Toen ik bijna vier jaar geleden begon met het onderzoek, had ik nooit kunnen vermoeden dat ik deelnemer zou worden van zo’n conferentie als waar ik vorige week aanwezig was. “Negotiating Status and Scope of Action” Interrelations between Slavery and Other Forms of Dependency in Early Modern Europe.

Ik kan echt niet alles beschrijven maar…..  er gaat een wetenschappelijke publicatie komen over alle gepresenteerde papers, de discussies en conclusies. Natuurlijk zal ik daar aandacht aan gaan besteden, Christiaan in een wetenschappelijke publicatie!

Het waren drie volle dagen.

Klik op de afbeelding om te vergroten.

Na een hartelijk welkom door Rebekka van Mallinckrodt mocht Mark Ponte de spits afbijten.
Josef Köstlbauer was onze voorzitter en commentator.
Het was reuze interessant om te horen over 18 17e-eeuws  Amsterdam, de aanwezigheid van een grote groep Afrikanen en hoe zij met elkaar een netwerk vormden. Zij woonden zeer vlakbij Rembrandt en daardoor kijk ik ook meteen anders naar zijn schilderijen en tekeningen.

A black drummer and Commander mounted on mules; riding in profile to r. c.1638 Rembrandt. Coll British Museum

Na Mark bleven we nog even in Amsterdam en vertelde Julia Holzmann over “Christina from Amsterdam”. Ik leerde over de werkhuizen in die tijd, ik kende ze wel in Groot-Brittannië door “Who do you think you are?” maar ik had er nooit bij stilgestaan dat ook Amsterdam werkhuizen had.
Hierna waren Michel Doortmont en ik aan de beurt. Wij hebben gesproken over Christiaan en Arij de Graaf. Het dilemma over hoe vrij waren de Afrikaanse (kind) bedienden heb ik aan de orde gebracht. Waarom werden ze zo laat gedoopt? Was de reden misschien dat ze ongedoopt geen ondersteuning bij de kerk zouden krijgen waardoor het moeilijker voor ze was om weg te lopen? En ook de vraag over de namen die ze kregen bij hun doop. Vele werden vernoemd naar degene bij wie ze in dienst waren. Was dat een blijk van genegenheid of een vorm van brandmerken?

Arij, Euro-Afrikaan, ook geboren aan de Kust van Guinee, werd “Lord of the Manor” in Groningen.  In de conclusie legde Michel de levens van Christiaan en Arij naast elkaar waardoor heel duidelijk werd hoe divers de levens van Afrikaanse jongemannen in Nederland kon zijn.

’s Middags bracht Giulia Bonazza ons naar Italië en Joachim Östlund naar Zweden. Juliane Schiel was deze middag (en ook de volgende ochtend) de voorzitter en commentator. De dag werd afgesloten met een keynote van Wolfgang Kaiser. ’s Avonds tijdens het diner hebben we veel besproken over alles wat we die dag gehoord hebben. Het was prettig dat de hele groep bij elkaar bleef, het gaf de mogelijkheid om nog vragen te stellen of antwoorden te geven.

Uitzicht vanuit de conferentiezaal.

Op vrijdagmorgen was het de beurt aan Denemarken en Noorwegen.
Gunvor Simonsen presenteerde de uitkomsten van haar onderzoek over slavernij en ras in de 18e eeuw van Kopenhagen. Zij werd gevolgd door Hanne Østhus, zij heeft onderzoek gedaan naar huishoudelijk personeel in precies Christiaan zijn periode, laat 18e- en vroeg 19e eeuw. Behalve dat het voor mij extra interessant was, leerde ik ook van haar onderzoeksmethode. Ik ga kijken of ik er iets van kan kopiëren naar Nederland. Johan Heinsen was de volgende spreker en ik kijk uit naar de publicatie om nog eens rustig zijn verhaal terug te lezen. Het werd deze ochtend zeer duidelijk dat er grote verschillen waren tussen Nederland en Denemarken in de 18e-eeuw.

’s Middags was het de beurt aan Spanje. Christian de Vito was de voorzitter en commentator.
Helaas was niet iedereen aanwezig maar Aurelia Martin-Casares had mijn volle aandacht. Ik merk bij mijzelf dat ik verhalen over één persoon wel extra aantrekkelijk vind.
Zij sprak over Juan Latino (1518-1596) die een kind was van slaafgemaakte ouders en eindigde als professor aan de universiteit van Grenada. Behalve bovenstaand kinderboek is er een boek over zijn leven wat op dit moment vertaald wordt naar het Engels. Het staat nu op mijn verlanglijstje.

Zaterdagmorgen waren het Heilige Roomse Rijk en Groot-Brittannië aan de beurt. Eve Rosenhaft was voorzitter en commentator.
Arne Spohr liet ons kennismaken met trompetters en trommelaars van Afrikaanse afkomst in Duitsland. Er waren er veel meer dan je in eerste instantie zou denken.

Albert Schindler Austrian, 1805-1861 Portrait of a Gardener and Horn Player in the Household of the Emperor Francis I, 1836

Na Arne was het de beurt aan Rebekka von Mallinckrodt. Ook zij had in haar presentatie één persoon centraal waarmee ze kon bewijzen dat er in het Heilige Roomse Rijk wel slavernij aanwezig is geweest. Iets wat nog vaak ontkend wordt. Het is genieten wanneer iemand vertelt over een onderwerp waar haar/zijn passie ligt.
De ochtend werd afgesloten door Kathleen Chater. Zij heeft een zeer uitgebreid onderzoek gedaan in Groot-Brittannië naar mensen met een Afrikaanse achtergrond en kan daar overtuigend over vertellen. Je kan haar horen vertellen over haar onderzoek HIER. Echt een aanrader!
Haar boek staat ook op mijn verlanglijstje!
Als laatste kwam Frankrijk in de middag aan de beurt met Josef Köstlbauer als voorzitter en commentator.
Sue Peabody presenteerde haar onderzoek naar het leven van Madeleine en haar kinderen. Haar boek komt bijna uit en ik heb het natuurlijk toegevoegd aan mijn verlanglijstje.
Hierna kwamen de afsluitende woorden.
Wat heb ik veel geleerd! Mijn hoofd zoemt er nog steeds van. Nog steeds ben ik onder de indruk dat ik niet alleen aanwezig mocht zijn maar ook deelnemer was.
Het waren onvergetelijke dagen die mij geïnspireerd hebben om op allerlei andere manieren naar het  onderzoek naar Christiaan zijn leven te kijken. Het is vast binnenkort terug te zien in een blog.

Ps. Christian, dank dat ik mee mocht rijden! Ook al duurde de rit drie uur langer als verwacht, ik heb mij geen minuut verveeld. Het was prettig kennismaken.