Elke week breng ik een aantal uren door in de Koninklijke Bibliotheek, bladerend door de audiëntieboeken van Stadhouder Willem V, op zoek naar een schaduw van Christiaan.
Regelmatig kom ik een bladzijde tegen met alleen een korte zin.

Ik maak een foto van zo’n pagina vanwege de datum en blader dan weer door zonder er verder bij na te denken. Althans, dat was zo tot gisteren.
Gisteren was ik in het Koninklijk Huisarchief op zoek naar Christiaan. Van te voren heb ik mij voorbereid via de nieuwe prachtige site www.koninklijkeverzamelingen.nl. Het geeft een duidelijk overzicht van wat er aanwezig is in het archief en ik vond deze omschrijving:

“A31-90 Stukken betreffende de reis naar en het verblijf op Het Loo van Willem V, met de briefwisseling hierover met overheidscolleges, 1765 1 omslag”

Dit trok dubbel mijn aandacht, al was het vier jaar voor de aantekening in het boekje. De stukken wilde ik graag inzien om mij inzicht te geven hoe zo’n reis verliep, maar ook omdat ik weet dat Christiaan in 1765 vanuit het Hof van Maria Louise van Hessen Kassel is “overgedaan” aan Abraham D’Arrest. Ik weet namelijk niet op welke datum hij verhuisd is en wie weet!

Na alles eerst een keer rustig te hebben doorgebladerd weet ik dat het wel heel moeilijk gaat worden om Presto, zoals Christiaan destijds heette, terug te vinden…..
En ik weet nu hoe zo’n stoet eruit zag en ik ben onder de indruk. De twee regeltjes in het audiëntieboek over een korte reis, is in het archief een flinke map met veel documenten en brieven. (Iedereen over wiens grondgebied men kwam, werd aangeschreven.)

(alle afbeeldingen zijn vergroot te lezen door op ze te klikken)

 De knechten worden niet bij naam genoemd….

Bij de edellieden staat ook Sigismund van Heiden Reinestein, hij hield een dagboek bij en daar is een boek van verschenen.
In mijn exemplaar ben ik gaan kijken of ook deze dagen beschreven staan maar dat is jammer genoeg niet zo.

De stoet moet indrukwekkend geweest zijn, er is precies beschreven wie er in welke koets zat en door hoeveel paarden deze getrokken werd.

Vooral de Pasteijbakker en Confiturier hebben mijn aandacht. Nooit geweten dat zulke functies bestonden.
De route van de stoet staat ook vermeld:
Den Haag – Alphen – Woerden – Utrecht – Soestdijk voor overnachting – Voorthuijsen – ’t Loo.
Ik heb gezocht naar een kaart rond 1765 om te zien langs welke wegen men ging maar heb die (nog) niet kunnen vinden. In deze tijd zou je zeggen ongeveer A12, A28, denk ik.

En was dit dan iedereen die meeging van Den Haag naar ’t Loo? O nee hoor!
Een grote groep ging dagen eerder en rechtstreeks die kant uit, ook allemaal beschreven!

Het wordt nog flink zoeken om Christiaan te gaan vinden maar ik geef nog niet op!

Hoe de stoet er uitgezien heeft? Dit is een afbeelding waarop te zien is hoe zo’n trein (ja zo staat het echt in de documenten en ik begrijp nu waarom een trein in onze tijd zo heet) er een beetje uitzag.
En het is ook een zoekplaatje! Wie ziet de Afrikaanse page in deze afbeelding?

Klik voor de grote afbeelding
Aankomst-van-prins-Willem-V-te-s-Gravenhage-10-nov-1762-mogelijk-la-Fargue-1762-1782-RP-T-00-20 Coll. Rijksmuseum