Soms hoop ik heel stiekem op een dagboekje waarin Christiaan zijn leven beschreven is. Ik weet wel dat het totaal onrealistisch is, maar dromen mag toch. Door de brieven weet ik veel over zijn latere jaren maar wat er precies gebeurd is in de eerste twintig jaar weet ik niet zo gedetailleerd.
Verhalen van anderen over hoe het bij hen gegaan is, geven mij een beetje een idee hoe het gegaan kan zijn.

Onlangs vond ik zulke verhalen.

Tekst Rotterdams Archief:
“Sinds 1812 zijn mensen verplicht voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand te trouwen. Bruid en bruidegom moeten vóór hun huwelijksvoltrekking bewijsstukken, de zogenaamde huwelijkse bijlagen, overleggen. De huwelijkse bijlagen bevatten afschriften van de geboorteakten van bruid en bruidegom. Ook kunnen overlijdensakten van eventuele vorige partners aangetroffen worden of, wanneer bruid of bruidegom minderjarig zijn, akten van toestemming voor het huwelijk van ouders.”

Dit had consequenties voor de jongemannen die geboren waren op de Westkust van Afrika. Wanneer ze wilden trouwen, konden ze geen geboorte akte overleggen en de namen van hun ouders kenden ze niet….
“Christiaan Lespau, Jongman oud omtrend 30 jaren, bediende, geboren op de Kust van Guina, wonende alhier, meerderjarige zoon van onbekende ouders, volgens acte van notarieteit op de viertienden December dit voorleden jaar voor den Vrederegter van het tweede kanton alhier gepasseerd, waaruit tevens van de geboorte tijd des comperant blijkt”

Daarom moesten ze naar de Vrederechter met getuigen en legden een verklaring af met details over hun komst naar Nederland! Aan de ene kant is dit wel triest om zo te lezen, omdat je bij je ouders vandaan gehaald bent en ze daarom niet kent, moet je een verklaring gaan afleggen. Aan de andere kant geeft het voor nu wel veel informatie…..

De akte met de verklaring is toegevoegd bij de huwelijkse bijlagen die online via www.zoekakten.nl zijn in te zien. Hier lees ik de verklaring van Christiaan Lespau over de eerste jaren van zijn leven…..
“is geboren op de Kust van Guinea, zonder echter de juiste tijd zijnes geboorte of iets van zijne ouders of grootouders te kunnen opgeven, doch dat gemelde requistrant naar de berekening van zijn ouderdom tijdens zijne komst hier te landen, welke nu bijna achttien jaren geleden is, circa dertig jaren moet bereikt hebben.”

Hierna staat er beschreven hoe hij vanaf de Westkust van Afrika naar de West is gebracht en na vier jaar in Nederland terecht is gekomen. Ook staat geschreven wie hij allemaal gediend heeft, leden van de Staten Generaal en ook een minister. De complete huwelijkse bijlagen van Christiaan Lespau zijn HIER te lezen.

Ook Willem Adriaanse heeft zo’n verklaring afgelegd.
“hij aan de kust van Gunea geboren, zijn ouders nauwelijks had gekend, als slaaf was verkocht, en op zijn zeventiende jaar met zijn heer / de naam hem ontschoten / van daar naar de Berbice was vertrokken welke heer een jaar daarna in de Berbice gestorven, hij comparant door den zoon van wijlen den Weleerwaarde Heer Predikant Krieger aldaar was gekocht, en na elf jaren dienst door gemelde heer alhier te lande was overgebracht, die hem bij den doop den naam van Willem Adriaanse heeft gegeven.”
Het hele verslag van Willem Adriaanse is HIER te lezen.

Zo graag had ik ook van Christiaan een verslag van zijn eerste jaren om te weten wat er met hem gebeurd is. Ook hij zal zijn ouders niet gekend hebben zoals Christiaan Lespau en Willem Adriaanse.

Deze twee zullen niet de enige geweest zijn die naar de Vrederechter moesten, in die archieven kunnen nog meer Afrikaanse bedienden gevonden gaan worden….

ps De huwelijkse voorwaarden geven ook mooie “cadeautjes” bijvoorbeeld hoe iemand eruit zag zoals hier bij Christiaan Lespau maar ook wordt het nogmaals duidelijk dat hij niet weet wie zijn ouders waren….