Waarom dit Blog?

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

In dit blog neem ik je mee op de zoektocht naar het vergeten levensverhaal van mijn voorvader Christiaan die geboren werd op de Kust van Guinee, als gestolen kind naar Nederland werd gebracht. Hij diende als kind verschillende leden van het Stadhouderlijk Hof, waar na hij aan de Burgemeester van Weesp werd gegeven die hem aannam als “antiqiteit”.
Voor zijn doop werd hij Presto genoemd. Welke naam zijn ouders hem gegeven hebben, is (nog) onbekend, vandaar de naam van het onderzoek “Hoe heette Christiaan?”
Niet alleen onderzoek ik zijn leven en de wereld waarin hij leefde maar ook dat van zijn kinderen en kleinkinderen. Tijdens de speurtocht ontdekte ik dat Christiaan lang niet het enige Afrikaanse jongetje was die als bediende in Nederland terecht kwam. Ook over de anderen schrijf ik.
Hoe dat allemaal begon?

Jaren geleden typte ik mijn naam in de Google zoekbalk en de uitkomst heeft mij niet meer losgelaten. Dit vond ik:
(Ondertussen weet ik dat onderstaande niet correct is.)
Hiermee begon mijn zoektocht die mij tot de dag van vandaag bezig houdt. Wilt u weten wat er tot nu toe bekend is?

In de Samenvatting staat Christiaan zijn levensverhaal met alle vondsten tot nu toe.
Een overzicht van alle blogs zijn te lezen via het Archief. 2013 was het jaar dat de slavernij in Nederland 150 jaar was afgeschaft en mijn gedachten gingen zeer regelmatig naar mijn voorvader Christiaan van der Vegt, wiens achternaam en krullen ik met trots draag.
Daarom heb ik besloten om op zoektocht te gaan naar zijn vergeten levensverhaal en dat vast te leggen in dit blog. Mijn droom is om ooit de naam te weten die zijn ouders hem gegeven hebben bij zijn geboorte op de Kust van Guinee, vandaar de vraag:

“Hoe heette Christiaan?”

In de Samenvatting worden alle vondsten bijgehouden zodat u vlot op de hoogte bent van het verhaal.
In het Archief staan alle blogs op een rij, in volgorde van het schrijven.
De zoektocht is ook te volgen via de Facebookpagina  (+600 Volgers) waar o.a. de blogposts worden geplaatst en de timeline is gevuld met bronbestanden.
Op Pinterest (+210 volgers) staat een verzameling van schilderijen (+650) met Afrikaanse bedienden bij Europese families en afbeeldingen die horen bij het verhaal van Christiaan zijn leven.
Op Google Drive is een archief vrij toegankelijk met alle gevonden documenten en aktes.
Er is een Tijdslijn met gebeurtenissen in Christiaan zijn leven.
De Stamboom met zijn nazaten is in te zien via MyHeritage.
Alle gemaakte foto’s van plekken uit zijn leven staan op Flickr.
Af en toe Twitter ik over vorderingen en vondsten met #HoeheetteChristiaan.
Ondertussen vormt er zich een Christiaan Bibliotheek, op Library Thing is zichtbaar welke boeken in de bibliotheek aanwezig zijn.
Van de beschreven bladmuziek in de inventarislijsten gemaakt na het overlijden van D’Arrest, heb ik een Spotifylijst aangemaakt. Deze muziek hoorde en speelde Christiaan in Huize d’Arrest.

In mijn DNA is Christiaan nog duidelijk zichtbaar:

Schroom niet om te reageren. Heeft u vragen of opmerkingen? Ik hoor ze graag! U kunt ze posten op de facebookpagina of onder het blog. Ik reageer altijd.

Veel leesplezier!
Annemieke van der Vegt
Handtekening Christiaan 01
(Handtekening Christiaan 31 juli 1788)

Petrus zijn vader – Deel 3

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Het is al weer een aantal jaren geleden dat ik schreef over de zoektocht naar Petrus zijn vader. Daarom eerst een samenvatting.
Petrus is de zoon van Christiaan zijn achterkleindochter Dirkje. Zij is de zuster van mijn overgrootvader Anthonie al staat ze in veel stambomen als zijn halfzuster. DNA heeft echter uitgewezen dat zij een volle zus is.
Dirkje kreeg op 23 juni 1873, ongehuwd, haar zoon Petrus.

De zoektocht naar zijn vader heeft mij al twee blogs bezig gehouden.

Het heeft even geduurd maar ik denk dat ik Petrus zijn vader gevonden heb!

Hoe ik dat gedaan heb, ga ik hier vertellen, misschien dat het anderen ook helpt met hun zoektocht.
Twee van Petrus zijn kleindochters heb ik getest, Teuntje en Alida. Ook zijn er nazaten getest van Dirkje en haar latere echtgenoot Jan Hogervorst. Bij de matches dook er een andere nazaat van Petrus op, O.H. Hij is de kleinzoon van een andere kleindochter.

Zeer regelmatig controleerde ik bij Teuntje en Alida naar hun nieuwe DNA matches, lang gebeurde er niets…… maar opeens was daar de match met M.G. Een match van 169,2 centiMorgans met Teuntje en 111,3 met Alida. Nergens kon ik haar in de stamboom plaatsen….. maar ze matchte wel met de nazaten van Dirkje maar niet met de nazaten van Dirkje en Jan. Dat was een grote rode vlag!

M.G. (1942) had een stamboom met daarin haar grootouders, deze stamboom heb ik verder uitgebreid. De volgende stap was om te bepalen hoe de relatie tussen M.G. en de zussen volgens DNA zou zijn. Dat doe ik door de DNAPainter tool “Shared cM Project“.
Wanneer ik daar de 169 centiMorgans invoer, krijg ik de volgende mogelijkheden:

Voor het schema neem ik het gemiddelde van de zussen, 140 centiMorgans:

De zussen en M.G zijn nagenoeg even oud, daarom neem ik aan dat ze van dezelfde generatie zijn. In het schema zijn Alida en Teuntje “SELF” en M.G. zit in dezelfde horizontale balk. We zoeken daarom de overgrootvader van de dames die dan ook de overgrootvader van M.G. is. In het schema kom ik uit bij Half 2C. Ze horen gemiddeld 120 cM  te delen, achternichten omdat ze maar één overgrootouder delen.
Dit klopt allemaal!

Maar wie van de vier overgrootvaders van M.G. zou dan de vader van Petrus zijn?

De volgende logische stap is om bij de matches te kijken of er meer zijn die ik kan linken aan één van deze overgrootvaders….. en dat lukte niet…
De stamboom uitgebreid met de volgende generatie om te kijken of ik daar een match op vond, dat lukte niet maar ik vond wel iets anders opvallends. Eén van M.G. haar overgrootvaders zijn vader heet Petrus!

Zou Dirkje haar zoon naar hem vernoemd hebben? Johannes Franciscus van der Heijden kreeg nu mijn volledige aandacht. En niet voor niets!

Hij was in Weesp! Vanaf 20 mei 1872! Ruim op tijd om Petrus te verwekken. 😉
De datum van vertrek is niet ingevuld, wel staat er bij opmerkingen staat iets wat ik (nog) niet helemaal begrijp:

Weet jij wat dit betekent? Laat het mij weten!
UPDATE:
Willem Vermeulen heeft in de reactie onder dit blog uitgelegd wat de betekenis is.
Ik denk dat ik nu Petrus zijn vader heb gevonden!
Om echt zeker te zijn zou ik nog graag een nazaat van Johannes Franciscus van der Heijden willen testen. Ik heb ze al gevonden en zal ze binnenkort benaderen, de test ligt al klaar!

Christiaan van Gorssel

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Dit blog heet “Hoe heette Christiaan?” omdat ik op zoek ben naar de naam die mijn voorouder Christiaan van der Vegt van zijn ouders heeft gekregen.
Durende deze zoektocht kwam ik veel meer Christiaans tegen met dezelfde achtergrond als “mijn” Christiaan. Geboren op de Westkust van Afrika, weggehaald van hun ouders, naar Nederland gebracht en dienaar bij een familie met aanzien in Nederland.

In het, in mijn ogen, mooiste tijdschrift van Nederland, GEN staat deze keer het levensverhaal van een andere Christiaan.


Christiaan van Gorssel kwam uit de Oost.
Ook zijn geboortenaam is niet bekend, hij kwam met de naam Nucius Zoutman naar Nederland.

Zijn nazate Machteld is uitgebreid op zoek gegaan naar zijn levensverhaal dat je nu kunt lezen in GEN.
Ontvang je GEN niet, denk er toch eens over na om lid te worden van het Centrum voor Familiegeschiedenis. Je vindt de verschillende abonnementen HIER.


Machteld, met heel veel plezier heb ik op de achtergrond af en toe meegedacht. Het is bijzonder om beiden zo met een voorvader Christiaan bezig te zijn.

Bij de Verenigde Naties

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

In bijna alle kranten staat het:

Volkskrant, Algemeen Dagblad, Trouw, Telegraaf en Internationaal wordt er over bericht.

Ook waren Taco Dibbits en Valika Smeulders op de radio te horen.

Valika wijst nog extra op het verhaal van Paulus dat ik heb mogen inspreken voor de audiotour. Wil je die nog eens bekijken en beluisteren, dat kan, klik op de afbeelding:

De audiotour heb ik ook in het Engels ingesproken en die wordt zichtbaar en hoorbaar in het hoofdkantoor van de Verenigde Naties.
Als je goed luistert, hoor je ook dat Christiaan zijn naam wordt genoemd en vanaf eind deze maand zal zijn naam dus klinken in New York.
Links het hoofdkantoor.

Tien jaar geleden begon ik met “Hoe heette Christiaan?” Wie had ooit kunnen bedenken dat zijn naam zo bekend zou worden? Ik in ieder geval niet!

UPDATE 02-03-20023:
Video van de opening

Kinderen als cadeau naar Engeland

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Soms krijg ik in email tips, hints, adviezen of een artikel, zo ook deze week ontving ik een artikel waar ik de gever heel dankbaar voor ben. Het blijft bijzonder dat mensen zo voor mij uit kijken en aan Christiaan denken wanneer ze iets lezen.

Het artikel komt uit “Slavery & Abolition, A journal of Slave and Post-Slave studies” Het heet “[A]s Fast as Ships Return he Will Send Every one a Boy”. Enslavd Children as Gifts in the British Atlantic”
Geschreven door Phillip Emanuel.


Het artikel gaat over jongetjes zoals Christiaan, hoe en door wie zij naar Groot-Brittannië zijn gebracht.

Als eerste staat er een quote uit een brief die ontvangen is door de Royal African Company.

“S.r Dalby Thomas p[er] his first L[ett]re adviseth that he enjoys his health very well & that he has sent M.r Pindar Col.o Lancashire M.r Hall & M.r Joliffe each of them a Black boy and p[er] next he intends to goe on with all his friends whom he takes to be all that sate with him, and as fast as ships return he will send every one a Boy“.

Francis Wheatley – A Family Group in a Landscape c 1775

 

De eerste keer dat ik dit las gingen er zoveel gedachten door mijn hoofd en zag ik al die schilderijen voor mij waarvan experts tegen mij zeiden dat de jongetjes stijlfiguren waren….

In een andere bron uit 1681 vond hij: “have sent you by the bearer a boy. He is not so handsome as I could wish he were but is the best I could gett, therefor hope you will accept the will for the deede”

Hij schrijft over jongetjes die vanuit Komenda gestuurd werden naar Cape Coast, een fort waar ik ook ben geweest.


Het artikel heb ik nu al verscheidene malen gelezen en ben nu de bronnen aan het bestuderen.
Zouden we in Nederland ook nog zulke bronnen hebben? Zouden er nog brieven zijn waar iets in vermeld staat?
Misschien dan niet over Christiaan maar dan over één van de andere jongetjes die in Nederland terecht is gekomen?

En ik zie bij de bronnens ook boeken die in de Christiaan bibliotheek thuishoren. Die gaat weer uitgebreid worden!

Onverwachte nieuwe Nazaat

Hoe heette Christiaan? Geplaatst op door

Zeer regelmatig controleer ik of de geteste nazaten van Christiaan nieuwe matches hebben. Wekelijks komen er nieuwe matches bij en je weet natuurlijk nooit welke verrassing daar tussen kan zitten.
Zo ook een avond een aantal maanden geleden.

(Om de privacy te beschermen zal ik geen namen vermelden)

Mijn vader had een nieuwe match, Mr Z deelt met hem 53 cM. De volgende stap die ik dan doe, is kijken naar de shared matches en ja hoor!
Hij match ook met alle geteste neven en nichten van mijn vader. Ook matcht hij met de Wormhoudt matches, Hendrik Bekkers zijn vaderskant. Het kan niet anders dan dat hij een nazaat is van Kaatje van der Vegt & Hendrik Bekkers! Maar hoe?….

Via MyHeritage heb ik hem een bericht gestuurd en hij reageerde snel. (Dat is wel eens anders) Misschien kwam dat wel omdat hij gezien had dat hij matchte met 12 personen die ik beheer.

Hij vertelde dat hij niet veel kennis had over zijn voorouders, gaf aan mij wat hij wist en we hebben een stamboom gemaakt. Hij vermoedde dat de connectie aan de kant van zijn vader zat, dat werd een aantal weken later bevestigd door de uitkomst van de DNA-test van zijn vader. Hij matcht met mijn vader en diens neven en nichten tussen de 330 cM en 225 cM.

De volgende stap is om te gaan kijken hoe de relatie tussen Mr Z zijn vader, die ik nu Mr Y ga noemen en mijn vader en de neven en nichten is volgens DNA.
Hiervoor ga ik naar de tool op DNAPainter, hier kan je het aantal cM invullen van de match en krijg je de mogelijkheden in beeld.

Mr Y is “SELF”, hij is een generatie jonger als mijn vader waardoor ik een regel hoger moet kijken. Nu blijven er drie opties over, Half 1C1R (halve neef, een generatie verwijderd), 1C1R en 2C1R (2C noemen wij achterneef/achternicht).
Wanneer ik kijk naar alle matches met de neven en nichten past Half 1C1R heel goed. In de stamboom wil dat zeggen dat een grootouder van de neven en nichten een overgrootouder is is van Mr Y.

Aan mijn kant van de familie is het duidelijk, mijn overgrootvader heeft buiten het huwelijk nog een kind gekregen.

Anthonie van der Vegt. Zijn achterkleinzoon – Mijn overgrootvader

Nu wordt het passen en meten.
Wie van Mr Y zijn overgrootouders op papier is dat niet volgens DNA?
Omdat MyHeritage wel het Y-DNA meet (maar niet publiceert) en ik mijn vaders Y-DNA heb getest, kunnen we heel snel de mannelijke lijn uitsluiten. Daar zit het niet.
Toen waren er nog drie over.

Door zijn matches was heel snel de conclusie te trekken dat een grootmoeder inderdaad van haar vader is.
Toen waren er nog twee over.

Naar de laatste twee heb ik genealogisch onderzoek gedaan. Al snel ontdekte ik dat een grootouder verwekt was voor het huwelijk, deze kreeg mijn bijzondere aandacht en ik vond een foto!
Die foto liet ik aan mijn vader zien, hij zag meteen overeenkomsten met zijn grootvader!
Zien jullie het ook? Ondanks het leeftijdsverschil.

Links mijn grootvader, rechts de grootvader van Mr Y. (halfbroers?)

Om helemaal zeker te zijn, zou het testen van een kind van Mr Y zijn grootvader de doorslag geven.

Mr Z, Mr Y en ik denken dat wel weten hoe het zit.
We weten in ieder geval heel zeker dat zij nazaten van Christiaan zijn!