Regelmatig wordt er tegen mij gezegd dat Christiaan zijn verhaal wel heel bijzonder is en dat hij veel aandacht getrokken moet hebben. Sinds ik het mapje van Svend Voorthuijzen met zijn ongelofelijke zoekwerk van 20 jaar heb, betwijfel ik dat steeds meer.
Ook herken ik situaties uit Christiaan zijn leven bij anderen. De late doop, naamgeving en het “uitgeleend” worden.

Schreef ik in een vorig blog over degene die ook geboren waren aan de Kust van Guinee, de afgelopen dagen heb ik mij meer verdiept in degenen bij wie ze in huis waren. Tot mijn verbazing en misschien wel naïviteit zie ik “gedeputeerde der Staten Generaal” en ministers langskomen.
Doordat ik geen schilderijen met Afrikaanse bedienden heb gevonden uit de 19e eeuw, had ik aangenomen dat die er ook niet meer waren na 1800. Dat is dus onjuist. Ze waren er wel en bij politici en hooggeplaatste ambtenaren……. dit had ik na de Franse tijd in Nederland niet meer verwacht.

Christiaan Lespau, ( +/- 1796 – ?) is daar een voorbeeld van.
Hij kreeg zijn naam door degene die hem vanuit de West naar Nederland bracht, de heer Paules. Ik heb nog niet kunnen achterhalen wie dat was. Wel weet ik de volgende bij wie hij in dienst was, François Arnould Noël Simons. Een politicus “Secretaris-generaal van het ministerie van Financiën die in 1821 korte tijd het beheer van dat departement op zich nam.” hij was ook “lid Raad van State in buitengewone dienst“.
Hierna kwam Christiaan Lespau terecht bij Jacobus Mattheüs de Kempenaer, die onder andere minister van Binnenlandse zaken was.

Jacobus Mattheus de Kempenaer

Er is ook een vermelding dat Christiaan Lespau in 1825 dienstbode was bij de hervormde predikant ds Van de Kasteele op de Groenmarkt. Het was even puzzelen maar Reinier Pieter van de Kasteele was gehuwd met Sara Clasina de Kempenaer, tante van de minister. Christiaan Lespau werkte nog bij een andere minister, mr Cornelis Felix van Maanen.
Na mijn vorige post over deze Christiaan heb ik door de match op de door mij gemaakte stamboom, contact gekregen met zijn nazaten. Bij hen was er een vaag weten over “hun” Christiaan.

Al eerder schreef ik over Wilhem Cornelis Constantinus (? – 1814)

“geboorte in Africa, nabij Elmina in het Hijdendom, thans in dienst van den Hoog Mogende Heere Staten Generaal Wilhem Van Citters.”

Met even puzzelen, denk ik te weten naar wie Wilhem Cornelis Contantinus is vernoemd. Wilhem Citters, Cornelis Citters en Arnout Constantijn Citters zijn goede kandidaten. Er is echter een klein probleempje, welke Wilhem Citters is de juiste? Ik vind op Wikipedia een overzicht van de familie Citters en denk daar de juiste Wilhem te herkennen:
“Mr Wilhem III van Citters (1751-1803), gedeputeerde ter Staten-Generaal“.
Ook van de familie Constaninus heb ik een stamboom gemaakt en die is HIER te zien. De zoon Adrianus Willem Constantinus (1787-1847) werd Adjunct-Commies bij het Departement van Marine. Zou iemand van de familie Citters, die daar vast relaties hadden door hun connecties met de VOC, daar bij ondersteunt hebben?

Willem Adriaanse werd op 7 oktober 1815 gedoopt in de Grote kerk te Den Haag en kreeg hij zijn naam. Hij woonde in deze periode in de Nieuwstraat maar helaas heb ik nog niet kunnen terugvinden bij wie. Ik verwacht dat die persoon “Adriaan” in zijn naam heeft…
Op de huwelijksakte uit 1823 is te lezen dat hij bediende is. Het echtpaar heeft kinderen gekregen en ook hen heb ik op een stamboom verwerkt.

Op 20 maart 1761 wordt Jan Willem ter Hooghe (? – 1779) gedoopt en krijgt hij zijn naam.
In het kerkenraadsboek staat dat hij woont bij baron van Borssele. Toen ik ging zoeken werd al snel duidelijk om wie dit ging. Jan baron van Borssele van der Hooghe, zijn naam is duidelijk terug te zien in de dopeling zijn nieuwe naam. Wanneer ik even verder zoek, zie ik dat de naam Willem in zijn familie voorkomt en ook dat hij “zeer in de gunst staat van Prins Willem IV van Oranje.”
En dit lees ik ook: “functie: ordinaris gedeputeerde instelling: Staten-Generaal der Verenigde Nederlandse Provinciën van: 30-05-1747 – 14-03-1764”
Zou er in de familie ook een schilderij zijn met daarop ook Jan Willem ter Hooghe?

Christiaan Bannier (+/- 1771 – ? )woonde bij Jacob Arnold Bastigius Bloys van Treslong die ook zijn getuige was bij zijn doop op 14-01-1809 in de Grote Kerk van Den Haag.
“Christiaan Bannier, jongeman geboren onder het Heidendom, thans oud zijnde naar gissing omtrent dertig jaaren, woonachtig in Den Haag bij den Heer Jacob Arnold Bastingius Bloys van Treslong....”

Natuurlijk heb ik opgezocht wie Jacob Arnout Bloys van Treslong was:
“Jacob Arnout Bloys van Treslong werd in 1802 bevorderd tot schout-bij-nacht en in 1807 tot ridder in de Orde van de Unie geslagen. Hij was hoofdingeland van Rijnland en later secretaris-generaal op het Departement van Marine. In 1815 werd Bloys van Treslong wegens zijn verdiensten voor het vaderland bij koninklijk besluit in de Nederlandse adelstand verheven.” (bron: Wikipedia)

Christiaan Bannier huwde 12-02-1809 met Charlotte Christiana Ferber en kregen 4-07-1809 hun zoon Christiaan Jacobus Bannier. Zouden ze hem vernoemd hebben naar zijn vader en naar Bloys van Treslong?
Net als bij de anderen heb ik ook een voor hen digitale stamboom aangemaakt en deze is HIER te vinden.

Ook schreef ik al eerder over Louis van Guiné ( ? – 1811) wiens peter Lodewijk van Heeckeren was. Hij is ook vast naar hem genoemd.
Ook Lodewijk van Heeckeren was gedeputeerde van de Staten Generaal.
“Gelderse officier en landedelman die gedeputeerde ter Staten-Generaal was en zitting had in het Wetgevend Lichaam (1806-1810) en de Dubbele Staten-Generaal van 1815. Vervulde functies onder Lodewijk Napoleon, tijdens de inlijving en onder Willem I.
in de periode 1792-1815: lid Wetgevend Lichaam (1806-1810), buitengewoon lid Staten-Generaal”

Louis van Guiné overleed in 1811, zijn stamboom staat HIER.

Terwijl ik bezig ben om te lezen wat er allemaal gebeurde, herken ik ook patronen uit Christiaan zijn leven. Lang heb ik mij afgevraagd waarom Christiaan pas werd gedoopt toen hij in de dertig was terwijl hij als jongeman al het christelijk geloof had aangenomen. Dit gebeurde dus veel vaker, er werd pas gedoopt voor een huwelijk.
Sommigen zijn plots een korte periode bij iemand anders in huis, dat gebeurde bij Christiaan ook. Nadat de laatste dochter van Magdalena d’Arrest was overleden in 1769, was Christiaan bij haar in huis.
Het lijkt erop dat de namen die ze bij de doop kregen of was gerelateerd aan degene bij wie ze woonden of werden ze Christiaan genoemd.
Had ik het idee dat Afrikaanse bedienden niet meer voor zouden komen in de 19e eeuw, hoe mis was ik.

Leden van de Staten Generaal, ministers, hoge ambtenaren, zij hadden een Afrikaanse bediende en ik zou heel graag willen weten hoe deze bedienden hier gekomen zijn….
Zouden ze ook geschilderd zijn? Zou Christiaan één van hen wel eens ontmoet hebben?