Waterloo
Met dit artikel krijg ik een fijne primeur: de allereerste gastblog op “Hoe heette Christiaan”!
Aangenaam beste lezer, ik ben Jan, volg sinds het begin het onderzoek van Annemieke en heb geprobeerd een kleine bijdrage te leveren aan de zoektocht naar een van de zonen van Christiaan: Jan van der Vegt.
Vandaag is het 200 jaar geleden dat in België de Slag bij Waterloo plaatsvond. In een grote veldslag – ongeveer 70.000 soldaten aan elke zijde – nam een Engels-Nederlands leger het tegen Napoleon op, terwijl een Pruisisch leger van opnieuw 50.000 mannen zich haastte om de Engelsen en Nederlanders bij te staan. Een gebeuren waar de Fransen het tot de dag van vandaag moeilijk mee hebben en dat met heel wat pracht en praal herdacht wordt, maar dat ook voor Christiaan veel betekende. Een van de soldaten in die legers was Jan van der Vegt.
Jan is op 11 maart bij het bataljon gekomen, nadat hij in het kanton Zierikzee (wat deed hij daar?) zijn lot van vrijstelling verkocht had aan ene Jan Groenendijk. Jan was dus een nummerwisselaar: iemand die bij de oproep voor de dienstplicht een hoog lot had getrokken, maar die toch de plaats van een ander innam in ruil voor een bedrag. Meteen is dit ook goed nieuws, want hiervoor werden notariële aktes opgesteld, dat we dus mogelijk kunnen terugvinden.Ook Teunis, Cornelis en Christiaan jr. werden opgeroepen voor de loting in 1814. In de trouwbijlage bij Christiaan jr. staat dat hij werd vrijgesteld, bij Teunis vinden we terug dat hij “uitlandig” was. Van Cornelis hebben we voorlopig enkel in een brief van de burgemeester van Weesp een aanwijzing dat hij ingelijfd was bij de Landsmilitie.
Op dat moment is er nog geen sprake van een terugkeer van Napoleon – die is sinds april van dat jaar (1814) in ballingschap in Elba. Willem I was volop bezig om een leger te organiseren in Noord en Zuid-Nederland, het tegenwoordige België. Nog geen jaar geleden waren de Fransen de baas, nu moest hij snel een leger op de been krijgen opdat hij de onafhankelijkheid van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden kon garanderen. Daarom werd de dienstplicht, ook al was dat een uitvinding van Napoleon, opnieuw ingevoerd.
Klik op de afbeelding voor een grote weergave
Maar, Jan heeft duidelijk voor het soldatenleven gekozen. Dat blijkt uit de tweede vermelding, uit november 1814, waarin hij de overstap maakt naar het pas opgerichte 11e Bataljon Indische Jagers. Dit Bataljon werd opgericht met als doel naar een van de Nederlandse kolonies gestuurd te worden. Daar kwam verandering in, op 26 februari 1815. De Fransen waren er nog maar eens in geslaagd hun regering af te zetten en haalden Napoleon terug uit Elba. De koningen in Engeland, Rusland, Oostenrijk en Pruisen pleegden meteen spoedoverleg, en er werden nieuwe legers naar de grenzen gestuurd, waaronder ook het 11e Bataljon Indische Jagers.
De Prins van Oranje aan het hoofd van de nationale militie bij Quatre-Bras
Op de kaart: de Franse legers in het blauw, Pruissische in het groen, Engels-Nederlandse in het rood, enkele dagen voor de slag van Waterloo.
Jan zou terugkeren naar Nederland, zijn bataljon werd al in november van datzelfde jaar naar Suriname gestuurd. Later, op 13 mei 1818, wordt zijn gratificatie voor deelname aan de veldslag, 29,10fl. aan de Minister van Koloniën bezorgd. In 1830 vinden we een aanwijzing als dat hij nog of terug in Suriname zou zijn, dit wordt bevestigd door een bericht uit de Surinaamsche courant, op datum van 3 juli 1833.
Surinaamsche Courant 3 juli 1833
Ook zijn we op zoek naar meer nieuws van Jan uit de periode 1815-1830, tenslotte toch 15 jaar. Zoals steeds is alle hulp welkom!UPDATE:
Ondertussen is er meer over Jan bekend, hij overleed, 50 jaar oud, in Paramaribo.. Alles daarover kan je HIER lezen.
Interessant
Ooh hij is in het bos van Austerlitz ook geweest Napoleon