In dit blog neem ik je mee op de zoektocht naar het vergeten levensverhaal van mijn voorvader Christiaan die geboren werd op de Kust van Guinee, als gestolen kind naar Nederland werd gebracht en voor zijn doop Presto werd genoemd. Welke naam zijn ouders hem gegeven hebben, is (nog) onbekend, vandaar de naam van het onderzoek “Hoe heette Christiaan?”
Niet alleen onderzoek ik zijn leven en de wereld waarin hij leefde maar ook dat van zijn kinderen en kleinkinderen. Tijdens de speurtocht ontdekte ik dat Christiaan lang niet het enige Afrikaanse jongetje was, die als bediende in Nederland terecht kwam. Ook over de anderen schrijf ik.
Hoe dat allemaal begon?
Jaren geleden typte ik mijn naam in de Google zoekbalk en de uitkomst heeft mij niet meer losgelaten. Dit vond ik:
(Ondertussen weet ik dat onderstaande niet correct is.) Hiermee begon mijn zoektocht die mij tot de dag van vandaag bezig houdt. Wilt u weten wat er tot nu toe bekend is?
In de Samenvatting staat Christiaan zijn levensverhaal met alle vondsten tot nu toe.
Een overzicht van alle blogs zijn te lezen via het Archief.2013 was het jaar dat de slavernij in Nederland 150 jaar was afgeschaft en mijn gedachten gingen zeer regelmatig naar mijn voorvader Christiaan van der Vegt, wiens achternaam en krullen ik met trots draag.
Daarom heb ik besloten om op zoektocht te gaan naar zijn vergeten levensverhaal en dat vast te leggen in dit blog. Mijn droom is om ooit de naam te weten die zijn ouders hem gegeven hebben bij zijn geboorte op de Kust van Guinee, vandaar de vraag:
“Hoe heette Christiaan?”
In de Samenvatting worden alle vondsten bijgehouden zodat u vlot op de hoogte bent van het verhaal.
In het Archief staan alle blogs op een rij, in volgorde van het schrijven.
De zoektocht is ook te volgen via de Facebookpagina (+500 Volgers) waar o.a. de blogposts worden geplaatst en de timeline is gevuld met bronbestanden.
Op Pinterest (+210 volgers) staat een verzameling van schilderijen (+650) met Afrikaanse bedienden bij Europese families en afbeeldingen die horen bij het verhaal van Christiaan zijn leven.
Op Google Drive is een archief vrij toegankelijk met alle gevonden documenten en aktes.
Er is een Tijdslijn met gebeurtenissen in Christiaan zijn leven.
De Stamboom met zijn nazaten is in te zien via MyHeritage.
Alle gemaakte foto’s van plekken uit zijn leven staan op Flickr. Af en toe Twitter ik over vorderingen en vondsten met #HoeheetteChristiaan.
Ondertussen vormt er zich een Christiaan Bibliotheek, op Library Thing is zichtbaar welke boeken in de bibliotheek aanwezig zijn.
Van de beschreven bladmuziek in de inventarislijsten gemaakt na het overlijden van D’Arrest, heb ik een Spotifylijst aangemaakt. Deze muziek hoorde en speelde Christiaan in Huize d’Arrest.
In mijn DNA is Christiaan nog duidelijk zichtbaar:
Schroom niet om te reageren. Heeft u vragen of opmerkingen? Ik hoor ze graag! U kunt ze posten op de facebookpagina of onder het blog. Ik reageer altijd.
Nog steeds weet ik niet wanneer Christiaan zijn dochter Grietje is overleden en dat zou ik toch wel heel graag willen weten. Niet alleen wanneer maar ook waar….
De afgelopen tijd ben ik weer gaan speuren.
Als eerste maar eens duidelijk proberen te krijgen in welke periode zij overleden is. Haar laatste kind werd in 19 januari 1825 geboren in Den Helder. Ik heb niet gevonden dat ze overleden is bij de bevalling.
Soms heb je geluk bij je onderzoek, vind je iets onverwachts wat antwoorden geeft waar je niet om gevraagd heb. In 2014 was ik samen met Michel Doortmont in het Nationaal Archief op zoek naar de originele stukken rond de brief van Christiaan zijn andere dochter, Antje. Bij die stukken lag een papiertje waardoor ik zoon Jan vond maar dus ook informatie over Grietje waar ik nu geholpen mee ben.
Dit document is opgemaakt op 25 juni 1830, alle kinderen van Christiaan en Kaatje worden genoemd en waar ze verbleven. Ook degenen die overleden waren. Bij Grietje staat dat ze in Den Helder woont en dus nog leeft.
Het volgende document is de overlijdensakte van haar zoon Joseph. Wanneer je op de afbeelding klikt, zie je het originele document wat je kan vergroten om beter te lezen.
Achter Margaretha van der Vegt staat geschreven: “blijkens dood extract“.
Ik denk dat ik nu de conclusie kan trekken dat Grietje is overleden tussen 25 juni 1830 en 9 december 1833.
De afgelopen dagen ben ik gaan bladeren in alle overlijdensakten in Den Helder tussen januari 1825 en januari 1834 via Familysearch. Voor de zekerheid maar begonnen bij de geboorte van haar dochtertje Maria. Ik heb haar niet gevonden, niet als Grietje of Margaretha en niet met de naam Van der Vegt/Vecht of Nassies. (ik heb trouwens ook nog geen huwelijksakte gevonden van Grietje en Joseph).
De volgende mogelijkheid die ik had bedacht was het bevolkingsregister maar de bevolkingsregisters in Den Helder beginnen in 1850-1860, dus te laat…. Ik zag wel iets anders: Hiervoor zal ik naar Alkmaar moeten.
Ook laat dat “blijkens dood extract” mij nog niet los. Zou dat briefje ergens in het Zeeuws archief zijn bewaard? Waar was dat voor nodig? En het belangrijkste, wat staat er geschreven?
Na even zoeken in het Zeeuws Archief vind ik dit: 886-1175 “Bij de raad, burgemeesteren, burgemeester en wethouders en burgemeester ingekomen stukken, 1814 mei-1913 juli“.
Ingekomen stukken, dat briefje zou je kunnen beschouwen als een in gekomen stuk.
Bij het Zeeuws archief is scannen nog niet gratis zoals bijvoorbeeld in Alkmaar, echter een ritje Vlissingen is duurder dus: Wie weet zit het briefje er tussen!
Ondertussen ga ik ook nadenken over andere opties:
In 1830 was Grietje 46 jaar oud, haar zoon Christiaan (die ook zoek is) was 10 jaar en Cornelis 9 jaar.
Zouden ze de kinderen naar het weeshuis hebben gebracht, zie de aantekening op dochter Maria haar overlijdensakte.
Zouden ze hebben rondgetrokken met hun kermistent, weer hebben opgetreden als de “Singaleezen en Waterchineezen“?
Zou ze nog met haar zus Antje langs kermissen hebben getrokken zoals de burgemeesters van Weesp schreven in de jaren 1815-1821?
Zou ze ergens onderweg zijn overleden…..
Er zijn nog zoveel mogelijkheden!
Ik ben nog niet uitgezocht en ik ga het nog niet loslaten!
Detail van Willemsoord te Den Helder bij het Nieuwe Diep en de ingang van het Noord-Hollands Kanaal, ca. 1830. Collectie Provinciale Atlas, Noord-Hollands Archief.
UPDATE 16-07-2020
Ik kreeg de suggestie dat het dood extract misschien niet van Grietje was maar van Joseph.
Dus ben ik weer verder aan het bladeren in de overlijdensaktes in Den Helder. Op Joseph zijn akte van 1853 staat dat hij weduwnaar is. Dus ik blader door tot 1853.
Vanaf het begin schrijf ik dat ik Christiaan zijn kinderen en kleinkinderen onderzoek. De afgelopen dagen vroeg ik mij af wat ik eigenlijk van welk kleinkind weet of juist niet. Daarom nu maar eens een overzicht met alle kleinkinderen die een naam hebben gekregen.
Kleinkind voor kleinkind ga ik vermelden met linkjes naar hun verhalen en met de eventuele vragen die ik nog over hen heb.
Kaatje van der Vegt (Weesp 1820 – Weesp 1893)
Als allereerste staat mijn pittige betovergrootmoeder Kaatje in de lijst. Over haar heb ik al veel geschreven en ik denk niet dat ik haar nog verder hoef te onderzoeken. Al blijft natuurlijk wel de vraag waarom ze naar haar echtscheiding niet huwde met mijn betovergrootvader Hendrik met wie ze zeven kinderen kreeg…
Dirk van der Vegt (Weesp 1824 – Weesp 1826) Dirk van der Vegt (Weesp 1828 – Weesp 1828)
Christiaan van der Vegt (Weesp 1829 – Weesp 1895) Kris van der Vecht noemde hij zichzelf en zijn bijnaam was Zwarte Chris. Hij had blauwe ogen, blond haar en een bruine huidskleur. Uit de archieven blijkt dat hij nogal “luidruchtig” was. Zouden wij dat ook niet hebben wanneer je 10 kinderen krijgt en de oudste maar 22 jaar oud wordt? Hij heeft een nacht in de gevangenis gezeten met de broer van mijn overgrootvader, ik denk dat hij hem dus ook gekend heeft.
Geertrui van der Vegt (Weesp 1833 – Weesp 1898)
Haar leven heb ik uitgebreid beschreven. De tijd waarin zij leefde, is te zien in de archieven. Ze werd maar 64 jaar oud en 4 van haar kinderen overleden jong. Geertrui kon schrijven blijkt uit haar ondertekening van de huwelijksakte. Behalve haar handtekening zien we ook de handtekening van haar broer Kris. Beiden schrijven ze Van der Vecht. Cornelis van der Vegt (Weesp 1835 – Weesp 1836) Hij werd vernoemd naar zijn vader die bij zijn geboorte 52 jaar oud was.
Hendrika de Jong Van der Vegt (Weesp 1812 – Weesp 1814)
Zij is Christiaan en Kaatje hun eerste kleinkind en beiden hebben haar gekend. Haar voornaam is echt Hendrika de Jong en haar vader is onbekend op de akte. Althans, zijn naam stat niet daar maar ik denk dat het wel heel duidelijk is hoe hij heette. Ze stierf ongedoopt, terwijl haar grootmoeder Kaatje aan de kerkenraad bijna gesmeekt heeft of haar kleindochter gedoopt mocht worden.
Maria Nassies (Weesp 1814 – Amsterdam 1814)
Door Maria haar overlijden weet ik dat haar ouders met een kermistent op de Amsterdamse Botermarkt, het huidig Rembrandtplein, stonden. Op haar overlijdensakte staat: “zes weeken , wonende ambulant en overleden Botermarkt in de tent der Singaleesen, geboren te Weesp, Dochter van Joseph Nassies van beroep reisende met zijn Spel en Grietje van der Vegt“.
Joseph Nassies(Den Helder 1817 – Vlissingen 1833)
Hij heeft nog geen eigen verhaal op de site, omdat ik denk dat ik meer over hem kan vinden. Joseph overleed als scheepsjongen op het wachtschip Minerva staat er op de overlijdensakte. Misschien is er nog ergens bijvoorbeeld een scheepsrol. Christiaan Nassies (Den Helder 1820 – ?)
Spoorloos is deze Christiaan….
Is hij als kind overleden of is hij, net als zijn broers, gaan varen?
Zijn naam voer ik halfjaarlijks in op Supersearch van MyHeritage, misschien vind ik hem zo een keer ergens op de wereld…..
Cornelis Nassies (Den Helder 1821 – ?)
Over Cornelis zijn enerverende leven weet ik veel. Hij was scheepskok, voer naar Miramar, voormalig Birma, leed schipbreuk met de Petronella, maar overleefde het als één van de weinige. Het blijft voor mij bijzonder om een afbeelding te zien van dit schip waar Cornelis op voer.
Onderzoekster Lieve heeft Cornelis geadopteerd en vond hem terug in Amsterdam onder de naam Cornelis Nasjis. Zo werd duidelijk dat Cornelis is blijven varen, naar Batavia maar ook naar Scandinavië en Rusland. Waar en wanneer hij is overleden weet ik nog niet…
Maria Nassies (Den Helder 1825 – Den Helder 1826)
Familie onderzoekers komen het allemaal tegen, jong overleden kinderen zoals Maria. Veel aandacht krijgen ze vaak niet, maar soms kunnen ze geheimen prijsgeven die we anders niet hadden gevonden. Zoals Maria op haar overlijdensakte; In de kantlijn staat “weeshuis”. Het overlijden van haar moeder Grietje heb ik nog niet gevonden maar zou het zo zijn dat Grietje voor 1826 was overleden? Dat haar kinderen in het weeshuis terecht zijn gekomen?
In het archief van Alkmaar ben ik op zoek geweest naar hen in een weeshuis, maar heb ze niet gevonden. Wel las ik dat de jongens vanaf een bepaalde leeftijd naar zee werden gestuurd. Dat past precies bij Maria haar broers.
Jan Christiaan van der Vegt (Amsterdam 1816 – ?)
Ook van deze kleinzoon weet ik weinig en heb ik geen datum van overlijden maar ik weet dat hij tenminste 13 jaar oud is geworden. Hij staat in het bevolkingsregister van Den Helder als Jan van der Regt. Het zou mij niets verbazen wanneer hij ook is gaan varen…..
Elizabeth van der Vegt (Amsterdam 1819 -?)
Ik heb het vermoeden dat Elizabeth vlak na haar geboorte is overleden. Veel is er niet gevuld en haar moeder ligt nog in het Binnen Gasthuis. De patiëntenregisters beginnen in 1850, daar kan ik niet meer informatie bij vinden. Ook heb ik in de eenjarige tafels van overlijden gezocht maar haar niet gevonden.
Catharina Johanna van der Vegt (Buiksloot 1820 – Leiden 1865)
Tot mijn schande kom ik erachter dat deze kleindochter nog geen eigen blog heeft…… Daar ga ik binnenkort verandering in brengen!
Ik denk dat ze een beetje in mijn vergetelheid is terecht gekomen door haar nichtje die naar haar vernoemd is. Het blog over haar staat in mijn top 10.
Hendrica Sophia van der Vegt (Warmenhuizen 1822 – Den Helder 1897)
Over het, in mijn ogen treurige leven van deze kleindochter ben ik veel te weten gekomen. Ik heb het uitgebreid kunnen beschrijven en ben blij over hoeveel er in de Nederlandse archieven te vinden is.
Teunis Brederode (Den Helder 1843 – Den Helder 1844)
Op zijn geboorteakte krijgt hij de achternaam van zijn moeder Vrouwtje Brederode, bij zijn overlijden heet hij Van der Vegt. Veel valt er niet over hem te schrijven maar…. ik kon het niet laten als inwoner van de Vijfheerenlanden en “Het Land van Brederode“. En inderdaad is Vrouwtje een verre nazaat van Dirk III van Brederode.
Christiaan van der Vegt (Nederhorst den Berg 1820 – Amsterdam 1820)
Deze Christiaan zijn overlijden heb ik gevonden toen ik nog niet geleerd had om alle vondsten goed vast te leggen. Ik het dus niet meer terugvinden… Dus een les ook voor alle beginners, noteer je bronnen!
Pieter van der Vegt (Nederhorst den Berg 1821 – Weesp 1828)
Vlak voor zijn geboorte probeerde de Schout van Nederhorst den Berg zijn moeder buiten de gemeentegrenzen te krijgen. Bang dat ze ondersteunt moest gaan worden door de stad omdat zijn vader niet aanwezig was. Zijn vader werkte aan het Noord-Hollandskanaal…
Kaatje van der Vegt (Weesp 1823 – Amsterdam 1864)
Wanneer je alleen naar geboorteakte, huwelijksakte en overlijdensakte vindt, lijkt het alsof er over deze Kaatje verder niets te vertellen is. Ik denk dat ik meer over haar leven weet dan dat ik vooraf had kunnen bedenken. Ze kon zelfs schrijven.
Ik zou zo graag haar nazaten hun DNA testen voor nieuwe stukjes Christiaan. Marretje van der Vegt (Weesp 1825 – Weesp 1845)
Negentien jaar werd ze en ik heb die jaren nog niet onderzocht. Zou zij net als sommige van haar nichtjes ook dienstbode zijn geweest?
Christiaan van der Vegt (Weesp 1828 – Weesp 1828)
Christina van der Vegt (Weesp 1833 – Weesp 1859)
Hoe zou haar leven er uitgezien hebben, vooral de laatste jaren? Dat ga ik toch nog eens bekijken of ik iets kan vinden.
Annetje van der Vegt (Weesp 1835 – Bloemendaal 1903)
Deze kleindochter intrigeerde mij al lang en over haar heb ik een uitgebreid blog kunnen schrijven, afbeeldingen van huizen waar ze woonde en onverwachte archiefdocumenten. Haar hoef ik niet meer te onderzoeken. Bessel van der Vegt (Weesp 1836 – Weesp 1837)
Alexander Britting (Rotterdam 1821 – Den Bosch 1825)
Als zoon van Antje van der Vegt en de directeur van het rondreizend marionettentheater “De vier Kronen” heeft hij in zijn jonge leven veel gereisd. Hij werd een maand voor het huwelijk van zijn ouders in Dordrecht geboren en erkend door zijn vader.
Alexis Britting (Den Haag 1823 – Hoorn 1905)
Zijn leven heb ik uitgebreid beschreven. Stiekem hoop ik dat deze orgeldraaier ooit eens is gefotografeerd en dat ik die foto vind.
Zij zijn ook de enige van wie ik foto’s heb. (Ingekleurd door Dana Keller en verbeterd door MyHeritage)
Van de 29 kleinkinderen werden er 16 geboren toen Christiaan leefde, 16 keer werd hij grootvader.
Hij kwam in Nederland toen hij een klein kind was zonder enige bloedverwant in zijn leven. Aan het eind van zijn leven was hij omringt door kinderen die aan hem verbonden waren, sommige door hun naam en allemaal door hun DNA/bloed.
Zou hij dat ook zo gevoeld hebben?
Omdat er weer een spannende ontwikkeling is, even een kort berichtje!
Natuurlijk hou ik alle nieuwe DNA matches in de gaten en deze week had mijn vader een bijzondere match! Deze persoon heeft bijna 100% Afrikaans DNA en matcht met mijn vader!
De match is niet groot en dat kunnen we ook niet verwachten. Tussen mijn vader en Christiaan zijn ouders zitten zes generaties. Deze match is geen nazaat van Christiaan maar de eerste mogelijkheid is dat deze match een nazaat is van Christiaan zijn ouders.
Ik weet dat we hoogstwaarschijnlijk geen gemeenschappelijke voorouders gaan vinden, als sluit ik dat natuurlijk nooit uit. Waar ik op hoop is dat we, samen met Chloë van de andere Afrikaanse match, de plantage gaan vinden waar haar voorouders en de voorouders van de nieuwe match in slavernij waren…..
Gisteravond heb ik de match een berichtje gestuurd:
“First I want to apologize form my English, I hope it will be understandable. My name is Annemieke van der Vegt and I manage the DNA kit of my father Hendrik Anthonie van der Vegt, with who you have a DNA match.
I am excited about the match for a special reason. I do research about the life of my African ancestor. He was stolen as a child from his parents and brought to The Netherlands to become a servant child. Because we decendents want to find decendents of his Africans relatives, we test our DNA. Until now 18 of us.
We found a DNA match on our African DNA in the USA, so we know that his parents or siblings or both were brought in slavery to the USA. The question what happend with his parents is maybe in your familystory….. I hope you want to get in contact with me so we can do more research and learn more about our familystory back to the Westcoast of Africa.”
De afgelopen tijd is het wat stil hier op het blog. De tijden zijn anders door Corona en ook ik heb daar mee te maken.
Het wil niet zeggen dat alles rondom “Hoe heette Christiaan?” stil ligt, integendeel.
Soms is er wel de gedachte dat ik misschien wel alles weet wat er te vinden is maar die gedachte is er maar kort. Alleen al door alle digitalisering van archieven kan er nog van alles boven komen. Regelmatig maak ik mijn digitale rondje. Daar zou eigenlijk een programmaatje voor moeten zijn. Je zet er je zoektermen in en de archieven waar je wilt dat er gekeken wordt. Het draait ‘s nachts en in de ochtend is er een overzicht van vondsten. Dat zou toch te maken moeten zijn?
In mijn hoofd dwarrelen nog zoveel vragen waar ik antwoord op wil hebben.
Ik zou heel graag meer bewijzen vinden over Christiaan zijn eerste 15 jaar in Nederland. Voor mij liggen de puzzelstukjes wel op zijn plaats en passen ze allemaal maar een extra bewijs is zeer welkom.
De afgelopen weken draai ik erg om het onderwerp “Human Zoo”, sinds de vondst van zoon Teunis in zo’n mensentuin laat het mij niet los. Dit boek heb ik gekocht om er meer kennis over op te doen maar ben er nog niet aan begonnen. Ondertussen vraag ik mij af of Christiaan bij Teunis was. In de tijdslijn zou het kunnen……
Hoe ze de eigenaar Heinrich Hill kenden en of ik in Duitse archieven misschien meer er over kan vinden.
Om verder onderzoek te doen naar de door Christiaan ontvangen gratificatie in de laatste jaren van zijn leven, was er een afspraak met het Koninklijk Huisarchief om onderzoek te doen. Natuurlijk is de afspraak uitgesteld maar zodra het mogelijk is, ga ik daar op zoek. Het overzicht van alle archiefstukken die ik wil inzien ligt al bij hen.
De afgelopen tijd zijn er weer uitslagen binnenkomen van DNA tests bij nazaten. Of we de 25% ooit gaan halen is de vraag maar ik ben al heel trots hoeveel we van Christiaan in DNA terug hebben. Het gaat om San, E-African en W-African. Ik ben alle nazaten die meedoen heel dankbaar en hoop dat ook anderen hun DNA steentje zouden willen bijdragen om nog meer Christiaan zichtbaar te krijgen.
Door dit DNA kan ik op zoek naar onze Afrikaanse familie, nazaten van zijn ouders. Chloë en ik doen ook onderzoek om de plantage te vinden waar degenen door wie wij DNA delen terecht zijn gekomen.
Zou ik ooit door DNA kunnen achterhalen tot welke bevolkingsgroep hij hoorde? Hausa, Mandinka, Wassa of misschien Fante of één van de vele anderen?
Natuurlijk zoek ik ook nog steeds naar kleinkinderen van wie ik niet weet waar ze gebleven zijn. Jan Christiaan van der Vegt, Christiaan en Cornelis Nassies, ik weet nog steeds niet waar en wanneer ze overleden zijn.
Dat geldt trouwens ook voor mijn betovergrootvader Hendrik Bekkers en Christiaan zijn dochter Grietje. Bij haar heb ik het idee dat zij vlak na de geboorte van haar jongste is overleden en de kinderen in een weeshuis terecht zijn gekomen. Haar dochter Maria overlijdt in 1826 en in de kantlijn staat weeshuis…..
Er is nog genoeg, meer dan genoeg om mee bezig te zijn. Christiaan zijn oudste dochter Catharina laat mij ook nog niet los. Ik weet alleen haar geboorte- en overlijdensdatum en dat Johannes Leonardus van Toornburg als goede vriend de aangifte samen met haar broer(tje) Christiaan jr heeft gedaan. Waar was haar vader? Ze was 33 jaar toen ze ongehuwd overleed, waar was ze al de tijd? Wat mij trouwens ook opvalt, de dochters huwen met mannen van ver weg, de zonen met vrouwen uit de buurt.
Catharina haar goede vriend vind ik in aktes bij de Vrede- en politiegerechten, misschien die ook maar eens doorbladeren.
Ja, er is meer dan genoeg te doen. Ik heb het dan nog niet over alle andere Afrikaanse kindbedienden waar ik allemaal mapjes over heb op mijn pc. Ik kan het niet laten om ook hun levens te bekijken en door hen zie ik patronen verschijnen die ook bij Christiaan passen. Over één zo’n patroon staat een blog in de steigers. Net zoals er een blog in de steigers staat over achterkleinzoon Aart wiens overlijden vraagtekens oproept.
Ook heb ik de route voor “In de Voetsporen van Christiaan” in Amsterdam gereed. Ik hoop dat in 2021 met geïnteresseerden de kunnen gaan lopen.
Wij leven nu in de Corona tijd maar tijdens Christiaan zijn leven waren er ook pandemieën van bijvoorbeeld Cholera. Daar komt ook nog een blog over, dus ja ik zeg wel even een korte pauze maar er staat al een boel op stapel zodat het echt een korte pauze zal zijn!
En wie weet welke geheimen de archieven nog openbaren de komende tijd!
Deze achterkleindochter van Christiaan is de halfzuster van mijn overgrootvader. Kan je het nog volgen? Beiden zijn kinderen van mijn betovergrootmoeder Kaatje van der Vegt.
De afgelopen jaren heb ik een beetje om haar heen gedraaid omdat ik niet helemaal wist wat ik met haar aan moest. De afgelopen dagen ben ik wat beter naar haar gaan kijken in de archieven.
Laten we beginnen bij het huwelijk van haar ouders, Christiaan zijn kleindochter Kaatje en de Amsterdamse schoenmaker Jan Fredrik Willem Kortman. Zij huwden in Weesp op 21 oktober 1847. Jan Fredrik Willem Kortman was weduwnaar van Elisabeth Theijs. Zij hadden geen kinderen.
Hij Evangelisch Luthers, Kaatje Nederlands Hervormd. Ik ben op zoek geweest naar een kerkelijke bevestiging van hun huwelijk. In Weesp bij de Evangelisch-Lutherse gemeente vond ik geen inschrijving. Andere boeken kon ik online niet vinden..
Kaatje was hoogzwanger want Alida Catharina werd nog geen maand later op 20 november 1847 geboren. In de huwelijksakte is al snel te zien naar wie zij is vernoemd, naar Alida Haije, haar grootmoeder aan vaderskant. Tot mijn verbazing is haar tweede naam Catharina en niet Dirkje, de naam van haar grootmoeder aan moederskant. Is Catharina de vernoeming naar haar moeder Kaatje?
Ze werd geboren in de Pieter Jacobstraat, jammer genoeg staat het nummer er niet bij maar ik bof elke keer weer dat de straatjes nog wel bestaan. Zonder het te weten heb ik er een aantal malen doorgelopen. Volgende keer zal ik er even stilstaan en mij realiseren dat mijn betovergrootmoeder er gewoond heeft.
Ik heb via MyMaps een kaart gemaakt waar haar moeder allemaal gewoond heeft, de Pieter Jacobsstraat heb ik nu toegevoegd.
Lang zullen ze er niet gewoond hebben, in 1849 is er een volkstelling in Weesp en woont Alida Catharina bij haar grootmoeder Dirkje. Haar grootvader Cornelis is in dat zelfde jaar overleden. Ze wordt dus Cato genoemd en dat geeft mij een glimlach. Die naam geeft toch een andere gedachte bij haar dan Alida Catharina. In het vervolg van dit blog blijf ik haar daarom Cato noemen.
Er moet tussen 1847 en 1849 veel gebeurd zijn…. en dat blijkt ook wel uit de ontwikkelingen die er op volgen. Op 13 december 1850 vraagt haar vader echtscheiding aan, haar moeder is dan hoogzwanger.
In het echtscheidingsdossier staat over haar moeder “Aangezien uit gehouden getuigenverhoor hoort al …. nader voldoende is bewezen het overspelig en slecht levensgedrag van de Gedaagde. En aangezien overspel grond tot Echtscheiding opleverd.”
Ja, die betovergrootmoeder van mij was er eentje!
Op 26 december krijgt Cato haar zusje Dirkje, volgens alle archiefpapieren haar volle zusje, volgens DNA haar halfzusje. Haar vader is Hendrik Bekkers, de man waarmee haar moeder nog zes kinderen krijgt.
Zusje Rebecca, vernoemd naar Hendrik zijn moeder wordt op 18 juli 1852 geboren, anderhalf jaar later, op 15 december 1853 overlijdt ze. Ze wordt geboren in hetzelfde huis als haar zusje. Middenstraat 58. Ik vraag mij altijd af of ze het hele huis bewoonden of een gedeelte.
Broertje Cornelis wordt slechts een jaar oud, geboren op 28 september 1854, overleden op 30 november 1855. Het gezin woont dan in de Gasthuissteeg. Dit is de steeg waar Cato haar oom Christiaan jr ook woonde en waar haar moeder buurman Bruijne gevloerd heeft en voor veroordeeld is. Een leuk weetje: een nazate van de buurman en ik gaan nu vriendschappelijk met elkaar om, het kan verkeren.
Op 11 september 1856 krijgt Cato weer een broertje, hij krijgt de naam van zijn vader die als onbekend op zijn geboorte akte staat, Hendrik. Ook hij wordt in de Gasthuissteeg geboren.
Cato is bijna 12 jaar wanneer een zusje zich aandient, op 1 september 1859 wordt Alida geboren. Vernoemd naar Alida Meijer, grootmoeder van Hendrik. Mijn vader heeft haar gekend, hij ging met zijn ouders op de fiets naar Weesp, op bezoek bij tante Alie. Zij is de eerste van wie ik een foto heb.Alida van der Vegt met haar echtgenoot Kasper van der Werf, ingekleurd via MyHeritage.
Wanneer Cato 16 jaar is, krijgt ze weer een broertje Cornelis en hij haalt net zijn eerste verjaardag niet…..
Op 18 april 1865 krijgt ze nog een broertje, Anthonie, vernoemd naar Hendrik zijn grootvader. Hij is mijn overgrootvader.
Ik denk dat ze al aan het werk als dienstbode was.
Op een woningkaart staat het hele gezin bij elkaar met onderaan het begin van het gezin van haar zusje Dirkje. Cato is 23 jaar wanneer ze op 6 juni 1871 in Loosdrecht huwt met Dirk Bouwknegt uit Muiden.
Natuurlijk zullen we nooit weten hoe ze hem ontmoet heeft maar er is een vreemde draai die ik toch wil delen. Sommigen zullen het vergezocht vinden en dat mag. Ik zeg ook niet dat het zo is maar…. ik kan het ook niet zomaar voorbij laten gaan. Al nieuwsgierig? Ik ga proberen het eenvoudig uit te leggen…..
Dirk zijn moeder heet Jacoba Landwaart en zij heeft een zus genaamd Willemijntje Landwaart. Willemijntje is gehuwd met Hendrik Wormhoudt en overlijdt in 1869. Hendrik hertrouwt een jaar later.
Degene die dit blog volgen zullen misschien de naam Wormhoudt herkennen. Door DNA weet ik dat Hendrik Bekkers, Cato haar stiefvader, een zoon is van Bruijn Wormhoudt net als deze Hendrik Wormhoudt. Ze zijn halfbroers. En nu vraag ik mij af of ze dat geweten hebben…. of ze elkaar gekend hebben…
Door deze akte weet ik dat Cato niet kon schrijven en van beroep dienstbode was. Bij wie ben ik niet achter kunnen komen… Wat ik een verrassing vond “zijnde de vader van de bruid hierbij tegenwoordig, welke heeft verklaard tot de voltrekking van het en deze bedoelde huwelijk zijne toestemming te geven, als mede dat, de toestemming der moeder is gevraagd geworden.”
Er was dus nog contact met haar vader en als ik het zo lees was haar moeder niet aanwezig. Zij blijft het enige kind van haar vader ondanks dat hij hertrouwde.
Via het archief Vecht en Venen zien we het echtpaar wonen in Abcoude-Proosdij. Een klein jaar na het huwelijk bevalt Cato van een levenloos geboren zoon. Hierna vind ik geen enkel bewijs meer van een zwangerschap.
Ze verhuizen naar Amsterdam en in het Amsterdams Stadsarchief komen we ze op verschillende adressen tegen.
Elandstraat 38
Kleine Wittenburgerstraat 3
Laurierstraat 116
Laurierstraat 68
Coll Stadsarchief Amsterdam / Naam vervaardiger onbekend)
Zie je de naam bij “den Borgen“?
D.J. van Houten uit Weesp is Douwinus Johannes van Houten, familie van Casparus van Houten die de chocoladefabriek Van Houten oprichtte en niet alleen dat. Dit staat er op parlement.com:
“Sociaal voelende fabrikant uit Weesp; neef van de oprichter van de bekende cacaofirma Van Houten. Eén van de rijkste inwoners van het stadje aan de Vecht. Zat voor de liberalen twaalf jaar in de Eerste Kamer. Sprak in de Senaat enkele keren over onderwerpen op het gebied van handel en financiën. Als ondernemer warm voorstander van de Arbeidswet 1919 van minister Aalberse en als inwoner van Weesp begaan met het wel en wee van zijn medeburgers.”
Hij was in ieder geval begaan met onze Cato!
Collectie eerste kamer
Hoe zou hij over haar geweten hebben, vraag ik mij af. Misschien dat ik nog iets meer te weten kan komen door andere archiefstukken. Ik heb de digitalisering aangevraagd:
“Beste Annemieke van der Vegt, U heeft een digitaliseringsaanvraag gedaan voor onderstaande archiefstukken: Archief: 506 – Inventaris van het Archief van De Collegiantenkas Inventarisnummer: 272 – Decharges wegens nalatenschappen van bewoonsters”
Zouden haar broers en zus haar daar ooit bezocht hebben? Alida overleed te Weesp in 1945, haar broers in Amsterdam, Hendrik in 1939 en Anthonie in 1946.
Coll Stadsarchief Amsterdam Vervaardiger: Alberts, Martin
Cato overleed op 5 december 1921, 74 jaar oud op het Rozenhofje zonder nazaten maar haar levensverhaal is niet vergeten.
Op deze website worden cookies gebruikt om ervoor te zorgen dat de site zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van de website, ga ik er vanuit dat je ermee instemt. AnnemiekeOk
Hiermee begon mijn zoektocht die mij tot de dag van vandaag bezig houdt. Wilt u weten wat er tot nu toe bekend is?
2013 was het jaar dat de slavernij in Nederland 150 jaar was afgeschaft en mijn gedachten gingen zeer regelmatig naar mijn voorvader Christiaan van der Vegt, wiens achternaam en krullen ik met trots draag.
Ik heb niet gevonden dat ze overleden is bij de bevalling.
Dit document is opgemaakt op 25 juni 1830, alle kinderen van Christiaan en Kaatje worden genoemd en waar ze verbleven. Ook degenen die overleden waren. Bij Grietje staat dat ze in Den Helder woont en dus nog leeft.
Cornelis van der Vegt (Weesp 1835 – Weesp 1836)
Bessel van der Vegt (Weesp 1836 – Weesp 1837)
Dit boek heb ik gekocht om er meer kennis over op te doen maar ben er nog niet aan begonnen. Ondertussen vraag ik mij af of Christiaan bij Teunis was. In de tijdslijn zou het kunnen……
Het gaat om San, E-African en W-African. Ik ben alle nazaten die meedoen heel dankbaar en hoop dat ook anderen hun DNA steentje zouden willen bijdragen om nog meer Christiaan zichtbaar te krijgen.
En wie weet welke geheimen de archieven nog openbaren de komende tijd!
Jan Fredrik Willem Kortman was weduwnaar van Elisabeth Theijs. Zij hadden geen kinderen.
In de huwelijksakte is al snel te zien naar wie zij is vernoemd, naar Alida Haije, haar grootmoeder aan vaderskant. Tot mijn verbazing is haar tweede naam Catharina en niet Dirkje, de naam van haar grootmoeder aan moederskant. Is Catharina de vernoeming naar haar moeder Kaatje?
Ze wordt dus Cato genoemd en dat geeft mij een glimlach. Die naam geeft toch een andere gedachte bij haar dan Alida Catharina. In het vervolg van dit blog blijf ik haar daarom Cato noemen.
Ik vraag mij altijd af of ze het hele huis bewoonden of een gedeelte.
Alida van der Vegt met haar echtgenoot Kasper van der Werf, ingekleurd via MyHeritage.
Cato is 23 jaar wanneer ze op 6 juni 1871 in Loosdrecht huwt met Dirk Bouwknegt uit Muiden.
