Vanaf het begin van de speurtocht naar Christiaan zijn vergeten levensverhaal ben ik op zoek naar degene die hem naar Nederland gebracht heeft en degene die hem heeft weggegeven. De vorige twee blogs met dit onderwerp zijn al van een poos terug, deel I is van 14 januari 2014 en deel 2 van 12 april 2014. Het is duidelijk dat ik toen alleen nog  de tweede brief van Christiaan had.
Nu weet ik beter. Ik weet nu dat er verschil kan zitten tussen de persoon die hem naar Nederland heeft meegenomen en degene die hem heeft weggegeven aan Abraham d’Arrest.

De kandidaat die Christiaan naar Nederland heeft meegenomen is Jacob Baron De Petersen, directeur generaal van de West-Indische Compagnie op de kust van West-Afrika tussen 1741 en 1747.
Schreef ik eerder over de mogelijkheid dat Christiaan één van de twee jongetjes was die aan Carolina van Oranje Nassau werd gegeven. Ook schreef ik eerder over de kindbedienden in het Kasteel van Elmina waar het “hoofdkantoor” van de West-Indische Compagnie aan de Westkust van Afrika was gevestigd.

Kasteel te Elmina, zicht op appartement Directeur Generaal. foto M.R. Doortmont

(Ook al zou Christiaan niet één van de twee gegeven jongetjes zijn, is het nog belangrijk om te achterhalen wie de jongetjes weggegeven heeft.)

De kindbediende Abraham Johannes, Accra Doura voor zijn doop, werd door Huibert van Rijk, fiscaal van de W.I.C. in Elmina, meegenomen naar Nederland. Dat weten we zeker door de documenten bij zijn doop in Weesp.
In die zelfde tijd was Jacob de Petersen de Directeur Generaal van de W.I.C. aan de kust. Hij nam in 1746 ontslag en verliet de Kust van Guinee op 10 april 1747 met het schip de Watervliet met kapitein Cornelis Jonker.

Op 19 juli zet hij voet op Surinaamse bodem en dat legt de Gouverneur van Suriname vast.

Oud Archief Suriname: Gouvernementssecretarie » Inventaris nr. 4, Scan: 322

“Capitein Jonker is aan Paramaribo gearriveerd.Den gen Capitein heeft mij een Compliment gemaakt van de Heer Generaal de Peterse, tot bekend making van Zijn Wel.. aankomst.”

Met het schip La Jalousie vervolgt De Petersen zijn reis naar Nederland en hij reist niet alleen.

Nationaal Archief: Nummer toegang: 1.05.03, inventarisnummer: 200, folionummer: 539

Nu is de grote vraag of de genoemden “Domestique” de twee jongetjes waren…..
La Jalousie komt op 11 november 1747 aan op Texel. Voldoende van te voren om in april Carolina twee jongetjes cadeau te doen. Omdat de archieven van de West-Indische Compagnie al twee jaar gedigitaliseerd worden, kan ik helaas daar niet verder op zoek gaan. Hopelijk binnenkort wel.

De vraag is natuurlijk ook of Jacob de Petersen in contact was met de Stadhouder. Daar kan ik instemmend op antwoorden. In de archieven vond ik o.a. dit:

Nationaal Archief 1.08.11 inventarisnummer 567

Er wordt een flink bedrag aan geld gewisseld tussen Jacob Baron de Petersen en Stadhouder Willem IV in 1750. Later wordt De Petersen de representant voor Willem V bij de West-Indische Compagnie en kwam hij regelmatig op audiëntie.

Coll. Koninklijke Bibliotheek.

In één van mijn allereerste e-mails aan Michel Doortmont vroeg ik hem al of De Petersen degene  geweest kon zijn die Christiaan naar Nederland had gebracht. Het antwoord was toen negatief omdat we nog dachten dat Christiaan rond 1750 geboren was. Nadat ik ontdekte dat hij zeven jaar ouder geweest moest zijn en we dat bespraken tijdens een lunch, werden we ons bewust dat onze onderzoeken elkaar raakten. Michel publiceerde namelijk al in de jaren 90 over Jacob de Petersen in “De Nederlandsche Leeuw“.
Binnenkort verwacht ik van hem een nieuw artikel over De Petersen en de vondsten die hij onlangs gedaan heeft.

In de aantekeningen van de Gouverneur van Suriname wordt De Petersen niet Directeur Generaal genoemd maar steeds Generaal. Ik heb alle gevonden aantekeningen in de Google Drive gezet zodat iedereen kan meelezen.
Het doet mij steeds denken aan de zin van Antje, Christiaan zijn dochter, in haar brief aan de Koning:
“Dat hare Suppleantes Grootvader in zijn leven is geweest Generaal op de Kust van Guiné”

Dit zal zijn wat haar vader haar verteld heeft en de enige mogelijke “Generaal” die ik tot nu toe heb kunnen vinden die bedoeld zou kunnen worden, is Jacob Baron de Petersen….

In augustus liep ik in het appartement van de Directeur Generaal van de W.I.C. in het kasteel van Elmina.

Foto M.R. Doortmont

Ik was zo onder de indruk dat ik totaal vergeten ben om er ook maar één foto te maken. Gelukkig heeft Michel Doortmont alsnog voor mij foto’s gemaakt waar ik heel blij mee ben.

Dit is precies de hoek van waaruit het appartement geschilderd is met de Directeur Generaal Dirk Wilré, zijn Afrikaanse bediende en Willem Godschalck van Focquenbroch rechts.

Portrait of Dirk Wilre, Governor of Elmina, Creator Pieter de Wit. Coll onbekend.

Hier woonde en werkte Jacob Baron de Petersen en had hij bedienden die hij mee nam naar Nederland. Waren het de twee jongetjes die Carolina kreeg en was één van die jongetjes Christiaan? Dat weet ik nog niet maar ik heb het idee dat ik wel heel dicht bij het antwoord kom.

Uitzicht vanuit het appartement. foto M.R. Doortmont