Het eerdere “Zoon Jan in Suriname” blog eindigde ik met de zin “Dit is vast niet het laatste blog over Jan, er ligt nog een verhaal te wachten om ontdekt te worden…” en nu is het zover.

Op 21 september mocht ik voor de Stichting Surinaamse Genealogie op hun jaarlijkse bijeenkomst Konmakandra een lezing houden. De hele dag was in het teken van DNA en er waren allerlei lezingen.
Door het maken van mijn presentatie raakte ik mij steeds meer bewust dat er meer over Jan te vinden zou moeten zijn.

Laat ik eerst even op een rijtje zetten wat ik al wel weet:
– 11 maart 1814: bij 20e Bat Landsmilitie aangesloten in kanton Zierikzee, bij de “Indiaansche Brigade”
– 16-18 juni 1815: slag bij Waterloo, ingesloten in Mons.
– 12 augustus 1815: Koloniale troepen worden naar Nederland teruggeroepen
– 23 november 1815: Vertrek naar Suriname via Vlissingen Schip: Admiraal van Braam
– 10 (januari?) 1816: Aankomst te Suriname
– 1821: dienst verlaten expiratie van dienst (6 jaar gediend)
– 8 januari 1827: bij de Guides
– 1 september 1827: Korporaal geworden bij de Guides (6 jaar gediend)
– 1833: getekend voor 2 jaar bij Korps Invaliden
– 16 mei 1834??
– 20 november 1839 overleden

Voor de nieuwsgierigen, op de Google Drive staat een dossier met alles wat ik tot nu toe over Jan gevonden heb.

Deze keer heb ik mij ook voorgenomen om maar eens zeer gestructureerd de Surinaamse archieven online door te klikken. Hieronder geef ik het overzicht wat ik nu heb gevonden. Jan was lid van het Bataljon Jagers nr 28, de Vijfde Kompagnie. Tot mijn verbazing heb ik een groot deel van zijn militaire loopbaan terug kunnen vinden.

1.05.10.08 Oud Archief Suriname: het Militaire Wezen
Periode: 1772-1874
https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/1.05.10.08?node=c01%253A0.c02%253A8.&open=c01%3A0.c02%3A0.%23c01%3A0.c02%3A0.

1, Commissariaat Militair 1816-1828
25, Bataljon Jagers nr. 28 (vroeger nr. 11) en Bataljon Artillerie van linie nr. 6, 1816- 1818; Corps Koloniale Guides, 1816

“De Compagnie is op den 21e Januarij gedebarkeert en heft Scheeps Ver.ses genoten tot en met 24 Januarij”

1816:

1e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/73b72137-0f62-8ffa-d5a9-4fd29da04c74
2e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/6ef2d99c-47ad-88b5-4f79-96f91c9a05a8
3e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/5eab5800-8a61-bee1-0d0e-21990ed3e160
4e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/221792d3-38d1-c5c6-c0f0-84c88583188b

Hij werd per kwartaal uitbetaald en soms staan er aantekening bij. Zoals bijvoorbeeld in het tweede kwartaal van 1816:
Jan was gedetacheerd maar waar naartoe staat er helaas niet bij….. en de opmerking wordt het derde kwartaal niet herhaald maar staat er iets anders.
Jan heeft in het hospitaal gelegen en krijgt daarom 17 dagen niet uitbetaald. Op 14 september in het hospitaal in een plaats die ik niet goed kan lezen, Bet’ain?? Op 18 september is hij geëvacueerd naar Paramaribo. Jan was niet de enige die ziek werd, de hele pagina staat vol met militairen in het hospitaal en een aantal stierven in die periode. Wat zou er geheerst hebben?
Het vierde kwartaal was Jan nog niet helemaal opgeknapt.
Nu kan ik wel lezen wat Bet’ain is, er staat Bellair en dat kan ik met behulp van Meneer Google terugvinden.
Plantage Bel-air, of Bellair genoemd was ook een militaire hoofdpost.

Het lijkt erop dat 1817 voor Jan geen bijzonderheden heeft gehad. Hij krijgt elke kwartaal 100% uitgekeerd en staat er “zonder verandering”
1e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/fbeef9d8-f7b3-ff93-4b7d-1a25ae3f0188
2e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/be4aaf8a-137d-22a8-3e74-503a79b014b6
3e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/a60e0d9f-aaf8-1a3c-33dd-5739b93cae2a
4e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/19ab4503-ed48-e5fa-9bf5-5d2b5b481606

1818 begint goed maar 25 september is het weer zover, Jan belandt in het hospitaal. Zou er een archief zijn van het hospitaal, vraag ik mij nu af.. Want ook in oktober ligt hij weer ziek.
1e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/f08a7ed8-fd2f-5fec-2c8e-1d6321ede645
2e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/89a0244c-2c3b-f68a-719a-517ec16a599d
3e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/0518cd26-3bef-74bf-63ac-7a3b430230c7
4e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/3846b3c0-382d-c798-3dae-3d86c0d7bcec

Zou hij misschien malaria hebben opgelopen?… Want ook in 1819 wordt hij een aantal dagen opgenomen.
1820 is weer een jaar zonder opmerkingen
1e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/a01431bd-40b7-25a0-3606-eec73a6f8527
http://proxy.handle.net/10648/ac608963-9f9f-3690-ce4f-dfd0b6e4e477
http://proxy.handle.net/10648/85a852ad-2e56-79ac-99a9-e094a399c75b
http://proxy.handle.net/10648/d007f348-9cd1-e5d9-1bbf-43bdbe48c1f5

Soms staat er ook vermeld waar de compagnie gelegerd was, zoals in het 4e kwartaal van 1820:

Jan was in Fort Amsterdam… vanuit daar werden de achterliggende plantages beschermd. Het is en blijft voor mij zo lastig te begrijpen dat een zoon van Christiaan aan deze kant stond van de geschiedenis in Suriname en het slavernijverleden.

Het is ook op Fort Amsterdam waar Jan afzwaait op 15 januari 1821.
Jan gaat niet terug naar Nederland, tenminste daar heb ik geen enkel bewijs van gevonden. Ik vind hem wel terug in Suriname in 1827. Waar hij de tussenliggende periode is geweest is nog een groot raadsel. Ik vind het opvallend dat het zes jaar is, precies een periode waar een militair voor tekende maar ik echt een groot aantal stamboeken uit deze periode doorgebladerd en geen Jan gevonden.

1.05.11.08 Suriname na 1828: Commissariaat voor Militaire Zaken
https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/1.05.11.08?node=c01%3A7.

36, Monsterrollen en afrekening van traktementen en soldijen van de officieren, onderofficieren en manschappen van het Corps Koloniale Guides; met bijbehorende stukken. 1822-1828 okt.

Zie je wat er met potlood is tussengevoegd?
Jan werd op 8 januari 1827 aangenomen bij de Koloniale Guides. Hier wil ik even extra bij stilstaan.

Koloniale Guides van Suriname, in front en rugwaarts Portman, K. ontwerper: Hove, Bartholomeus Johannes van uitgever: Gebroeders van Cleef Vervaardigingsjaar 1823

Dit schrijft Ineke van Kessel in haar boek “Zwarte Hollanders: Afrikaanse soldaten in Nederlands-Indië”.
“Het Surinaamse Korps Koloniale Guides had als voornaamste taak weggelopen slaven op te sporen en de kolonie te beschermen tegen aanvallen van marrons. Het Korps bestond uit ongeveer driehonderd zwarte soldaten, die werden geleid door blanke officieren.”

Jan werd 1 september 1827 korporaal bij de Guides op Fort Zeelandia.

1827:
1e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/9c006c48-c9cd-f0b0-8e14-dac5519f679a
2e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/fdcc5d25-bdc0-72c2-2f67-e984ab7ff6a5
3e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/78d1ff88-97e0-4dbe-28a8-ea49a9720152
4e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/c4d6c5a2-012c-ebba-02c3-db8378218297

1828:
1e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/fdd44dbb-450e-a442-d06f-3a2526e6b65b
2e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/435b7dac-2a11-73a6-d725-ed894895df1a
3e kwartaal: http://proxy.handle.net/10648/c0aa110d-ec94-9a20-f594-208680859814

En weer verbleef hij ook in het hospitaal, van 29 juli tot 11 augustus.
En nu raak ik hem kwijt… er is geen boek van het vierde kwartaal in dit archief. Wel de volgende opmerking:
“De gouverneur-generaal bepaalde bij order van 15 september 1828, nummer 61, dat de administratie over het Corps Koloniale Guides en Invaliden gevoerd bij het Commissariaat voor de Militaire Zaken, vanaf 1 oktober 1828 zou plaats hebben door de administrateurs van de troepen in Suriname. Daartoe moest de administratie van de beide corpsen door de boekhouder bij de 1e afdeling van het commissariaat, bij inventaris worden overgegeven aan de administrateurs. Achter in de band is een afschrift van gemelde order.”

Ik heb gezocht maar ze niet gevonden. Wel vind ik nog een boek van 1833 waarin korporaal Johan van der Vegt staat.
53, 1833. Corps Guides; onderofficieren en manschappen
http://proxy.handle.net/10648/1c8deff2-b001-fd46-5c70-5f941642bc41
http://proxy.handle.net/10648/32b4b706-d4fd-5251-52f3-3b3590d43024

We naderen nu het einde van Jan zijn militaire leven.

Tijdens de My Heritage bijeenkomst in Amsterdam ontmoette ik Denie Kasan, een groot kenner van de Surinaamse archieven en natuurlijk sprak ik met hem over Jan. Vooral de aantekening over de gouverneurs order waardoor Jan bij het Korps Invalides kwam, intrigeerde mij.
Van Denie  kreeg ik de link naar de archiefstukken “Nationaal Archief, Den Haag, Gouverneur-Generaal der Nederlandse West-Indische Bezittingen, nummer toegang 1.05.08.01, inventarisnummer 743″ en na flink bladeren tot scan 69 was het zover:
Daar staat Johan van der Vecht, zo werd hij ook in het stamboek genoemd waar staat dat hij de zoon is van Christiaan van der Vegt en Kaatje de Bas. Dit moet hem dus zijn. Het is wat moeilijk te lezen maar volgens mij staat er:
“2e Den korporaal Johan van der Vecht als blijkens overlegd
Certificaat van geneeskundige visitatie ten gevolge van 
Vergevorderde ouderdom & Zwakheid tot verdere Militaire
dienst volstrekt buiten staat”

Bij “vergevorderde ouderdom” heb ik wel even mijn wenkbrauwen opgetrokken, Jan was in 1836 pas 47 jaar. Zijn vader werd 82, zijn broers Cornelis 66, Teunis 83 en Christiaan jr 64 jaar. Zou het door zijn verblijf in Suriname gekomen zijn?

Jan komt terecht bij het Korps Invaliden, een opvang voor oude soldaten.
4, Alfabetisch naamregister op het stamboek van de onderofficieren en manschappen van de koloniale invaliden; vervaardigd december 1837. 1 deel, in katernen
http://proxy.handle.net/10648/31c2dbce-12df-fc63-eeea-e1338158186b
http://proxy.handle.net/10648/60791b9c-f4a8-eef9-45e3-3844d653e0f0

3, Stamboek van de onderofficieren en manschappen van de koloniale invaliden in Suriname. (1837) 1 deel
http://proxy.handle.net/10648/d6dc7071-c909-6782-b5b9-13f07beb60f6
http://proxy.handle.net/10648/a1fe80cd-66db-12b3-2cfa-5aff7f598946

Dit stamboek geeft veel informatie.
En de laatste aantekening roept bij mij weer vraagtekens op. Op 11 januari 1837 verlaat Jan het Korps Invaliden, waar gaat hij naartoe?
Dit blijft voor mij het grote raadsel…. Waar en bij wie is hij tot zijn overlijden op 20 november 1839? Daar zou ik net zo graag antwoord op willen hebben als op de vraag waar hij tussen 1821 en 1827 was.

En de grote vraag blijf, heeft Jan nazaten in Suriname? Heeft er, zoals Cynthia McLeod het noemt, vleselijke conversatie plaatsgevonden?

Het wordt nu tijd om de niet militaire boeken te gaan doorbladeren!