Meestal schrijf ik over zoektochten die een goed einde hebben maar zo is het lang niet altijd. Andere zoektochten vragen veel geduld en soms ook een beetje gokken. Over zo’n zoektocht wil ik nu schrijven.

Het gaat om Christiaan zijn zoon Jan, geboren in 1789. Jan heeft een gratificatie gekregen omdat hij gevochten heeft bij Waterloo, is met de Indische Jagers naar Suriname vertrokken en vanaf dat moment weet ik niets meer over hem. Ik hoop dat hij de Normandiër is waarover geschreven wordt bij zijn neef en nichtje, maar daar ben ik helemaal niet zeker van. Wel heb ik een omschrijving van hem uit het militieboek, wie weet gaat mij dat later nog helpen.

In de archieven is bijna van iedereen het overlijden vastgelegd. Dat leek mij een goed startpunt om te zien waar Jan zijn leven geëindigd is, hopend dat ik zo terug kan. Op de site www.wieiswie.nl heb ik zijn naam ingevuld, in de periode tussen 1830 en 1880 en Jan als overledene. Er bleven 72 maal een “Jan van der Vegt” over. Ik heb ze allemaal bekeken en er bleef er eentje over.

De leeftijd scheelt een paar jaar maar bij Christiaan zit er ook leeftijdsverschil tussen de verschillende documenten. Ouders onbekend maken van hem een goede kandidaat al raak ik in verwarring door Utrecht en Ommen. “Extract gem. Ommen – kolonist – verder geen gegevens bekend.”, het klinkt allemaal raadselachtig, kolonist. Deze omschrijving is van Utrecht maar overgekomen uit Ommen, wat zou er dan op die van Ommen staan. De site “wieiswie” geeft weer uitkomst. De akte uit Ommen staat er ook beschreven en hier staat als geboorteplaats Amsterdam, dezelfde stad die vermeld staat in het militieboek.
Zou deze Jan, Christiaan zijn zoon zijn??

Op de site www.zoekakten.nl kan ik op zoek aan naar de originele akten. Altijd kijken of de originele akten is mij geleerd, niet alle aantekeningen zijn overgenomen. Die uit Ommen kan ik er vinden helaas zonder een aantekening die mij ver kan helpen, de akte van van Utrecht stond niet online.

Afgelopen week vernam ik dat Yvette Hoitink in het Utrechts Archief was, een goed moment om af te spreken en meteen op zoek te gaan naar de akte van Jan zijn overlijden. Om Jan zijn akte in te zien werd een groot boek gebracht en daar was de akte met helaas ook geen enkele aantekening.

Nu kwam alle kennis van Yvette goed te pas. Zij vertelde over de bedelaarskolonie Ommerschans en de Maatschappij van Weldadigheid. Bedelaars werden door de stad naar Ommerschans gestuurd waar een soort kazerne was waar 2.000 mensen woonden.
Ik schrik hiervan, zou zoon Jan in zo’n armoede terecht gekomen zijn? Yvette legde uit dat de stad van oorsprong een rekening kreeg voor de bedelaars die zij naar de kolonie stuurde. Ergens in het Utrechts Archief zou dan een overzicht moeten zijn dat na Jan was overleden, er niet meer voor hem betaald diende te worden. Via de site van het archief vroegen we de boeken.

Er staat gelukkig een index per dag, hoefden we niet alle bladzijden door, de boeken waren nogal dik.
We kwamen inderdaad allemaal documenten tegen over bedelaars, rekeningen en overzichten, we zaten goed. Omdat Jan in juli overleden was, zou Utrecht vanaf die maand niet meer hoeven te betalen en zouden we een mutatie document moeten vinden.
Het document vonden we maar zonder Jan van der Vegt.
Er zit nu nog maar één ding op. Ik moet naar het Drents Archief in Assen. Op zoek naar de stukken van de kolonie en het dossier van Jan van der Vegt. Uit een voorbeeld weet ik dat bij aankomst de mensen beschreven werden. Als de omschrijving overeenkomt met die in het militieboek, kan ik er bijna van uit gaan dat ik de goede Jan van der Vegt gevonden heb.
Ondertussen ben ik wel geïntrigeerd geraakt door de Maatschappij van Weldadigheid en de kolonies. De boeken “De bedelaarskolonie” en “De proefkolonie” van Wil Schackmann staan op mijn verlanglijstje, maar eerst zien te achterhalen of deze Jan wel de zoon is van Christiaan en Kaatje. Yvette, dank voor al je hulp!

Afbeelding via: http://www.oudommen.nl/category/artikelen/ommerschans/