Op zoek naar andere mensen die als slaaf zijn gehouden in Nederland, vind ik niet veel in de digitale wereld. De enige die ik tot nu toe ben tegengekomen is Elieser, hij is de oudste bekende slaaf in Nederland en ligt begraven in Oudekerk aan de Amstel. Hij werd in 1629 begraven, 200 jaar voor Christaain overleed. (1825)
Afgelopen week was aan zijn graf de herdenkingsbijeenkomst. Wat mij opvalt bij een interview is dat men ook graag zijn eigen naam zouden willen achterhalen. Net als ik bij Christiaan.
Anthonia (of Antje) is Christiaan zijn jongste en enig in leven gebleven dochter en zusje van mijn voorvader Cornelis. Zij heeft drie kinderen gekregen en twee daar van zijn bekend geworden als de Japaneesjes. Christiaan (jr) speelde op de viool en Catharina danste. Ze worden genoemd in “Toen ik nog jong was” van Justus van Mourik in het verhaal “De Duvelshoek (1877) Er staat zelfs een tekening bij van de twee.
“De twee Japanneesjes waren ook voor dat Persfeest gevraagd, doch zij weigerden. ‘Zij wilden niet tentoongesteld worden,’ zeiden zij.
De twee Japanneezen waren broer en zuster, twee half idiote, aapachtige, kleine menschjes, bruin van gelaatskleur. De broer speelde op de viool; zij danste met haar armpjes en een paar vingers in de hoogte, of deed met een tambourijntje in de hand aller-onbeholpendst een balletdanseres na. Zij waren de vreugde van alle dienstmeisjes en kinderen. Met hun zonderling uiterlijk en mal-doen haalden ze echter heel wat geld op. Hun vader was een Normandiër, zwart als een neger; hij heeft met den schoenebak voor de Waag op de Botermarkt gestaan. Men noemde hem Zwarte Jan. Het mannelijke ‘Japanneesie’ is later getrouwd en leefde als een lekkerbek van het gewonnen geld, want hij en zijn zuster hadden in den Duvelshoek goed en zuinig geleefd. Thans zijn beiden te Amersfoort in een gesticht, waar zij zich hebben ‘ingekocht’.”
Inderdaad zijn broer en zus in Amersfoort overleden, Catharina op 21-12-1904 op 78 jarige leeftijd en haar broer Christiaan op 28-03-1907, 77 jaar oud. Ik vraag mij af wie Zwarte Jan is geweest. Christiaan, hun opa was al overleden bij hun geboorte en volgens de stamboom was Nicolaas Brettink, direkteur van het “Vermaarde Vier Kronen Spel” (een marionettentheater) hun vader.
Ben begonnen aan dit boek wat bij de televisieserie hoort. (zie links) Ik ben nog geen slaven in tegengekomen die in Nederland “gehouden” werden. Wel vind ik er stukken uit de brieven van Jan Pieter Theodoor Huydecoper en die vind ik bestconfronterend. Ze zijn geschreven vanuit fort Elmina waar de slaven gevangen werden gehouden voordat ze aan boord van een schip gingen. Ze zijn geschreven in de periode 1759 t/m 1767, in de buurt van de periode dat Christiaan daar waarschijnlijk ook is geweest.
“Want slaven worden voor koopmanswaar ingehandeld en ook weer voor hetzelfde verkocht. De voordelen die ik maak bestaan uit goederen. Doch zolang die niet voor goud zijn afgezet kan ik hoegenaamd niets zenden. De handel is zeer slecht. En ik heb in het laatste jaar in mijn slaven een zware slag gehad. Weil de mazelen onder hen zestig jonge negers heeft weggerukt. Die stuk voor stuk bij mij voor geen tweehonderd F zouden te koop zijn geweest.”
UPDATE 21-02-2021:
Bij de tentoonstelling “Slavernij, 10 waargebeurde verhalen” in het Rijksmuseum (03-2021 t/m 08-2021) is een catalogus verkrijgbaar. Ook bij uw lokale boekwinkel ISBN 9789045042459.
Na de eerste ontdekking over mijn afkomst ben ik al op zoek gegaan naar meer gegevens en kwam in contact met de heer Guy Meulmeester, schrijver van het boekje: “Het Weesper geslacht Van der Vegt / Van der Vecht” wat hij mij ook gezonden heeft. Er kwam toen zoveel op mij af dat ik alles naast mij neer heb gelegd tot nu.
Ik heb vele, vele vragen. Stap voor stap ga ik de komende tijd proberen alle vragen beantwoord te krijgen. Binnenkort het eerste avontuur, een afspraak met iemand van het archief van Weesp om op zoek te gaan naar alle documenten die daar over Christiaan zijn. Zo spannend!
In dit blog neem ik je mee op de zoektocht naar het vergeten levensverhaal van mijn voorvader Christiaan die geboren werd op de Kust van Guinee, als gestolen kind naar Nederland werd gebracht. Hij diende als kind verschillende leden van het Stadhouderlijk Hof, waar na hij aan de Burgemeester van Weesp werd gegeven die hem aannam als “antiqiteit”.
Voor zijn doop werd hij Presto genoemd. Welke naam zijn ouders hem gegeven hebben, is (nog) onbekend, vandaar de naam van het onderzoek “Hoe heette Christiaan?”
Niet alleen onderzoek ik zijn leven en de wereld waarin hij leefde maar ook dat van zijn kinderen en kleinkinderen. Tijdens de speurtocht ontdekte ik dat Christiaan lang niet het enige Afrikaanse jongetje was die als bediende in Nederland terecht kwam. Ook over de anderen schrijf ik.
Hoe dat allemaal begon?
Jaren geleden typte ik mijn naam in de Google zoekbalk en de uitkomst heeft mij niet meer losgelaten. Dit vond ik:
(Ondertussen weet ik dat onderstaande niet correct is.) Hiermee begon mijn zoektocht die mij tot de dag van vandaag bezig houdt. Wilt u weten wat er tot nu toe bekend is?
In de Samenvatting staat Christiaan zijn levensverhaal met alle vondsten tot nu toe.
Een overzicht van alle blogs zijn te lezen via het Archief.2013 was het jaar dat de slavernij in Nederland 150 jaar was afgeschaft en mijn gedachten gingen zeer regelmatig naar mijn voorvader Christiaan van der Vegt, wiens achternaam en krullen ik met trots draag.
Daarom heb ik besloten om op zoektocht te gaan naar zijn vergeten levensverhaal en dat vast te leggen in dit blog. Mijn droom is om ooit de naam te weten die zijn ouders hem gegeven hebben bij zijn geboorte op de Kust van Guinee, vandaar de vraag:
“Hoe heette Christiaan?”
In de Samenvatting worden alle vondsten bijgehouden zodat u vlot op de hoogte bent van het verhaal.
In het Archief staan alle blogs op een rij, in volgorde van het schrijven.
De zoektocht is ook te volgen via de Facebookpagina (+600 Volgers) waar o.a. de blogposts worden geplaatst en de timeline is gevuld met bronbestanden.
Op Pinterest (+210 volgers) staat een verzameling van schilderijen (+650) met Afrikaanse bedienden bij Europese families en afbeeldingen die horen bij het verhaal van Christiaan zijn leven.
Op Google Drive is een archief vrij toegankelijk met alle gevonden documenten en aktes.
Er is een Tijdslijn met gebeurtenissen in Christiaan zijn leven.
De Stamboom met zijn nazaten is in te zien via MyHeritage.
Alle gemaakte foto’s van plekken uit zijn leven staan op Flickr. Af en toe Twitter ik over vorderingen en vondsten met #HoeheetteChristiaan.
Ondertussen vormt er zich een Christiaan Bibliotheek, op Library Thing is zichtbaar welke boeken in de bibliotheek aanwezig zijn.
Van de beschreven bladmuziek in de inventarislijsten gemaakt na het overlijden van D’Arrest, heb ik een Spotifylijst aangemaakt. Deze muziek hoorde en speelde Christiaan in Huize d’Arrest.
In mijn DNA is Christiaan nog duidelijk zichtbaar:
Schroom niet om te reageren. Heeft u vragen of opmerkingen? Ik hoor ze graag! U kunt ze posten op de facebookpagina of onder het blog. Ik reageer altijd.
