Google Drive heb ik een map met de vondsten geplaatst en die kan je HIER inzien.
Ook vond ik dit bij het Nationaal Archief:

Zou dit over zijn moeder gaan?

Nog zoveel te onderzoeken en te vinden maar….. ik wil weer terug naar Christiaan en ga proberen dit een beetje los te laten.

Ik hoop dat deze vondst van de onbekende betovergrootvader van mijn vader anderen inspireert en hoop geeft bij hun zoektochten! Dat is ook de reden dat ik dit wel heb gepubliceerd ondanks dat het niet om Christiaan draait. Al is de kans heel groot dat hij Bruin Wormhoudt wel eens is tegengekomen in Weesp……

UPDATE
Nu kan ik zeggen dat Christiaan hem wel tegen moet zijn gekomen, Bruin Wormhoudt was brugwachter in Weesp en werd getekend door Christiaan Andriessen.

Op zoek naar Hendrik zijn vader

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Christiaan zijn kleindochter, mijn betovergrootmoeder Kaatje van der Vegt kreeg ongehuwd 7 kinderen met Hendrik Bekkers. Wie zijn vader is, weet ik niet en dat is jammer….. Hij is namelijk de meest linkerlijn in mijn stamboom, de mannelijke lijn.
Hendrik zijn moeder is Rebecca Post (1787-1846), geen onbekende voor Christiaan, zijn zwager Jan de Bas (over wie ik een uitgebreid blog heb geschreven) was gehuwd met  Willempje Post. Willempje was regelmatig de getuige bij de doop van de kinderen van Christiaan en Kaatje.  Ik vind daarom dat ik best een blog mag schrijven over de zoektocht naar Hendrik Bekkers zijn vader, mijn oudvader. Helemaal omdat de DNA testen die ik laat doen om matches met Christiaan zijn familie te krijgen, enorm helpt in dit onderzoek.
Ik wil beginnen met Hendrik zijn geboorte akte.
Hendrik werd op 28 juli 1812 geboren als helft van een tweeling. Hij en zijn zusje kregen beide als achternaam Bekkers terwijl de vader als onbekend staat. Op de doopakte staat “gemini et illeg“, de naam Bekkers staat niet vermeld. (Dank voor het vinden Sieger)
Of kregen ze die naam als tweede voornaam, net als Christiaan zijn kleindochter zonder bekende vader Hendrikje de Jong als voornaam kreeg? Zijn hele leven gebruikt hij Bekkers als achternaam, nooit de naam Post. De voornaam Hendrik kom ik nergens tegen in de familie Post. Het lijkt er niet op dat hij vernoemd is naar iemand in de familie dus tot nu toe heb ik altijd aangenomen dat hij is genoemd naar zijn vader, Hendrik Bekkers.
Naar hem heb ik dus regelmatig gezocht in de archieven en ben de naam maar twee keer tegengekomen. In 1755 huwt een Hendrik Bekker in Weesp:
Maar… hij zou dan minstens 77 jaar geweest zijn toen hij de tweeling verwekte. Ik ben op zoek geweest of hij misschien een zoon heeft gekregen maar niets gevonden.

De andere keer dat ik de naam tegenkwam was toen ik de boeken van Openbare Werken doorbladerde:
Hendrik Bekkers moest de straat voor zijn huis repareren. Dit is aangetekend tussen 1788-1810 en zou dus kunnen maar deze Hendrik heb ik verder nergens meer gevonden. Het was in ieder geval niet mijn betovergrootvader want hij moest nog geboren worden.

Nu lijkt het een doodlopend einde te krijgen maar………….. dan is er nog DNA!

Enkele weken geleden geleden kwam er voor mijn vader een DNA match binnen van 104 cM met meneer Q.
Bij zo’n match ga ik rechtop zitten en helemaal wanneer blijkt dat hij ook matcht met andere nazaten van Christiaan. Echter matcht hij alleen met de nazaten van Kaatje en Hendrik en niet met de nazaten van Kaatje haar zus Geertrui die ik getest heb. Dat wijst er op dat de match in Hendrik zijn lijn zit. Ik heb een aanzienlijk aantal DNA matches met nazaten van Hendrik zijn grootouders, Alida Meijer en Anthonie Post, deze matchen ook niet met meneer Q…….
Hierdoor raakte ik er steeds meer van overtuigd dat de match met meneer Q op Hendrik zijn vader zit. Mijn volgende stap was om bij alle nazaten te gaan kijken of zij nog meer matches hebben met personen die de achternaam van meneer Q in hun stamboom hebben, en ja,hoor… ik vond er vijf.

Het werd tijd om meneer Q een berichtje te sturen en zijn stamboom te gaan uitwerken. Hij heeft niet gereageerd maar dankzij de vermelding van zijn ouders in zijn stamboom kon ik alle gevonden matches met de achternaam Q verwerken in een stamboom.
Ze hebben allen gemeenschappelijk een echtpaar, hij 1756-1823 en zij 1763-1794 woonachtig in Muiden dus dichtbij Weesp….

Alle matches met meneer Q en de anderen heb ik geplaatst in DNA painter:
Nu is de volgende vraag, waar zit de match? Wie is de gemeenschappelijke voorouder?
Is een voorvader van meneer Q de vader van Hendrik of is de onbekende voorvader van Hendrik ondeugend geweest met een voormoeder van meneer Q?

En dan is er nog iets… Hendrik zijn tweelingzusje Neeltje Bekkers overleed op 5 april 1823 maar… moeder Rebecca kreeg in 1824 nog een zoon Anthonie en in 1826 een dochter die zij weer Neeltje noemde. We hebben een DNA match met een nazate van Neeltje en het lijkt er sterk op dat deze match ook een match heeft met meneer Q…. Ik heb haar een berichtje gestuurd.
Mocht Neeltje ook dezelfde vader hebben als Hendrik, kan het niet de gemeenschappelijke voorvader van de matches zijn, die overleed tenslotte in 1823.

Ik zou zo graag een naam invullen daar waar nu “Onbekend” staat.
Hoe nu verder?
Ik hoop zo dat meneer Q gaat reageren op mijn berichtje. Hij zou via zijn My Heritage test en het Morley DNA project zijn haplogroep kunnen achterhalen. Ik heb mijn vaders Y-DNA getest en wanneer ze tot dezelfde groep behoren kunnen we concluderen dat ze tot dezelfde mannelijke lijn behoren. Wanneer dat niet zo is, dan weten we dat een voormoeder van meneer Q vleselijke conversatie heeft gehad met een voorvader van onze Hendrik.

Deze dagen ben ik druk om de nazaten van Rebecca haar zoon Anthonie in beeld te krijgen, misschien vind ik hier ook nog een match.
Van alle matches die trianguleren met de nazaten en meneer Q probeer ik een stamboom te maken. Ik zal veel berichtjes gaan versturen naar hen die geen stamboom hebben staan.

Dankzij al die DNA testen denk ik dat het mogelijk moet zijn om de vader van mijn betovergrootvader te vinden!

Verder kan ik alle tips en adviezen gebruiken!
(Zou je meer willen weten over meneer Q, stuur mij dan een berichtje, vanwege privacy staat zijn naam hier niet)

Geertrui van der Vecht

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Een beetje beschaamd begin ik aan dit blog. Deze kleindochter van Christiaan had al veel eerder een blog verdiend. Niet alleen omdat ze het zusje is van mijn betovergrootmoeder maar ook omdat haar nazaten zo actief meedoen aan het onderzoek en hun DNA doneren.

Geertrui werd 8 juli 1833 geboren in Weesp.
“den Vader, welke verklaard niet te kunnen schrijven”
Haar vader Cornelis was 50 toen zij geboren werd, haar moeder Dirkje 38 jaar. Het gezin bestond verder uit zus Kaatje, op dat moment 12 jaar en broer Christiaan, 4 jaar oud. Het leeftijdsverschil tussen de kinderen lijkt groot maar dat heeft een reden. Cornelis en Dirkje kregen meer kinderen die echter vroeg overleden. Dirk 1824-1826, Dirk 1826-1828 en na Geertrui kwam Cornelis 1835-1836.
Wat opvalt is dat overal bij haar Van der Vecht is geschreven en niet Van der Vegt, bij haar zus Kaatje wisselt het nog.

Ze is 15 jaar wanneer haar vader overlijdt en de akte die destijds daarvan is opgemaakt, geeft informatie waar Geertrui woonde.
Alleen kan ik het niet lezen, ik lees steeg en als ik de lijst van stegen in Weesp er online bij pak, is er geen die er op lijkt….
Met hulp (dank Michel) staat er toch echt Kabeljauwsteeg en die bestaat niet meer, heeft een nieuwe naam gekregen, Julianastraat. Hier moest ik even om lachen… het is nog wel een verschil….

Het ziet er nu heel anders uit maar lang leve oude ansichtkaarten! Ik denk niet dat dit het gedeelte is waar ze woonden, misschien dat ik daar nog eens achter kan komen.

Na haar vaders overlijden vindt er in Weesp een Volkstelling plaats. Deze was online in te zien maar werkt helaas niet meer…. maar wie wat bewaard…..
Geertrui woont samen met haar broer en zus en wordt Geertje genoemd. Hier wordt de naam Van der Vegt gebruikt.

Zes jaar later in 1855 huwt ze met de vier jaar oudere Jacobus Gorlee uit Loosdrecht. Uit de ondertekening blijkt dat ze kan schrijven, met “G vd Vecht” ondertekent ze haar huwelijksakte. En niet alleen zij ondertekent, haar broer die getuige is, heeft ook zijn naam geschreven, Kris van der Vecht.
Zijn bijnaam is Zwarte Chris, hij heeft blauwe ogen, blond haar en een bruine huidskleur, hij is 1,62 groot en is luidruchtig van aard. Ik heb verschillende malen over hem geschreven en vooral dat luidruchtig vind ik prachtig.

Het duurt tot 1859 tot ze moeder wordt, op 12 april wordt haar dochter Dirkje, vernoemt naar haar moeder, geboren. Hierna volgt Geertrui in 1862 en op haar kom ik nog terug.
Willem wordt in 1865 geboren en naar een jaar moet Geertrui hem alweer verliezen, Cornelis ziet in 1867 het licht en op hem kom ik ook nog even terug. Tot twee keer toe vernoemd ze een dochter naar haar zusje en of grootmoeder Kaatje. Catharina 1870 – 1872 en Catharina 1876 – 1879. Ik kan mij niet voorstellen hoe heftig dit elke keer weer moet zijn…

In 1873 komt Willem ter wereld en hij is 13 jaar wanneer hij in Amsterdam in het ziekenhuis beland. Omdat de akten op de nieuwe site nog niet zichtbaar zijn, heb ik niet meer informatie over wat hij mankeerde. Ik weet wel dat hij hetzelfde jaar overlijdt en ook de reden van overlijden is terug te vinden.
Geertrui haar vierde kind die niet volwassen wordt.

Ze is 48 jaar wanneer haar eerste kind huwt, Dirkje zegt “ja” tegen Dingenis Boonman, dertig jaar oud uit Heerenbroek. Ik ben dan altijd benieuwd hoe iemand uit Overijssel in Weesp terecht is gekomen… Dit huwelijk blijft kinderloos.
Tot nu vond ik Geertrui alleen in Weesp maar tussen 1881 en 1889 moet ze in Amsterdam gewoond hebben. Ik vond haar in een woningboek op de Westerstraat. Ze wonen in hetzelfde huis als haar dochter en schoonzoon die agent van politie is.
( De hele pagina is HIER te zien)

De volgende die trouwt is Geertrui haar dochter Geertrui, ze huwt in 1884 met Willem de Rue en van hen is er een foto!

De foto verdient het wel om gerestaureerd de worden, heb je daar een tip voor, hoor ik het graag!
In 1885 wordt Geertrui voor voor het eerst grootmoeder, Daniël is het eerste kind van Geertrui Gorlee en Willem de Rue. Er volgen er nog 12….. De laatste werd geboren in 1908, de een na laatste is Abraham de Rue en zijn nazaten hebben hun DNA gedoneerd voor mijn onderzoek.

Dochter Dirkje is ondertussen weduwe geworden en hertrouwt in 1891 met Dirk de Jong, haar eerste dochter vernoemt ze naar haar moeder, Geertrui de Jong! In datzelfde jaar huwde haar zoon Cornelis en over hem heb ik al eerder geschreven.
Het zou zomaar kunnen dat er een foto van hem is, samen met de schutterij.
Ziet u in het midden de donkere man staan? En dan is de vraag of deze meneer ook op Geertrui haar dochter lijkt… Geertrui haar zoon Cornelis was in ieder geval lid van de schutterij in deze periode. Ik zou heel graag in contact komen met zijn nazaten, misschien kunnen zij het bevestigen….

Op 16 februari 1898 overlijdt Geertrui in Weesp, nog maar vierenzestig jaar oud.
En ook op deze akte staat het adres van overlijden, Heerensingel.
Gekke gedachte misschien wel dat er mogelijk familie van haar op deze foto staat….
Op de site van het archief Vecht en Venen kan je ook haar doodsoorzaak terugvinden:
Veel is er over Geertrui niet terug te vinden in de archieven maar zij heeft wel iets anders bijzonders voor ons achtergelaten. Veel van het DNA in het DNA project waarin ik haar grootvader Christiaan probeer te reconstrueren is van Geertrui, gedoneerd door haar nazaten. Daarom had ik al veel eerder haar naam genoemd moeten hebben in dit blog.
Geertrui van der Vegt en haar nazaten, Dank!

Terugblik 2019

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Zo op de drempel naar 2020 wil ik ook graag terugkijken naar 2019.

Een jaar waarin ik minder heb geschreven dan de voorafgaande jaren maar dat wil niet zeggen dat er ook minder gebeurd is. Het onderzoek heeft zich uitgebreid naar niet meer alleen Christiaan en zijn gezin maar ook naar anderen zoals hij. Jonge kinderen die vanuit de Westkust van Afrika naar Nederland zijn gebracht en daar als kindbediende aan het werk moesten.

Dat hij niet de enige was, werd dit jaar heel goed zichtbaar in de tentoonstelling “Act II, 12 Portraits” van Joyce Vlaming in het Centraal Museum.
Naast de tentoonstelling zijn Joyce en ik op zoek gegaan naar de namen van vijf geportretteerde jongens.  We hebben geen namen gevonden maar zijn wel meer te weten gekomen, wat te lezen is op het blog onder “Nog Onbekend“. Deze speurtocht blijft doorgaan en alle hulp is welkom!
Vele malen heb ik de tentoonstelling bezocht en één portret laat mij maar niet los:
Door de tentoonstelling zijn Joyce en ik ook gevraagd voor lezingen en we hebben er drie gegeven. Samen vullen we elkaar aan en praten we over genoemd worden en zichtbaar zijn of juist helemaal niet van de Afrikaanse (kind)bedienden.
Voor volgend jaar hebben we weer allerlei plannen en eentje waar ik mij zeer op verheug. Volgend jaar meer daarover!

Ik heb meer lezingen mogen houden, voor de NGV in Den Bosch en Tilburg, en voor de Oudheidskamer van Hulst die zelfs een hotelkamer voor mij geboekt had!

Het was bijzonder om bij Julian Wijnstein zijn storytelling over Tabo Jansz een inleiding te mogen geven in Hoorn en ik weet zeker dat onze samenwerking doorgaat in 2020.

Ondertussen gaat ook het DNA onderzoek door en stukje voor beetje, SNP voor SNP, komt Christiaan nog meer tevoorschijn. Dankzij Gilad Japhet, oprichter en CEO van MyHeritage staat Christiaan zijn DNA nu online.
Van hem persoonlijk kreeg ik ook 10 DNA kits om nazaten mee te testen om zo nog meer van Christiaan zijn DNA bij elkaar te krijgen. Drie kits zijn al ingezet en we hebben inderdaad weer meer Afrikaans DNA dankzij Mirte, Deirdre en Wim. Ik ben zo blij dat jullie mee willen doen!
Vol spanning wacht ik op de uitslag van de volgende geteste nazaat.
En ik nodig iedere nazaat die ook zijn of haar DNA wil doneren uit om contact met mij op te nemen. De kits liggen er klaar voor!

Ook heb ik een nazaat getest van een andere Afrikaanse bediende en binnenkort kan je daar meer over lezen. Het onderzoek rond hem geeft weer nieuwe inzichten.

Door alle activiteiten met DNA was ik gevraagd door de Stichting Surinaamse Genealogie om een lezing te houden op de Konmakandra. De titel werd “Puzzelen met je voorouders nalatenschap in je DNA”. In de feedback stond dat de mensen het interessant en hilarisch vonden…. Geen zwaar verhaal dus!
Ik heb de audio opnames gekregen en leer van het terugluisteren.

Een klein zinnetje op een document tussen de huwelijkse bijlagen van Christiaan zijn zoon Teunis heeft veel losgemaakt. “Gelet dat denzelve tijdens de Loting uitlandig was” intrigeerde mij al lang maar dit jaar wilde ik graag het antwoord op de vraag “Waar was Teunis?” En dat antwoord heb ik gekregen….
Teunis trad op in een “Human Zoo” een soort rondreizende dierentuin waarin mensen werden tentoongesteld. En dan is er nog de advertentie waarin staat dat een vader en twee dochters worden tentoongesteld. Christiaan en twee van zijn dochters?…..
Ik geloof niet in toeval.. Christiaan kwam januari 1815 terug uit Duitsland en Teunis in februari. Dit vraagt dus om uitgebreid onderzoek en misschien wel een reisje naar Duitsland. Het staat op mijn lijst voor 2020.

Een andere zoon had ook mijn aandacht dit jaar, Jan in Suriname. Uitgebreid heb ik de digitale archieven doorzocht en ben Jan vele malen tegengekomen. In 2020 hoop ik enorm op DNA matches die ik kan linken aan Jan in Suriname.

Hoog op mijn lijstje voor 2020 staat nog iets, het uitzoeken wie nu Christiaan aan het eind van zijn leven hem jaarlijks een gratificatie gaf. Samen met Michel Doortmont ga ik weer een financiële administratie doorploegen.

Het is duidelijk, er is nog meer dan genoeg te doen zo tussen het werken door en er komen nog bijzondere ontwikkelingen waar ik in januari over hoop te kunnen schrijven.

Viel Christiaan op?

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Zeer regelmatig krijg ik bijvoorbeeld bij lezingen, de vraag of Christiaan als zwarte man in de 18e eeuw niet enorm opviel. Tot nu toe verwees ik o.a. naar de tentoonstelling “Uit de Schaduw” in Weesp die gemaakt is naar aanleiding van mijn onderzoek.
Tijdens de tentoonstelling werden de levensverhalen van vier zwarte mannen die in Weesp hebben gewoond, zichtbaar. In het licht gezet. Christiaan van der Vegt was één van hen.
Dit gaf echter voor mij nog lang niet genoeg inzicht. Al eerder scheef ik over de lijst van schepen en de mensen die zij meenamen, met als bron de Surinaamse gouverneursjournalen. Deze zijn tegenwoordig ook online beschikbaar.

Deze lijst heb ik nogmaals uitgebreid bekeken en mijn eigen doorsnedes van gemaakt met in mijn achterhoofd de vraag of Christiaan erg opgevallen zou zijn. Hij kwam in 1765 in Weesp wonen, daarom heb ik op de lijst maar eens gekeken naar 1766. Mijn aangepaste lijst heeft dan 30 regels.

17660108AmsterdamSurinameDonan***rinSusanna
17660117AmsterdamSurinameOlijfn***rinDe HoopVan W. Kennedy.
17660117AmsterdamSurinameChristiaann***rjongenDe HoopVan de Heer Bogel.
17660117AmsterdamSurinameJann***rjongenDe Hoop
17660210RotterdamSurinameHendrik Jacobus ArnoldusVuis deArchibald AdriaanEn zijn n***rin Premiere.
17660328SurinameAmsterdamLouis en Buttern***rSwaanVan Wentworth.
17660404SurinameAmsterdamC.F.MeyerJuffrouw GeertruydaEn zijn n***r la Fleur.
17660411SurinameAmsterdamFredrikn***rHollandiaVan Isaac Godefroy.
17660418SurinameAmsterdamFortuynn***rjongenOuderkerk aan de AmstelVan F.G. Marchand.
17660418SurinameAmsterdamDianan***rmeisjeOuderkerk aan de AmstelVan J. Kuysenaar.
17660425SurinameAmsterdamCiceron***rjongenWaaksaemheitVan J. Meyne.
17660502SurinameAmsterdamPetronellaMulatinHoopVan de heer Abr. Lemmers.
17660502SurinameAmsterdamPrinsn***rHoop
17660502SurinameAmsterdamPremieren***rinHoopVan Vogt.
17660502SurinameAmsterdamKeesn***rjongenHoopVan de heer Robert.
17660523SurinameAmsterdamSimonVries deJonge MariaEn zijn n***r Exeptie.
17660606SurinameAmsterdamPierre HenryRichardSusannaEn zijn n***r Pieter.
17660905AmsterdamSurinameFortunan***rinSurinaame
17661012SurinameAmsterdamButtern***rjongenJohanna en Elisabeth
17661014AmsterdamSurinameCatharinan***rinSusanna MariaVan Anth. Meyer.
17661027AmsterdamSurinameAllert en Ciceron***rSpion
17661113AmsterdamSurinameFortuynn***rSonnebloem
17661117AmsterdamSurinameBlondinn***rJonge Jan en Theodora
17661117AmsterdamSurinameSusannan***rinJonge Jan en Theodora
17661122AmsterdamSurinameWollieMulatinVrouwe Johanna BaldinaMet haar dochter Fingie.
17661122AmsterdamSurinameLeander en Dirkn***rVrouwe Johanna Baldina
17661122AmsterdamSurinameConstanten***rinVrouwe Johanna Baldina
17661129AmsterdamSurinamePremieren***rinSwaan
17661129AmsterdamSurinameKeesjen***rjongenSwaan
17661228AmsterdamSurinamePhilon***rjongenOudekerk aan de Amstel

En zo gaat het jaar na jaar door…
In totaal staan er op de lijst meer als 1100 personen van kleur vermeld in de periode 1729 tot en met 1781.
Ik heb geleerd dat op het grondgebied van Nederland in de Republiek geen slavernij was toegestaan. Dat zij die een voet aan land zetten, vrij waren. In ieder geval voor 1778. (toen kwam er een wet dat men zes maanden slaafgemaakten bij zich mochten hebben). Het lijkt er toch sterk op dat het in de praktijk anders toeging…..

Met deze aantallen was Christiaan lang niet zo opvallend als dat we soms aannemen, denk ik zo. Ik ben meteen ook benieuwd of hij enkele van deze personen wel eens is tegengekomen….

Op de lijst staan ook personen die gerelateerd kunnen zijn aan Abraham d’Arrest, degene die Christiaan diende in Weesp.

Terwijl ik zo bezig ben met deze lijst, kan ik het niet laten om af en toe even op zoek te gaan. Ik kijk naar de personen die mensen meenamen en hoop op een schilderij met daarop een Afrikaanse bediende. Ik zoek of ik de meegenomenen terug kan vinden in de archieven en inderdaad worden ze zichtbaar en komen levensverhalen boven. Twee voorbeelden:

Op 23 januari 1762 komt het schip Hoop aan in Suriname vanuit Amsterdam met aan boord Johannes Wilhelmus Westlust. Lang hoefde ik niet te zoeken naar meer informatie over hem. Op de site van het Amsterdams stadsarchief vind ik zijn belijdenis die vijf maanden eerder plaatsvond op 28 augustus 1761 in de Westerkerk.

Johannes Wilhelmus Westlust staat nogmaals op de lijst. Op 17 februari 1763 vertrekt hij weer uit Suriname om op het schip de Weenard naar Amsterdam te varen. Deze keer staat er in de lijst:

17630217SurinameAmsterdamWesseliusBrouwerWeenardEn zijn n***r J.W. Westlust.

Hij is dus nu van iemand terwijl hij belijdenis heeft gedaan…. en wie is Wesselius Brouwer? Die was snel gevonden en al meteen was het duidelijk waarom Johannes de achternaam Westlust had gekregen. Brouwerslust was een plantage in Suriname en Wesselius was deze aangelegd, staat er op Wikipedia.

De volgende waar ik naar gekeken heb ik ook een Johannes

Op 6 april 1759 vertrekt het schip Vrouw Magdalena vanuit Suriname naar Amsterdam met aan boord Johannes West, achter zijn naam staat “vrije n***r”. Johannes was al eerder in Amsterdam, hij werd op 29 april 1752 gedoopt in de Nieuwe Kerk.
Bijna een jaar later, 7 april 1753 is hij bij notaris Cornelis van Homrigh en hij is daar niet alleen. Jacobus Augustinus van Son, Magdalena Bordier en Pierre Boijer zijn er ook. De akte geeft meer informatie over zijn leven, voor zijn doop heette hij Quakoe, “geboren slaaf op de plantage genaamd nieuw Accoribo, gelegen in de Colonie van Siruname, hier in den Lande in den jare 1750 zijne overgekomen. Zedert zijne overkomst zo bij de vrouwe comparante alleen, als zedert haar huwelijk met den heer comparant“.
De akte wordt opgesteld omdat Johannes het verzoek heeft gedaan om uit zijne dienst te worden ontslaan. Hij krijgt een soort getuigschrift mee.
En getrouw is hij, nog geen week later, op 13 april 1753, is hij terug bij dezelfde notaris. Deze keer om zijn testament op te maken. Johannes woont nu bij Christoffel Levier in de Sloterdijksteeg op de Pijpenmarkt (heet nu Nieuwezijds Voorburgwal).
Jacobus Augustinus van Son en Magdalena Bordier worden opgeschreven als zijn erfgenamen mocht hij geen nakomelingen achterlaten.
Ergens hierna zal hij naar Suriname zijn vertrokken, hij kwam tenslotte in 1759 weer terug in Amsterdam. Wat zou er verder van hem geworden zijn? Met even zoeken kwam ik uit op een blog van Alle Amsterdamse akten hier staat het vervolg van zijn leven beschreven.

Terwijl ik langs al die namen ga, denk ik aan het schilderij van Isaac Ouwater:

De boekhandel en het loterijkantoor van Jan de Groot in de Kalverstraat in Amsterdam Isaac Ouwater 1779. Coll Rijksmuseum

Zou de man die links geschilderd staat ook in de lijst staan?

Af en toe ga ik op zoek naar anderen op de lijst. Vooral naar hen die in Amsterdam waren terwijl Christiaan daar ook woonde. Wie weet wat er nog te vinden is!

Dank aan hen die de lijst gemaakt  hebben met de gegevens uit de Surinaamse Gouverneursboeken en deze gepubliceerd hebben.