Willem Karel Lodewijk van Nassau-Weilburg
Het begon met een berichtje op de Facebookpagina “Adel in Nederland“.
Ik heb altijd interesse in veilingen met kunst uit de 17e, 18e en 19e eeuw om mijn pinterestverzameling uit te breiden met schilderijen waarop Afrikaanse bedienden te zien zijn.
Ik klikte op de link van de veiling en al bij het tweede lot zat ik rechtop. De kunstenaar is mij namelijk zeer bekend, Isaac Lodewijk la Farque van Nieuwland (1726-1805). Hij heeft in 1766 een serie gemaakt met de titel “Costumes van het hof van Willem V”.
Van de hele serie heb ik op de site van Het Rijksmuseum een Rijksstudio gemaakt. Een aantal van ze:
En natuurlijk zijn er twee uit deze serie zeer bekend: 
Nu weer terug naar de veiling, naar lot 2. Dit zag ik:
Een portret van Willem Karel Lodewijk van Nassau-Weilburg. En waarom ik van dit portret rechtop ging zitten?
Christiaan heeft dit jongetje gekend, dat weet ik 100% zeker.
Willem Karel Lodewijk werd Lodewijk genoemd en is de zoon van Caroline van Oranje-Nassau en Karl Christian van Nassau-Weilburg. Hij werd 12 december 1761 in Den Haag geboren en Christiaan diende zijn moeder en vanaf 1762 zijn vader, zoals hij in zijn laatste brief schreef.
Ik heb hem daarom nog maar eens heel goed bekeken, mij zelfs ook afgevraagd of ik zou gaan bieden…. en de verleiding is groot…..
Zal ik?…….
Doe een voorzichtige poging …
De stichting Adel in Nederland zegt: doen! Een zeer aandoenlijk en fraai portretje, waarmee het verleden tastbaar wordt in uw eigen leven! Iets vergelijkbaars duikt niet zo snel weer op…
Op Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten hangt een portret van het echtpaar Jacob van Wassenaer en Jacoba van Liere met een Afrikaanse bediende er op. Het echtpaar trouwde in 1668 en de schilder was de Haagse schilder Theodorus Netscher, die het in 1702 maakte. Er is op het kasteel een vergelijkbaar anoniem schilderij van het echtpaar, echter zonder de bediende er op.
https://www.kasteelduivenvoorde.nl/kasteel/museum/bekijk-collectie/?page=3
Over de jongen is niets bekend, behalve een gerucht dat hij uit Ghana afkomstig zou zijn en Theologie zou zijn gaan studeren. De familie woonde formeel in Den Haag. Ik zou graag meer willen weten, maar heb geen enkele aanwijzing. In het Nationaal Archief hoopte ik in de financiële bijlagen bij de administratie van Jacob meer te vinden. Tevergeefs. In het Haagse dienstbodenregister, zijn geen huisknechten opgenomen. Zou hij lidmaat van de kerk zijn geweest? Zou hij echt hebben bestaan? Ik heb ook wel eens gehoord over voorbeeldboeken, om Afrikaanse jongetjes te kunnen naschilderen. Omdat ik gids op het kasteel ben, wil ik het verborgen verhaal voor onze bezoekers achterhalen. Zijn er tips om te onderzoeken?
Dank voor uw reactie, ik ken het schilderij en ben net zo benieuwd als u of hij te vinden is.
Mijn tips zijn:
1. Doopakten en dan letten op de peetouders en de naamgeving. De familie heeft genoeg titels waar een achternaam van te maken valt. Soms staat er een verwijzing met “Moor” of een geboorteplaats in Afrika.
2. Huwelijksakten en dan ook letten op de naam. Veel jongens krijgen bij hun doop een naam met een verwijzing naar degene die ze dienden of de plaats waar ze woonden.
3. Kijk in de legers waar Jacob bij betrokken was. Dat was de plek waar Afrikaanse bedienden die volwassen waren geworden ook terug te vinden zijn.
Nog enkele toevoegingen.
Grote kans dat de jongen niet betaald werd maar dat er wel speciale kleding voor hem werd aangeschaft.Als de financiële administratie er nog is uit die tijd, zou ik daar naar gaan kijken.
Misschien is er ook iemand ingehuurd voor godsdienstonderwijs.
Succes! Ik blijf graag op de hoogte!